plan okręgu świątynnego boga Anu w Uruk

plan podwójnej świątyni bogów Anu i Adada w mieście Aszur

Anu ( sum. An, akad . Anu, Anum) - w mitologii mezopotamskiej "Bóg-Niebo", "ojciec wszystkich bogów", "król Anunnaków ", bóg stojący formalnie na czele panteonu sumeryjskiego i babilońskiego, tworzący wraz ze swym synem Enlilem "Panem Powietrza" i Enkim "Panem Ziemi" wielką trójcę bogów.

Był pierwszą siłą sprawczą w dziele stworzenia. Uważany za potomka boga Urasza , a później z nim identyfikowany. Jego żoną była bogini ziemi, również o imieniu Urasz . W późniejszej tradycji ożeniony został z boginią Ki . Jako babiloński bóg ma za żonę boginię Antu.

Jego imię pisano za pomocą znaku klinowego w kształcie gwiazdy, który oznacza zarówno niebo (sum. AN), jak i boga (sum. DINGIR, akad. ilu). Pan wszystkich bogów rozsądza ich kłótnie, a jego wyroki są nieodwołalne; niewiele obchodzą go jednak sprawy ludzkie. Majestatyczny, szanowany, ale zajmujący najwyższą sferę nieba pozostaje zawsze kimś dalekim i w gruncie rzeczy dosyć niewyraźnym.

W trzech niebach, umieszczonych jedno nad drugim, zajmuje on najwyższe. W sztuce był przedstawiany bardzo rzadko, jeśli w ogóle. Jego główna świątynia E-anna znajdowała się w mieście Uruk . W Aszur dzielił świątynie E-sza-an (Dom - środek niebios) z bogiem burzy Adadem . Z kolei Hammurabi odnowił babilońską świątynie E-tur-kalam-ma (Dom - obora kraju) poświęcona również boginiom Isztar I Nanai.

Renesans kultu Anu, mało popularnego w okresie nowobabilońskim, nastąpił za panowania perskiego w V wieku przed Chrystusem. Okupacyjne władze perskie traktowały kult Anu jako przeciwwagę dla kultu bogini Isztar, głównej patronki Uruk, której kapłani mieli powiązania z buntami antyperskimi, jakie wybuchały w północnej Babilonii za panowania Kserksesa . Działania władz perskich spotkały się jednak z pozytywnym odzewem intelektualnych kręgów w Uruk, dążących do powrotu do korzeni, dzięki czemu kult Anu przetrwał także upadek Achemenidów . Dobudowano wówczas nowy ziggurat (największy w Mezopotamii) do jego świątyni Bit Reš w Uruk. Za panowania Seleucydów Anu zdetronizował Marduka na czele panteonu w południowej Mezopotamii, aczkolwiek nie doszło do podważenia pozycji Marduka w samym Babilonie. Kult Anu zanikł za panowania partyjskiej dynastii Arsacydów , kiedy ziggurat w Uruk zamieniono na obiekt militarny.

"Drogą Anu" nazywano poziomy pas horyzontu, rozciągający się między 30° nad i 30° pod równikiem, znajdujący się między "Drogą Enlila" a "Drogą Enkiego".

Imię O'n występujące w komiksie Szninkiel to zniekształcona wersja imienia Anu.