Bracia Muzułmanie (arabski: الإخوان المسلمون Al-Ichwan al-muslimun; Stowarzyszenie Braci Muzułmanów, Bractwo Muzułmańskie, Dżama'at al-Ichwan al-muslimin) -
islamska
organizacja
religijna
i społeczno-polityczna, założona w
1928
roku w
Egipcie
przez
Hassana al-Bannę
. Jej powstanie było reakcją na rozpad
Imperium Ottomańskiego
i jego podział na mniejsze organizmy
państwowe
.
Motto Braci Muzułmańskich brzmi:
Allah
jest naszym celem.
Prorok
naszym przywódcą. Koran naszym prawem.
Dżihad
naszą ścieżką. Śmierć na ścieżce Boga jest naszą jedyną nadzieją.
Bracia Muzułmanie na świecie
Od początku swego istnienia Bracia sprzeciwiają się świeckim tendencjom w krajach muzułmańskich, odrzucają wpływy zachodnie oraz żądają powrotu do zasad
Koranu
i
szariatu
.
Bractwo, powstałe w Egipcie, szybko znalazło podatny grunt w innych krajach muzułmańskich, m.in. w
Syrii
,
Transjordanii
(późniejszej
Jordanii
),
Palestynie
,
Arabii Saudyjskiej
. Obecnie ma swoje filie w 70 krajach świata. Ich status jest różny od oficjalnych
partii politycznych
, mających swoich przedstawicieli w
parlamencie
, przez grupy społeczno-religijne aż po podziemne, nielegalne bojówki
terrorystyczne
. Twierdzi się (bądź sami Bracia podają), że brali oni udział, po stronie islamskiej, w większości konfliktów zbrojnych w tej części świata, m.in. w
wojnach arabsko-izraelskich
, w
algierskiej
wojnie o niepodległość, po stronie
afgańskich
mudżahedinów
czy
kaszmirskich
bojowników.
Bracia Muzułmanie w poszczególnych krajach
Egipt
Początkowo Bractwo Muzułmańskie było egipską organizacją młodzieżową, której celem była moralna i społeczna reforma kraju. Organizowali oni życie kulturalne młodzieży. W latach 30.
XX wieku
Bractwo ulegało stopniowemu upolitycznieniu. Po
II wojnie światowej
członkowie Bractwa brali udział w wielu akcjach terrorystycznych, zwłaszcza przeciwko rządom króla
Faruka
. Po jego obaleniu, popierali oni początkowo świeckie rządy rewolucyjnej rady
Nasera
. W grudniu
1948
jeden z Braci zabił egipskiego
premiera
, za co nakazano rozwiązać organizację. Sam al-Banna został zabity przez agentów rządowych w
Kairze
w lutym
1949
.
W roku
1954
jeden z członków organizacji, której pozwolono ponownie działać, usiłował zabić Nasera. Bractwo zostało ponownie zdelegalizowane, a ponad 4000 jego członków poszło do więzienia, w tym Sayed Qutb - czołowy intelektualista tej grupy. Wielu członków Bractwa uciekło do Jordanii,
Libanu
, Arabii Saudyjskiej i Syrii. W roku
1964
Naser ponownie zalegalizował działalność Bractwa i wypuścił wszystkich więźniów politycznych. Przyniosło to jednak odwrotny skutek i kolejną falę zamachów na prezydenta. W
1966
roku skazano na śmierć przywódców Bractwa, a pozostałych osadzono ponownie w więzieniach.
Następca Nasera
Anwar as-Sadat
obiecał reformy, w tym wprowadzenie szariatu. Jednak podpisanie przez niego traktatu pokojowego z
Izraelem
bardzo rozgniewało Braci. I to prawdopodobnie oni przyłożyli rękę do jego zamordowania w roku
1981
. W roku
1984
władze Egiptu ponownie zezwoliły na działalność Bractwa, ale tylko jako organizacji religijnej. Wszelkie ich działania poddane są jednocześnie silnemu nadzorowi służb bezpieczeństwa, co jest przyczyną licznych tarć.
Syria
Syryjska gałąź Bractwa powstała w latach 30., tworzyli ją syryjscy studenci, którzy wracali z Egiptu przesiąknięci ideami al-Banny. Po kilkunastu latach działalności organizacja została zdelegalizowana, gdy Syria połączyła się w
1958
r. z Egiptem, tworząc
Zjednoczoną Republikę Arabską
(ZRA). Po jej rozpadzie w
1961
, Bractwo zdobyło 10 miejsc w wyborach parlamentarnych. Jednakże, po przewrocie dokonanym przez syryjski odłam partii
Baas
, musiało ponownie zejść do podziemia.
Objęcie przez generała
Hafiza al-Assada
, sekretarza generalnego partii Baas, funkcji prezydenta Syrii w roku
1971
, ponownie wzbudziło protesty Braci. Otóż prezydent pochodził z muzułmańskiej grupy
alawitów
(nusajrytów), których Bracia uważali za odstępców od wiary muzułmańskiej. Wsparcie Assada, udzielone
chrześcijańskim
maronitom
z
Libanu
w czasie libańskiej
wojny domowej
, tylko pogorszyło sytuację. Bracia rozpoczęli szeroko zakrojoną kampanię terrorystyczną, której szczytowym wydarzeniem było zabicie w
1979
83 kadetów w szkole wojskowej w
Aleppo
. Assad próbował załagodzić konflikt, ale nawet wypuszczenie więźniów nic nie przyniosło. Ostatecznie, po nieudanym zamachu na Assada w czerwcu
1980
roku, prezydent wydał zdecydowaną wojnę Braciom i użył wojska. W trwających blisko 2 lata walkach zginęło od 10 do 25 tys. członków organizacji, która została praktycznie zniszczona. Ci którzy przeżyli, schronili się w sąsiednich krajach.
Jordania
Lepiej powodziło się jordańskiej gałęzi Bractwa, która wspierała i broniła jordańskiego króla
Husajna
przed zakusami opozycji politycznej oraz próbami jego obalenia przez Nasera. W zamian król nie zakazał działalności Bractwa, tak jak to zrobił z innymi partiami. Obecnie Bractwo ma swoich przedstawicieli w jordańskim parlamencie i jest najważniejszą siłą polityczną tego kraju.
Zobacz też
Bibliografia
- Adam Wąs: Bracia Muzułmanie w Jordanii. Doktryna i organizacja bractwa na przełomie XX i XXI wieku. Wyd. pierwsze. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2006. .
- Levitt Matthew: Hamas - polityka, dobroczynność i terroryzm w służbie dżihadu. Wyd. pierwsze. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. .
Linki zewnętrzne