Święta
Brygida Szwedzka
Birgitta Birgersdotter
Data urodzenia	1303 Finsta, gmina Norrtälje (wg tradycji)
Data śmierci	23 lipca 1373 Rzym
Kościół / wyznanie	katolicki
Data kanonizacji	1391 przez Bonifacego IX
Wspomnienie	23 lipca
Atrybuty	heraldyczny lew , korona
Patronka	Szwecji , Europy , pielgrzymów, dobrej śmierci

Brygida Szwedzka (ur. 1303 , zm. 23 lipca 1373 w Rzymie ) – szwedzka zakonnica katolicka , pisarka, teolog , założycielka klasztoru , święta , patronka Europy. Urodziła się jako Birgitta Birgersdotter w rodzinie głównego sędziego Upplandii Birgera Perssona oraz Ingeborg Bengtsdotter, która należała do rodu Folkungów .

Dzieciństwo i rodzina

Święta Brygida urodziła się, według dawnej tradycji, około roku 1303 na dworze Finsta na zachód od Norrtälje w Upplandii . Finsta była siedzibą rodu Finstaätten i przez pewien czas (ale nie w czasie, gdy Brygida się rodziła) właścicielem jej był jej ojciec Birger Persson – główny sędzia Upplandii (głównymi sędziami Upplandii byli też jej dziadkowie ze strony matki i ojca oraz jej brat; ona sama wyszła za mąż za takiego sędziego, którego ojciec też zajmował to stanowisko, mało tego zajmował je również jeden z jej synów oraz wnuków). Jej dziadek ze strony matki był kuzynem Magnusa Ladulåsa – w ten sposób była Brygida spokrewniona z rodem królewskim. W tym dworze Brygida stawiała pierwsze kroki. W pobliżu Finsty znajduje się kościół Skederids z XIII wieku – kościół czasów dziecięcych Brygidy.

W okolicy miejsca urodzin Brygidy znajduje się "Bönegrottan" (zbudowana w XX wieku) otwarta przez cały czas dla odwiedzających, aby mogli się tam pomodlić.

Biografia

Brygida doświadczała wizji już jako dziecko. Pewnego razu ukazała jej się Dziewica Maryja z koroną na głowie. Innym razem widziała ona ukrzyżowanie Chrystusa i jego śmierć na krzyżu. Te dwa wątki – gorliwe poświęcenie się Matce Boskiej i medytacje nad męką Chrystusa – zajmowały ją do końca życia.

Gdy Brygida miała dziesięć lat, umarła jej matka. Jej ojciec uważał, że nie jest w stanie wychować jej stosownie do tego, jak powinna być wychowana dziewczynka o jej pozycji, więc wysłał ją do swojej szwagierki Katarzyny Bengtsdotter w Aspanäs nad jeziorem Sommen w Östergötland .

Kilka lat później, gdy miała już około trzynaście lat, została wydana za mąż wbrew swojej woli za Ulfa Gudmarssona księcia Närke . Z pewnością wolała ona żyć jako dziewica i udało jej się nawet przekonać męża, aby przez pierwsze kilka lat żyć w czystości, jednak później urodziła mu ośmioro dzieci, z których jedno ( Katarzyna z Vadsteny ) zostało również wyniesione na ołtarze.

Religijność Brygidy miała wpływ też na jej męża Ulfa. Na przykład małżonkowie wspólnie uczestniczyli w pielgrzymkach do Nidaros i do Santiago de Compostela . W trakcie rozpoczętej w roku 1341 jednej z takich pielgrzymek Ulf zachorował. Było to w drodze powrotnej z Hiszpanii we francuskim mieście Arras . Gdy sytuacja stała się poważna, Brygidzie ukazał się francuski narodowy święty Dionizy i oznajmił, że jej małżonek nie umrze.

Brygida doznaje objawienia – na podstawie obrazu ze średniowiecza.

Po powrocie do domu w roku 1342 Brygida i Ulf zamieszkali w cysterskim klasztorze Alvastra , gdzie Ulf umarł w roku 1344 (niektóre źródła podają rok 1346 ). Brygida rozdzieliła jego własność między dziedziców oraz biednych, aby móc samej żyć w zaciszu goszczącego ją dotychczas klasztoru . Tam miała wiele widzeń i w tym okresie, do wyjazdu do Rzymu , doznała ich najwięcej. Brygida w swoich objawieniach otrzymywała od Boga , Chrystusa oraz Maryi polecenia, aby przekazywać wiadomości władzom politycznym i kościelnym. Jednak oprócz tego prowadziła ona też dialogi ze świętymi oraz osobami zmarłymi. Objawienia jej zostały później zebrane w księdze zatytułowanej Revelationes coelestes (Objawienia niebieskie, szw. Himmelska uppenbarelser). Wcześniej były one przetłumaczone na łacinę przez Mateusza, kanonika Linköping , oraz przez jej spowiednika Piotra, przeora Alvastra. Księga ta cieszyła się dużym szacunkiem w czasach średniowiecza. Mniej więcej też w tym czasie Brygida założyła zgromadzenie zakonne , które stało się początkiem późniejszego Zakonu Najświętszego Zbawiciela zwanego też zakonem brygidek , którego główny dom (w Vadstenie ) został hojnie obdarowany przez króla Magnusa II Erikssona i jego żonę.

