Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

powieść

powieść (romans) – gatunek literatury pięknej, utwór narracyjny, opisujący zwykle rozbudowany ciąg zdarzeń.

Pierwsze powieści powstały już w czasach antycznych. W Grecji autorem powieści był m.in. Ksenofont z Efezu (Opowieści efeskie). Był to typ powieści awanturniczej i melodramatycznej. W Rzymie autorami powieści byli Petroniusz (Satyricon) i Apulejusz (Metamorfozy albo Złoty osioł). Dzieła ich operowały zróżnicowaną narracją, od opisu realistycznego po groteskę, przynosiły też bogate studium psychologiczne bohaterów.

Ogniwem w rozwoju gatunku był średniowieczny epos rycerski. W epoce renesansu ważną powieść, ujętą groteskowo dał François Rabelais (Gargantua i Pantagruel). W okresie baroku wybitną powieść napisał Miguel de Cervantes (Don Kichot). Okresem rozwoju gatunku było oświecenie, a potem XIX wiek.

Klasyczna powieść jest pisana prozą, w której występują liczne dialogi, opisy akcji i natury i jest podzielona na rozdziały liczące od kilku do kilkudziesięciu stron. Całość liczy od ok. 100 do ok. 500 stron maszynopisu. Klasyczna powieść posiada wszystkowiedzącego, anonimowego narratora i wielowątkową, liniową, chronologiczną fabułę. Wiele powieści, zwłaszcza współczesnych świadomie odchodzi od tego klasycznego schematu. Narrator posługuje się podstawowymi sposobami narracji, jak też innymi formami wypowiedzi np. dialogiem i mową zależną.

Franz Karl Stanzel zaproponował trzy podstawowe typy powieści, ze względu na rodzaj narracji, który to podział przyjął się dość powszechnie teorii literatury:

  • powieść auktorialna - w której narrator komentuje wydarzenia, ale między nim a światem przedstawionym istnieje dystans; narrator nie jest bohaterem, nie występuje w świecie przedstawionym - w grupie tej mieści się powieść klasyczna
  • powieść pierwszoosobowa - w której narrator występuje w świecie przedstawionym w tym samym miejscu i czasie, co bohaterowie oraz opowiada, co przeżył lub czego dowiedział się od innych; narrator jednak wie więcej niż pozostali bohaterowie - jest to najczęstsza forma powieści autobiograficznej
  • powieść personalna - w której trudno wyczuć obecność narratora, gdyż czytelnik patrzy na akcję oczami bohatera; brak w niej komentarzy do działań bohaterów, występuje tylko opis ich zachowań i myśli.
Ze względu na formę występują następujące rodzaje powieści:
  • powieść epistolarna - pisaną w formie zbioru listów
  • powieść dialogowa - pisana w formie czystego dialogu - bez fragmentów opisowych i czysto-narracyjnych
  • powieść rzeka - stanowiąca zbiór minipowieści, pisanych w porządku chronologicznym tworzących jedną całość
  • powieść szkatułkowa - pisana w formie zbioru pozornie z sobą niezwiązanych opowiadań - np. opowiadających tę samą historię z punktu widzenia różnych narratorów, lub zbudowanej w formie "opowiadania w opowiadaniu".
  • strumień świadomości - powieść nie opisująca wydarzeń zewnętrznych lecz stanowiąca "zapis myśli"
Szczególnymi gatunkami powieści są:
  • powieść tendencyjna - pisana od początku w celu udowodnienia pewnej, narzuconej z góry tezy
  • powieść traktat - w której opisywane wydarzenia są wyłącznie pretekstem do przekazania treści światopoglądowo-filozoficznych
  • powieść edukacyjna - w której opisywane wydarzenia służą głównie do przekazania w przyjemnej formie określonego zasobu wiedzy
  • powieść parabola - w której opisywane wydarzenia są symboliczną formą przedstawienia pewnej tezy, niezwiązanej bezpośrednio z samymi wydarzeniami
  • powieść biograficzna – biografia pisana w formie powieści
  • powieść z kluczem - w której podobieństwo bohaterów do osób istniejących, a niekiedy także poszczególnych zdarzeń do wydarzeń zachodzących w rzeczywistości jest zamierzone (np. powieść Leopolda Tyrmanda Życie towarzyskie i uczuciowe).


Inne hasła zawierające informacje o "powieść":

Kara w Kara Kara – grupa etniczna w EtiopiiKultura: Kara (grupa muzyczna) Literatura: Zbrodnia i kara – powieść Fiodora Dostojewskiego ...

Maciej Słomczyński ...

Bawełna Bawełna (Gossypium) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych Bawełna – włókno Bawełna – powieść Wincentego Kosiakiewicza ...

Stanisław Szczęsny Potocki ( 1806 r. – 15 lutego 1862 ) w 1853 r. wydała we Lwowie 3-tomową powieść „Gertruda Komorowska”.Przypisy↑ 1,0 1,1 Łojek J. (1983, wyd. II), Potomkowie Szczęsnego. ...

Dożynki ...

Przypadki Robinsona Kruzoe Robinsona CruzoePierwsze wydanie książki o Robinsonie CrusoeAutorDaniel DefoeKraj wydaniaWielka Brytania Język angielskiData I wyd.1719Typ utworupowieść podróżniczo-przygodowa Tekst na Wikiźródłach Przypadki Robinsona Crusoe – powieść podróżniczo-przygodowa ...

1932 w Austrii , kończy kryzys rządowy w tym kraju. 30 stycznia – ukazała się powieść autorstwa Aldousa Huxleya Nowy wspaniały świat . 31 stycznia – japońskie okręty przybyły ...

Kilimandżaro ...

Maksim Gorki "Dzieciństwo" 1912 , "Wśród ludzi" 1914 i "Moje uniwersytety" 1922 . Ukazała się także powieść o losach burżuazyjnej rodziny "Artamonow i synowie" 1925 i "Życie Klima ...

Pokolenie "Współczesności" literacki z utworami Marka Hłaski, Jerzego Harasymowicza , Bohdana Drozdowskiego . 1955 Jerzy Andrzejewski opublikował powieść pt. Złoty lis.Ukazało się opowiadanie Marii Dąbrowskiej Na wsi wesele. Nowelki Marka ...


Inne lekcje zawierające informacje o "powieść":

Dorastanie bohaterów (plansza 7) ...

Motyw powrotu w literaturze i filmie (plansza 33) ...

Świat rycerskich praw i obyczajów ? Henryk Sienkiewicz ˝Krzyżacy˝ (plansza 2) class="lekcja_boks" style="width: 730px; height: 340px; background: url( https://szkolnictwo.pl/rysunki_lekcje/3200/tło.jpg);"> Wstęp Czy historyczna powieść, napisana pod koniec XIX wieku może być źródłem wiadomości o średniowiecznych ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie