Rys. Chalkopiryt - lokalizacja: Miedzianka-Ciechanowice. Dolny Śląsk
Coll. Muz. Geol. PIG.
(fot. T. Wołkowicz)
Występowanie: rozpowszechniony, choć często w niewielkich ilościach, w zasadowych skałach magmowych, w utworach hydrotermalnych, pneumatolitycznych, metasomatycznych, a także w skałach osadowych. Najczęściej występuje w asocjacji z innymi kruszcami: siarczkami i siarkosolami.
Występowanie w Polsce
Chalkopiryt jest cennym minerałem złóż miedzi znanych przede wszystkim z Zagłębia Lubińsko - Głogowskiego na obszarze monokliny przedsudeckiej, odkrytego w 1957 r. przez Jana Wyżykowskiego z Państwowego Instytutu Geologicznego. Przemysłowe zasoby tych rud występują w formacji cechsztyńskiej Zagłębia Bolesławickiego na obszarze synklinorium północnosudeckiego. Wystąpienia mineralogiczne chalkopirytu wiążą się również z niegdyś eksploatowanymi złożami polimetalicznymi w Miedziance i Miedzianej Górze w Górach Świętokrzyskich oraz w Miedziance (fot. 1), Radzimowicach, Chełmcu i innych w Sudetach
Podstawowe właściwości
Wzór chemiczny: CuFeS2
Nazwa: pochodzi z greki: chalkos - miedź, pyr - ogień
Barwa: mosiężnożółty
Rysa: zielonawoczarna
Twardość: 3,5 - 4,0
Łupliwość: niewyraźna
Przełam: muszlowy lub nierówny
Przezroczystość: nieprzezroczysty
Połysk: metaliczny
Układ krystalograficzny: tetragonalny, klasa: skalenoedru tetragonalnego. Chalkopiryt tetragonalny posiada swój odpowiednik regularny - tałnachit (chalkopiryt regularny) znany ze złóż rosyjskich.
Przełam: muszlowy lub nierówny
Formy występowania: Chalkopiryt najczęściej występuje w skupieniach ziarnistych lub zbitych, a także w postaci wpryśnięć i nacieków. Kryształy mają pokrój osobników regularnych. Charakterystyczne są częste zrosty bliźniacze.
Gęstość: 4,1-4,3 g/cm3
Domieszki: Ag, rzadziej Au, In (do 0,1%), Se
Własności optyczne: W świetle odbitym żółty, wykazuje słabe dwójodbicie i niewyraźny efekt anizotropii w odcieniach szarawoniebieskich i zielonożółtych. Brak refleksów wewnętrznych.
Własności chemiczne i fizyczne: Kruchy. W płomieniu dmuchawki stapia się na kulkę magnetyczną. Rozpuszcza się w wodzie królewskiej wydzielając siarkę. Wykazuje bardzo dobre przewodnictwo elektryczne i bardzo słabe własności magnetyczne.
Inne hasła zawierające informacje o "chalkopiryt":
Złoto
wylewne, z żylami kwarcowymi i skałami metamorficznymi. Bywa spotykane z
kwarcem
,
pirytem
,
chalkopirytem
,
galeną
,
sfalerytem
,
barytem
,
fluorytem
,
srebrem rodzimym
złoża wtórne – związane ze skałami ...
Miedź
rodzima
. Miedź rodzima jest rzadko spotykana. Głównym źródłem tego metalu są minerały:Siarczki:
chalkopiryt
CuFeS2,
chalkozyn
Cu2S,
bornit
Cu5FeS4;Węglany:
azuryt
Cu3(CO3)2(OH)2,
malachit
Cu2CO3(OH)2. Wydobycie rud ...
Piryt
niklu
,
kobaltu
,
cynku
,
srebra
,
złota
,
miedzi
.Występuje najczęściej w asocjacji z
sfalerytem
,
galeną
,
chalkopirytem
,
markasytem
,
arsenopirytem
oraz
pirotynem
.Pod wpływem
tlenu
i wilgoci atmosferycznej, ulega szybkiemu ...
Arsen
arsenopiryt
,
lelingit
, orpiment,
realgar
. Często towarzyszący także złożom siarczkowym innych metali, np.:
pirytom
,
chalkopirytom
,
galenie
,
blendzie cynkowej
. W naturze arsen występuje również w niektórych związkach ...
Procesy hydrotermalne
wolframit
,
szelit
,
molibdenit
kwarc
,
węglany
(
kalcyt
,
magnezyt
,
syderyt
),
piryt
,
pirotyn
,
arsenopiryt
,
sfaleryt
,
galena
,
chalkopiryt
,
złoto
baryt
,
kobaltyn
,
smaltyn
,
chloantyt
,
nikielin
, pirargiryt,
proustyt
,
argentyt
,
uraninit
,
bizmut rodzimy
, ...
Siarczki
argentyt
-
arsenopiryt
-
aurypigment
-
bornit
-
boulangeryt
-
bournonit
-
chalkopiryt
-
chalkozyn
-
cynober
-
dyskrazyt
- freieslebenit -
galena
- ...
Chalkopiryt
kruchy, nieprzezroczysty. Często wykazuje zielonkawą migotliwość (
iryzację
). Zawartość
selenu
powoduje brunatny odcień chalkopirytu. Czasami zawiera
srebro
i
złoto
.W temperaturze 550 °C przechodzi w tetragonalną γ ...
Siarka
w postaci wielu
minerałów
. Są to zarówno
siarczki
, jak i
siarczany
:siarczki:
piryt
,
chalkopiryt
,
markasyt
,
blenda cynkowa
,
galena
,
cynober
siarczany:
gips
,
anhydryt
,
baryt
,
kainit
,
celestyn
,
kizeryt
Ponieważ ...
miedź
...
chalkopiryt
align=justify>
chalkopiryt - we wczesnym stadium dyferencjacji magmy wraz z pirotynem i pentlandytem ...
Inne lekcje zawierające informacje o "chalkopiryt":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
