Bhikku – nazwa w pełni wyświęconego mnicha buddyjskiego . W różnych krajach buddyjskich nazwa ta może być odmienna: bhikkhu ( pali .), bhiksiu, bhiksu, bhikszu, śramana. Od tych nazw utworzono żeńskie odpowiedniki: bhikkhuni (pali.), bhiksiuni, bhiksuni, bhikszuni.

Aby zostać wpełni wyświęconym mnichem/mniszką najpierw trzeba być wyświęconym na nowicjusza/nowicjuszkę: samanera/samaneri (pali.).

Według szkoły mūlasarvāstivāda pierwszego niższego wyświęcenia udzielił czcigodny Sariputta, posiadający rangę opata wyświęcił Sudinnę na nowicjusza (sześć lat po Oświeceniu Buddy ).

W różnych krajach buddyjskich mnisi mogą nosić różne szaty, przestrzegać nieco odmiennych reguł i pobierać różne nauki.

Bhikkhu i bhikkhuni w tradycji therawady

Mnich z Tajlandii – tradycja theravady

"Tylko Dla Mnichów" Tajlandia – tradycja theravady

Mali mnisi (pali. samanera, taj . Nak) Tajlandia – tradycja theravady

Miska jałmużna - tradycja theravady

Mali mnisi z Tajlandii - tradycja theravady

Tradycja nakazuje aby każdy mężczyzna przynajmniej raz w życiu wstąpił do klasztoru i został wyświęcony na mnicha. Tradycji tej przestrzegają nawet głowy państw np. król Tajlandii Rama IX .

Mnisi noszą tutaj szafranowe szaty (ciemniejsze barwy są dla nowicjuszy i preferowane przez szkoły dhammayuth, thu-dong i "tradycji leśnej"). Bhikkhu przestrzegają 227 zasad zgromadzonych w Bhikkhu Patimokkha zawartej w Vinaya Pitace . Nowicjusze i nowicjuszki przestrzegają Dziesięciu Przykazań (pali. Dasa Sila).

Mniszki noszą szaty szafranowe lub różowe ( Birma ) a nowicjuszki białe. Przestrzegają one 311 zasad zawartych w Bhikkhuni Patimokha (Vinaya Pitaka).

Wyposażeniem mnichów i mniszek jest szata (pali. amsa), miska żebracza na jałmużnę i parasol. Mnisi i mniszki utrzymują się z żebrów.

Wyświęcenie

Mnichem może zostać każdy mężczyzna (o ile wcześniej nie został wydalony z sangi ). Ceremonia wyświęcenia odbywa się w klasztorze przed głównym ołtarzem. szczegółowy opis ceremonii wyświęcenia znajdziesz tutaj: theravada.int.pl - Ceremonia Wyświęcenia

Codzienne życie mnicha

Codziennie mnisi troszczą się o teren świątyni, przycinają trawę, czyszczą wnętrza budynków, modlą się, uczą i studiują nauki Buddy, biorą udział w ceremoniach i tym podobne rzeczy.

• 4.00 – mnisi wstają i medytują przez godzinę a następnie przez następną godzinę śpiewają paritta.

• 6.00 – nieobuci mnisi wyruszają w okolice klasztoru, gdzie lokalna społeczność ofiarowuje im jałmużnę.

• 8.00 – powróciwszy do świątyni oddają miski z jałmużną ludziom świeckim pomagającym mnichom w klasztorze, którzy przygotują z zebranej jałmużny śniadanie. Mnisi w tym czasie modlą się w "bot" (budynek, który zawiera główny wizerunek Buddy). W sali kazań kobiety przygotowują talerze z jedzeniem dla mnichów. Kiedy pożywienie jest gotowe jedna z kobiet uderza w gong kilka razy, wtedy nadchodzą mnisi. Nowicjusze przynoszą mnichom tacki z jedzeniem. Wszyscy zgromadzeni modlą się i wykonują "krap" – dłonie wraz z palcami złączone a ciało lekko przykucnięte, pochylone do podłogi) po trzykroć. Dopiero teraz posiłek może się rozpocząć. Mnisi muszą spożyć po małej porcji z każdego talerzyka aby każdy z ludzi, którzy ofiarowali jałmużnę otrzymali zasługe ( taj . bun).

W bardzo dużych świątyniach pożywienie jest gotowane przez mnichów i osoby świeckie. Pożywienie może być dostarczane podczas ceremonii zbierania jałmużny (taj. takbat) lub też ludzie mogą przynieść pożywienie do świątyni rano, kiedy mnisi się modlą.

• 11:30 – mnisi przychodzą do sali głównej i spożywają pozostałości jedzenia z pierwszego posiłku. Zanim jednak zasiądą do jedzenia, wspólnie modlą się w języku pali w przed wizerunkami Buddy zamieszczonymi w głównej sali. Niektórzy mnisi spożywają wtedy lekkie drugie śniadanie. Jest to ostatni stały posiłek jaki mogą zjeść aż do wschodu słońca dnia następnego.

W niektórych świątyniach jak np. w leśnych świątyniach w okolicach Isan, mnisi spożywają posiłek tylko raz dziennie. Mnisi, którzy podążają "buddyjską leśną ścieżką" (taj. Phra Thudong). Lecz w tych świątyniach gdzie są nowicjusze lub mnisi podążają inną "ścieżką", mnisi spożywają posiłek dwa razy dziennie.

Podczas tej modlitwy przed drugim jedzeniem ludzie świeccy klękają przed mnichami i składają im ukłon kilkakrotnie. Niektórzy z nich wylewają świętą wodę na podłogę (taj. rot nam). Czynności te wykonuje się ku pamięci osób zmarłych, aby i oni otrzymali swą część zasług. Także kobiety przygotowujące pożywienie dla mnichów otrzymują zasługi. Po modlitwie mnisi spożywają przygotowane jedzenie. Mnisi siedzą na scenie, która jest nieco wyżej niż miejsce w którym siedzą ludzie świeccy. Oznacza to, że mnisi maja wyższy status niż laicy. Kiedy mnisi kończą pożywianie się, nowicjusze zbierają talerze i podają kobietom. Kobiety spożywają pozostałe jedzenie lub zabierają je do domu.

• 13.00 – rozpoczynają się lekcje buddyjskich nauk. Niektórzy mnisi mogą uczęszczać na zajęcia szkolne poza świątynią. O tej porze nowicjusze i mnisi idą do szkoły lub na uniwersytet by studiować Dharmę do około 15.00/16.00. Szkolny autobus zabiera nowicjuszy do szkoły a później przywozi ich z powrotem do świątyni wieczorem. Mnisi, którzy nie studiują medytują w tym samym czasie. Po medytacji około 15.00 przychodzi czas na pranie i sprzątanie świątyni.

• 18.00 – rozpoczyna się dwugodzinna sesja medytacji i modlitw.

• 20.00 – mnisi rozchodzą się do swych zajęć.

Oprócz tych obowiązków, każdy z mnichów odgrywa specyficzną rolę w codziennym trybie porządkowania i utrzymania w czystości świątyni i jej otoczenia.

Odnowienie linii wyświeceń mniszek

Wraz z rozprzestrzenianiem się buddyzmu therawady z Indii na Sri Lankę , następnie do Birmy , Tajlandii, Laosu i Kambodży , pojawiały się w tych krajach zakony zarówno mnichów jak i mniszek. Jednak z upływem czasu w wyniku najczęściej wojen zaczęła zanikać tradycja wyświęcania mniszek. Z upływem wieków coraz mniej pojawia się wzmianek o mniszkach. W Indiach, po zniszczeniu ważnych centrów klasztornych przez muzułmanów, buddyzm uległ naporowi hinduizmu , na Sri Lance zakon mniszek uległ zniszczeniu podczas wojny z Choalianami w 1017 roku. Podobnie było w Birmie, która od najazdu Chińczyków w 1298 roku przez wiele wieków była rządzona przez wielu władców czasami przeciwnych buddyzmowi, aż do wojen w latach 1824 , 1852 , i 1885 kiedy to zaczęli rządzić Brytyjczycy. Tak zatem wygasła w mroku dziejów tradycja wyświęcania mniszek. Jednak kobiety domagały się aby odtworzyć tradycję mimo głośnego sprzeciwu konserwatywnych mnichów. Pierwsze próby podjęto na Sri Lance. Catherine de Alwis wyjechała do Birmy i otrzymała tam niższe święcenia jako samaneri (nowicjuszka). W 1903 roku powróciła na Sri Lankę i utworzyła zgromadzenie nowicjuszek Dasa Sila Mata (Matki Dziesięciu Przykazań). Nie były to jednak w pełni wyświęcone mniszki a społeczeństwo i konserwatywni mnisi nie byli im przychylni. Nowicjuszki cierpiały brak akceptacji oraz biedę.

Podejmowano także nieśmiałe próby w Birmie w latach 1950 (przez czcigodnego Mahasi Sayadaw) i 1970 (przez Sayagyi U Ba Khin ) jednak dla kobiety dostępne były jedynie niższe święcenia. W Tajlandii stworzono Nun Institution of Thailand przy świątyni Wat Bovorn Nives, gdzie samaneri (nowicjuszki) mogły studiować i osiągnąć dziewiąty stopień Parien (najwyższy poziom edukacyjny mnicha) lecz wciąż nie mogły być mniszkami.

Ta sytuacja trwała do lat 90. gdy czcigodny Pandit Narawala Dhammaratana Thero studiując zakony mniszek w Chinach odkrył, że tamtejsza tradycja wyświęceń została zapoczątkowana przez bhikkhuni z Anuradhapury na Sri Lance w 429 roku ery zachodniej. Zgromadził on wokół siebie postępowych mnichów i 8 grudnia 1996 doprowadził do wyświęcenia 11 Dasa Sila Mata na bhikkhuni. Ceremonia odbyła się w świątyni Saranath w Indiach, prowadzona przez therawadińskich mnichów w obecności czcigodnego M. Vipulasary, przewodniczącego "Parama Dhamma Chetiya Pirivena" i prezesa "Mahabodhi Society" oraz przedstawicieli "World Sangha Council", "Sakyadhita International Organisation of Buddhist Women" i koreańskich mniszek. Wyświęcone w Saranath mniszki powróciły na Sri Lankę by tam 12 marca 1998 wyświęcić 23 Dasa Sila Mata na bhikkhuni. W lutym 2002 roku w Tajlandii odbyła się ceremonia wyświęcenia nowicjuszek na mniszki, poprowadzona przez mniszkę ze Sri Lanki w obecności tajskiego mnicha.

Dzięki staraniom kobiet, postępowych mnichów i ludzi świeckich tradycja wyświęcania bhikkhuni została odnowiona. Kobiety znowu mogą się cieszyć pełnia praw religijnych. To dowód, że kobiety i mężczyźni są równi i krocząc tą samą ścieżką mogą osiągnąć to samo oświecenie.

Zobacz też

• Tipitaka
• Theravada
• glosariusz buddyjski
• upasaka
• czaturwarga

Linki zewnętrzne

• theravada.int.pl - Sangha