Carlos Filipe Ximenes Belo (ur.
3 lutego
1948
w Baucau) –
katolicki
biskup
,
salezjanin
z
Timoru Wschodniego
, obrońca praw człowieka,
noblista
.
Święcenia kapłańskie otrzymał
26 lipca
1980
. W marcu
1988
został mianowany administratorem apostolskim
Dili
, z
biskupią
stolicą tytularną Lorium (konsekrowany na biskupa
19 czerwca
1988).
Jest aktywnym obrońcą praw człowieka, kreatorem życia katolickiego i edukacyjnego Timoru Wschodniego (założyciel szkół średnich, seminariów, sierocińców). Po aneksji Timoru przez Indonezję był jednym z pierwszych obrońców jego mieszkańców, prowadził ciągłą akcję informowania o prześladowaniach ludności cywilnej; po masakrze demonstracji pokojowej w Dili (
1991
) przeprowadził skuteczną kampanię na rzecz reform w armii indonezyjskiej, doprowadzając m.in. do dymisji dwóch wysoko postawionych generałów. Reprezentował linię biernego oporu, m.in. jako autor listu otwartego z
1994
, w którym zaproponował ograniczenie liczebności armii indonezyjskiej na terenie Timoru Wschodniego, rozszerzenie praw obywatelskich dla Timorczyków oraz przeprowadzenie referendum w sprawie odzyskania niepodległości. Przeżył dwa zamachy na życie (
1989
,
1991
).
1996
otrzymał za swoje starania
pokojową nagrodę Nobla
(wraz z nim został wyróżniony
Jose Ramos-Horta
).
1999
, po głosowaniu Timorczyków za niepodległością, został na krótko zmuszony do opuszczenia kraju (zniszczono m.in. jego dom oraz zakładane przez niego kościoły); powrócił po miesiącu. W listopadzie
2002
zrezygnował z funkcji administratora apostolskiego Dili (zastąpił go bp
Basilio do Nascimento
).
