Węgierska Republika Rad (
węg.
Magyar Tanácsköztársaság) – krótkotrwały twór polityczny, który istniał na
Węgrzech
od 21 marca 1919 do początku sierpnia 1919 (133 dni).
Historia
Po odsunięciu nacjonalistycznego rządu
Dénesa Berinkeya
władzę przejęła koalicja socjaldemokratów i komunistów, pod przywództwem
Béli Kuna
.
Była to druga po
Rosji
udana próba przewrotu
komunistycznego
. Funkcję rządu pełniła Rządząca Rada Rewolucyjna, która utworzyła Armię Czerwoną i Straż Czerwoną pełniącą funkcje policyjne. Faktycznym przywódcą Republiki był Béla Kun. Rozpoczęła się nacjonalizacja przemysłu oraz rolnictwa. Komuniści ogłosili także dekret o unii z Sowiecką Rosją i wystąpili do
Rady Komisarzy Ludowych
z propozycją nawiązania ścisłych kontaktów politycznych i wojskowych. Rada natychmiast rozkazała dowódcy
Frontu Ukraińskiego
Wołodymyrowi Antonowowi-Owsijence
podjęcie działań w celu nawiązania bezpośredniego kontaktu z Węgierską Armią Czerwoną przez terytorium
Galicji Wschodniej
i
Bukowiny
. Dowództwo radzieckie ustaliło kierunek ataku na
Kołomyję
-
Syhot
-
Budapeszt
, jednak atak nie doszedł do skutku. Spowodował to bunt 6 Ukraińskiej Dywizji Radzieckiej pod dowództwem
Matwija Hryhorijiwa
, który pod koniec kwietnia opanował południowe tereny Ukrainy, i toczył walkę z Armią Czerwoną do końca maja.
Rządy terroru sprawiły, że szerokie masy społeczne odwróciły się od organizatorów Węgierskiej Republiki Rad. Zewnętrzne działania polityczne, przede wszystkim przeprowadzona za zgodą
Ententy
interwencja rumuńskich wojsk 16 kwietnia 1919, doprowadziła do jej rychłego upadku. Wejście wojsk rumuńskich do
Budapesztu
miało miejsce 6 sierpnia.
Zobacz też
