Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Budziszyn

Budziszyn - (niem. Bautzen, do 1868 r.: Budissin; górnołuż. Budyšin; dolnołuż. Budyšyn) to miasto we wschodniej Saksonii, w Niemczech, siedziba powiatu Budziszyn, nad rzeką Sprewą. Liczba mieszkańców: 41 364 (2007).

Budziszyn jest historyczną stolicą Górnych Łużyc i centrum kulturalnym Łużyczan. W mieście znajduje się stacja kolejowa Bautzen/Budyšin.

Historia

Ślady osadnictwa ludzkiego na terenie Budziszyna, tzw. kultury łużyckiej, pochodzą z V-IV w przed Chr. Budziszyn był grodem założonym przez Słowian połabskich z plemienia Milczan. Przed r. 1000 w Budziszynie, na miejscu zdobytego grodu słowiańskiego, Niemcy założyli zamek Ortenburg, wokół którego powstało późniejsze miasto. Pierwsza pisana wzmianka o nim pochodzi z 1002 r. Gród odgrywał strategiczną rolę w czasie wojen polsko-niemieckich z lat 1002-1018. W 1018 r. w Budziszynie został zawarty pokój między Bolesławem Chrobrym i cesarzem Henrykiem II przyznający miasto Polsce, do której Budziszyn należał do 1032 r. W l. 1032-76 miasto należało do margrabiego Miśni, stając się ośrodkiem kolonizacji niemieckiej na Łużycach. Pierwsza udokumentowana wzmianka o nadaniu praw miejskich pochodzi z 1240 r.

W 1253 r. miasto zostało przyłącznone do Brandenburgii, a w 1319 do Królestwa Czech. W 1346 r. w ramach przeciwdziałania okolicznemu rozbojowi Budziszyn połączył siły wraz z innymi grodami przystępując do tzw. Związku Sześciu Miast Górnołużyckich (rozwiązany w 1815 r.). W wyniku ucisku plebsu miejskiego przez bogaty patrycjat w latach 1400 i 1405-1408 doszło w Budziszynie do powstania rzemieślników, które zostało krwawo stłumione (stracono 14 przywódców powstania). Miasto było oblegane przez wojska husytów w 1429 r. i ponownie w 1431 r. W 1469 r. Budziszyn przeszedł pod panowanie węgierskie. Król węgierski Maciej Korwin zadbał o wzmocnienie zamku i fortyfikacji miejskich ze względu na bliską granicę z Czechami i niebezpieczeństwo ataku z ich strony. W 1490 r. Budziszyn powrócił pod panowanie czeskie.

W okresie reformacji założono tutaj kościół protestancki (1524), a miejscową katedrę zamieniono na kościół dwuwyznaniowy. W 1547 r. nastąpiło odebranie przywilejów miejskich przez cesarza. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-48) Budziszyn był kilkakrotnie okupowany i plądrowany. Miasto zostało dodatkowo zniszczone w czasie wielkich pożarów w 1620 i 1634 r. Od 1635 r. wraz z Łużycami przyłączony do Saksonii. Poważnie zniszczony w czasie dwóch kolejnych pożarów w 1707 i 1720 r. Ponowny rozwój nastąpił od poł. XVIII w. W 1804 r. przebywał w Budziszynie Stanisław Staszic, który zauważył obecność żywiołu łużyckiego w mieście. W maju 1813 r. pod Budziszynem miała miejsce bitwa wojsk napoleońskich z połączonymi siłami prusko-rosyjskimi, które zostały pokonane przez Francuzów. Przed bitwą w mieście nocował cesarz Napoleon I.

