Azja Środkowa – nazwa stosowana dla określenia wyżynno-górskiego obszaru centralnej
Azji
, położonego ponad 1000 km od otwartego
morza
. Region ten obejmuje:
Kazachstan
,
Uzbekistan
,
Turkmenistan
,
Kirgistan
i
Tadżykistan
, a także
Mongolię
i zachodnie
Chiny
(regiony autonomiczne
Tybetu
,
Mongolii Wewnętrznej
,
Sinciang
i
Ningxia
oraz prowincje
Qinghai
i
Gansu
).
Region ten, o powierzchni ponad 10,5 mln km², jest wyjątkowo słabo zaludniony – zamieszkuje go około 120 mln mieszkańców (1990).
W drugim ujęciu, kulturowo-religijnym (nie zaś ściśle geograficznym), Azja Środkowa obejmuje obszary centralnej Azji zamieszkane głównie przez
muzułmańskie
ludy pochodzenia tureckiego (oraz Afgańczyków): wymienione powyżej byłe republiki radzieckie, chiński region autonomiczny Sinciang oraz
Afganistan
. Zgodnie z tą definicją do Azji Środkowej nie zalicza się Tybetu,
Mongolii
i większości zachodnich Chin.
Powstają tam pustynie z powodu braku opadów oraz dużej odległości od oceanu.