Antymon
51 Sb Układ okresowy pierwiastków
Antymon Antymon
Dane ogólne
Nazwa, symbol, l.a.	Antymon, Sb, 51
Grupa, okres, blok	15 (VA) , 5, p
Właściwości metaliczne	półmetal
Właściwości atomowe Masa atomowa 121,760 Promień atomowy 145 pm Promień walencyjny 138 pm Konfiguracja elektronowa [ Kr ]4d105s25p3 Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 18, 5 Elektroujemność 2,05 ( Pauling ) 1,82 ( Allred ) Stopień utlenienia 3, 5 Właściwości kwasowe tlenków średnio kwasowe
Właściwości fizyczne Stan skupienia stały Gęstość 6697 kg/m3 Twardość 3 Kolor srebrzystoszary Temperatura topnienia 903,78 K 630,63 °C Temperatura wrzenia 1860 K 1586,85 °C Objętość molowa 18,19×10-6 m3/ mol Ciepło parowania 77,14 kJ/mol Ciepło topnienia 19,87 kJ/mol Ciśnienie pary nasyconej 2,49×10-21 Pa (6304 K)
Pozostałe dane Ciepło właściwe 210 J/(kg*K) Konduktywność 2,88×106 S /m Przewodność cieplna 24,3 W/(m*K) Potencjały jonizacyjne I. 834 kJ/mol II. 1594,9 kJ/mol III. 2440 kJ/mol IV. 4260 kJ/mol V. 5400 kJ/mol VI. 10400 kJ/mol
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 121Sb 57,36% stabilny izotop z 70 neutronami 123Sb 42,64% stabilny izotop z 72 neutronami 124Sb {syn.} 60,2 dni β- 124 Te 125Sb {syn.} 2,7582 lat β- 0,767 125 Te
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Alchemiczny symbol antymonu

Antymon (Sb, łac. stibium) - pierwiastek chemiczny z grupy metaloidów . Występuje w czterech odmianach alotropowych : antymon żółty, srebrzystobiały antymon metaliczny, antymon czarny i antymon wybuchowy. Znany jest od starożytności.

Charakterystyka

Antymon nie reaguje z kwasami nieutleniającymi, gdyż potencjał standardowy Sb(III)/Sb wynosi 0.15 V. Gorący stężony kwas siarkowy wprowadza antymon do roztworu w postaci jonów Sb³⁺, a gorący stężony kwas azotowy(V) przeprowadza antymon w biały i trudno rozpuszczalny kwas antymonowy. Antymon występuje w roztworze w postaci jonów Sb³⁺, SbO₂^- (antymoniany(III) lub antymoniny) oraz SbO₃^- (antymoniany(V) lub antymoniany). Antymon tworzy trzy tlenki: Sb₂O₃, Sb₂O₅, Sb₂O₄. Antymonyl (SbO) tworzy rozpuszczalny kompleks z kwasem winowym , winian antymonylu i potasu K(SbO)C₄H₄O₆ nosi nazwę emetyku (łac. emeticus - wymioty).

Występowanie

Przybliżona zawartość antymonu w skorupie ziemskiej wynosi od 0,2 do 0,5 ppm . Rudami antymonu są antymonit (Sb₂S₃) i ulmanit (NiSbS).

Zastosowania

• stop drukarski
• stop łożyskowy
• zapałki
• półprzewodniki

W półprzewodnikach antymonu używa się w domieszkowaniu, np. InSb (antymonek indu) tworzy półprzewodniki typu "n".

Bibliografia

• Jerzy Minczewski, Zygmunt Marczenko Chemia analityczna - 1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa (Wydawnictwo Naukowe PWN) Warszawa 2001