W 1846 r. nastąpiło otwarcie linii kolejowej Drezno-Budziszyn, a miasto wkroczyło w epokę industrializacji. Dopiero w 1868 r. Budziszyn otrzymał obecną niemiecką nazwę Bautzen (dotąd zwany był przez Niemców Budissin). W 1904 r. w mieście otwarto Dom Serbski, który stał się ośrodkiem łużyckiego ruchu kulturalno-narodowego. W okresie II wojny światowej naziści zamienili budziszyński zamek na więzienie, w którym przetrzymywano przeciwników systemu i jeńców wojennych. W kwietniu 1945 r. miasto zostało ogłoszone twierdzą. O Budziszyn toczyły się ciężkie walki z udziałem m.in. 2 Armii WP. Miasto zostało zniszczone w 77%, a Dom Serbski zburzony przez oddziały SS. W 1950 r. w Budziszynie odbył się zjazd Łużyczan, a w roku 1966 Festiwal Kultury Łużyckiej. Tradycja ta była konutynuowana w latach późniejszych; do 1989 r. odbyło się w mieście 7 festiwali łużyckich. Władze Wschodnich Niemiec więziły w Budziszynie członków demokratycznej opozycji. W 1992 miasto miało 46 311 mieszkańców. Odkryta w 1994 r. Asteroida 11580 Bautzen nazwana została na cześć miasta.

Zabytki i inne atrakcje

  • Zamek Ortenburg (Hród) - pierwotny z ok. 958 r., przebudowany przez króla Węgier Macieja Korwina w l. 1469-90. Zamek zachował gotycki wystrój z późniejszymi renesansowymi dodatkami. Wejście do warowni prowadzi przez Wieżę Macieja, nazwaną tak na cześć króla Węgier. Wokół zamku zachowały się fragmenty murów obronnych z basztami. Na zamku znajduje się od 1971 r. Muzeum Sorabistyczne zajmujące się historią, kulturą i literaturą Serbołużyczan.
  • Ratusz - po gruntownej przebudowie w l. 1729-32 ze średniowiecznym zegarem słonecznym na wieży.
  • Katedra św. Piotra - z XIII/XV w., czteronawowa. Zewnętrzne ściany świątyni są ozdobione gotyckimi nagrobkami. Świątynia służy protestantom i katolikom od 1524 r.
  • Brama Mikołajska - będąca fragmentem fortyfikacji miejskich. Widnieje na niej herb Budziszyna.
  • Bogata Wieża (Bohata wěža) - z l. 1490-92 z barokową nadbudową z pocz. XVIII w. Wieża jest odchylona od pionu o 144 cm.
  • Ruiny kościoła św. Mikołaja (1440) z cmentarzem z grobami znanych Łużyczan.
  • Niemiecko-Łużycki Teatr Narodowy - klasycystyczny budynek z końca XVIII w. i jedyny dwujęzyczny teatr w Niemczech.
  • Serbski Dom - odbudowana po wojnie siedziba Domowiny i Muzeum Literatury Łużyckiej.
  • Muzeum Miejskie w Rynku. Placówka zajmuje się dokumentowaniem dziejów miasta i posiada bogate zbiory dotyczące jego historii, w tym eksponaty łużyckie.
  • Willa Weigangów - secesyjny dom mieszkalny z lat 1902-1903 z dwupiętrowym hallem i przeszkloną kopułą oraz secesyjnymi oknami witrażowymi.
  • Pomnik żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego, którzy w 1945 r. wyzwolili miasto.
  • Pomnik Jana Arnošta Smolera, pioniera narodowego odrodzenia Łużyczan.


Inne hasła zawierające informacje o "Budziszyn":

Mieszko II Lambert ...

Flins ...

Polskie odpowiedniki niemieckich nazw geograficznych ...

Język górnołużycki ...

Jelenia Góra ...

Dagome iudex ...

Pokój w Budziszynie ...

Wormacja ...

Twierdza Zamość ...

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie faszyzmem i hitleryzmemRothenburgForsowanie Nysy 16 IV 1945IzbicaNiesky 12 IV 1945Rietschen 18-21 IV 1945Budziszyn (Bautzen) 21-26 IV 1945Kanał Hohenzollernów 22-23 IV 1945Dauban 22 IV 1945Drezno ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Budziszyn":

224 Koniec wojny i początek nowych zagrożeń (plansza 4) ...

034 Państwo polskie za panowania Mieszka I (plansza 22) ...

016b. Polska Piastów (plansza 3) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie