|
Bertold Brecht
Bertold Brecht - właśc. Eugen Berthold Friedrich Brecht (ur. 10 lutego 1898 w Augsburgu, zm. 14 sierpnia 1956 w Berlinie) – niemiecki pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator, poeta.
Życiorys
W 1916 r. poznał o prawie trzy lata młodszą Paulę Banholzer, córkę augsburskich lekarzy – Anny i Karola Banholzerów. Rok później rozpoczął studia medyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Monachijskim. W 1919 r. Bertoldowi i Pauli urodził się syn, który otrzymał imię Frank. Jego życie skończyło się w 1943 r., śmiercią na froncie wschodnim. Bertold i Paula nigdy nie wzięli ślubu. Pauli, którą Bertold zwykł nazywać "kochaną małą złośnicą" (niem. Liebste kleine Zornige), albo "Bi" ("Bittersweet") zawdzięczamy wspomnienia o Brechcie ("So viel wie eine Liebe: unbekannte Brecht"). W 1992 ukazały się listy Brechta do Pauli, w zbiorze zatytułowanym "Liebste Bi: Briefe an Paula Banholzer".
Dzień po spaleniu Reichstagu (28 lutego 1933) Brecht udał się na emigrację. Najpierw do Danii, potem do Szwecji i Finlandii, poprzez ZSRR (przejechał w 1940 koleją transsyberyjską do Władywostoku ), ostatecznie zamieszkał w USA, w Santa Monica. Aktorka teatru Brechta[1] i jego przyjaciółka Carola Neher po wyemigrowaniu z III Rzeszy poprzez Pragę do ZSRR została aresztowana przez NKWD podczas wielkiej czystki w 1936 r., skazana na dziesięć lat łagru. Zmarła w łagrze pod Orenburgiem 26 czerwca 1942. Brak jakiejkolwiek reakcji Brechta na los Neher wywołał krytyczne reakcje wśród niemieckiej emigracji antyfaszystowskiej.[2]
Komisja Kongresu USA do spraw działalności antyamerykańskiej wezwała go w październiku 1947 o stawiennictwo na przesłuchanie jako podejrzanego o działalność komunistyczną. 31 października 1947,chcąc uniknąć stawiennictwa przed komisją, Brecht wyjechał do Europy. W utworzonej przez ZSRR w październiku 1949 NRD został w listopadzie 1949 mianowany dyrektorem nowo utworzonego teatru – Berliner Ensemble.
Brecht zmarł na atak serca mając lat 58. W swej ostatniej woli wydał polecenia by w jego sercu umieścić sztylet a ciało zamknąć w stalowej trumnie, by nie mogły dostać się do niego robaki. Jest pochowany w Dorotheenfriedhof w Berlinie.
Twórczość
Jego twórczość ma charakter buntowniczy, rewolucyjny; jest społecznie zaangażowana. Brecht najczęściej stawał w obronie robotników i pokrzywdzonych, przeciwko wojnom, atakował kapitalistów i filistrów. Jedną z głównych inspiracji światopoglądowych Brechta był marksizm (jednak należy dodać, że Brecht nie był dogmatykiem), zmieszany z modernistyczną niechęcią do mieszczaństwa.
Jego sztuki poruszały problematykę społeczną, odnosiły się krytycznie wobec kapitalizmu i wojny, jak chociażby "Człowiek jak człowiek". Pod koniec lat 20 zwrócił się całkowicie w kierunku agit-prop, tworzył przedstawienia o charakterze dydaktycznym, pouczającym, które pokazywał robotnikom. Potem porzucił Brecht techniki nieco siermiężnego agit-prop na rzecz efektów obcości.
Teatr epicki
Brecht był ceniony nie tylko za niekwestionowany talent pisarski, lecz także, a może przede wszystkim za wykreowanie nowych metod przekazu teatralnego, mianowicie za stworzenie teatru epickiego i wykorzystanie tak zwanego efektu obcości (Verfremdungseffekt). Forma ta jest tym ważniejsza, że służy uwydatnieniu treści rewolucyjnej. U źródeł tej koncepcji leży twierdzenie Brechta, że żyjemy obecnie w epoce naukowej, czyli takiej, w której człowiek zdołał ujarzmić przyrodę, jednak nie zmienił nic w stosunkach społecznych.
Jednakże, według niektórych komentatorów twórczości Brechta, używanie kategorii "teatru epickiego" dla określenia jego programu estetycznego jest nieuprawnione. Ich argumentacja skupia się przede wszystkim na zakwestionowaniu "epickości" szczególnego akcentowania roli intelektu w odbiorze przekazu teatralnego oraz efektu obcości, podstawowych wyróżników tego programu.
Poglądy
Brecht chciałby pobudzić społeczeństwo do postawy twórczej, o której pisze następująco: "Jest to postawa krytyczna. (...) polega ona (...) wobec społeczeństwa – na przewrocie społecznym". Otóż w tradycyjnym teatrze spektakl urzekał widza iluzją; widz wczuwa się w postacie i bieg wydarzeń, co stępia jego zmysł krytyczny i czyni go biernym. Dla przedstawień niosących w sobie treści polityczne potrzebny był inny rodzaj teatru. Dlatego właśnie, by zmuszać publiczność do aktywności intelektualnej, Brecht postanowił wprowadzić dystans między widownią a sceną. W tym celu używa właśnie efektów obcości. Metody te stanowią o teatrze epickim, a służą metodzie dialektyki materialistycznej.
Inne hasła zawierające informacje o "Bertold Brecht":
Armia Czerwona
jeszcze armii.Tego już było za wiele nawet dla lewicowego poety, jakim był Bertold Brecht. To właśnie on i wtedy ukuł sławne hasło: Jeśli naród ...
1933
...
Stanisław Mikołajczyk
...
Teatr
...
945
...
Tragedia
...
1898
...
Happening
...
Bertolt Brecht
wersji filmowej (1931).↑ por.
Aleksander Weissberg-Cybulski
"Wielka Czystka".↑ Herbert Lüthy: Du Pauvre Bertold Brecht. 1953. ↑ Margret Dietrich Episches Theater? Beitrag zur Dramaturgie des 20. ...
1956
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Bertold Brecht":
219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 2)
...
|