W roku 1349 Brygida udała się do Rzymu . Powodem była chęć wzięcia udziału w świętowaniu Roku Jubileuszowego 1350 oraz uzyskania audiencji u papieża w celu utworzenia nowego zakonu . Pewnym problemem było to, że papieże od roku 1309 przebywali we francuskim Awinionie oraz fakt, iż kościół zabronił tworzenia nowych reguł zakonnych. Jednak to nie powstrzymywało Brygidy, która w jednym z wcześniejszych swoich objawień widziała spotkanie papieża i cesarza w Rzymie . Wzmianki o tak nieprawdopodobnym zdarzeniu w momencie przybycia Brygidy do Rzymu wywoływały tylko śmiech.

W Rzymie początkowo zamieszkała ona w pałacu niedaleko od bazyliki San Lorenzo in Damaso. W Rzymie nie wahała się mówić, co sądziła o upadku duchowym społeczności miasta, czego doświadczali zarówno kardynałowie , jak i zwykły lud. Dodatkowo poświęcała swój czas na pisanie listów do papieża w Awinionie , w których żądała, by wrócił do stolicy Piotrowej. Na co dzień zaś odwiedzała różne miejscowe kościoły , gdzie modliła się przy grobach świętych. W kościele San Lorenzo in Panisperna w Wiminale często prosiła przechodniów o dary dla ubogich. Oprócz tego pielgrzymowała do różnych miejsc w tym do Asyżu , Farfy , Neapolu oraz na południe Włoch .

W Rzymie doszło także do objawienia. W bazylice św. Pawła za Murami, jak twierdziła święta, odbyła się rozmowa z ukrzyżowanym Chrystusem. Za odmawianie modlitw zwanych " Tajemnica Szczęścia " Chrystus dał ciąg obietnic związanych ze zbawieniem.

W roku 1368 zdarzyła się ta rzecz, którą wcześniej uznawano za nieprawdopodobną. Papież Urban V wrócił do Rzymu i 21 października spotkał się tam z cesarzem Karolem IV Luksemburskim . Brygida dostała możliwość przekazania swojej reguły zakonnej papieżowi, który oddał ją do zbadania. W roku 1370 reguła została zatwierdzona, jednak w wersji, która niezbyt odpowiadała Brygidzie. Papież zdecydował też, aby ze względów bezpieczeństwa ponownie opuścić Włochy , było to jednak coś, czego Brygida nie mogła zaakceptować. Prorokowała mu, że Bóg uderzy w niego z ogromną siłą i odbierze mu zdrowie. W kilka miesięcy po zamieszkaniu w Awinionie papież rzeczywiście umarł.

Sześćdziesięcioośmioletnia Brygida w roku 1371 rozpoczęła pielgrzymkę do Ziemi Świętej . Droga wiodła przez Neapol i Cypr . W Neapolu umarł jej syn Karol, co spowodowało jej wielką żałobę. Śmierć syna dotknęła ją bardzo głęboko, ale w jakiś czas później doznała objawienia, w którym dowiedziała się, iż dzięki jej prośbom i łzom jej syn został zbawiony.

Do Rzymu wiosną 1373 wróciła osłabiona chorobą i 23 lipca umarła w swojej siedzibie przy obecnym Piazza Farnese. Zgodnie z jej własną wolą po pogrzebie w kościele San Lorenzo in Panisperna jej ciało przewieziono do Vadsteny w Szwecji . W roku 1377 przyjaciel Brygidy biskup Alfonso z Jaén wydał pierwsze wydanie jej Revelationes coelestes, zaś w roku 1378 zatwierdzona została nowa reguła jej zakonu, dzięki czemu w roku 1384 mógł zostać oficjalnie ustanowiony klasztor w Vadstenie.

Dzieci

1. Märta Ulfsdotter Boberg (ur. ok. 1319 - 20 )
2. Karl Ulvsson till Ulvåsa
3. Birger Ulfsson
4. Katarzyna z Vadsteny (ur. 1331 )
5. Bengt Ulfsson
6. Gudmar Ulfsson
7. Ingeborg Ulfsdotter
8. Cecilia Ulfsdotter

Chronologia

• 1303 - Narodziny Brygidy.
• 1309 - Papież przenosi się do Awinionu .
• 1314 - Umiera Ingeborg Bengtsdotter, matka Brygidy. Brygida przenosi się do Katarzyny Bengtsdotter w Aspanäs.
• 1316 - Brygida wychodzi za mąż za Ulfa Gudmarssona.
• 1319 - Na tron Szwecji zostaje wyniesiony trzyletni Magnus Eriksson .
• 1320 - Brygida dziedziczy po matce siedem wsi w Småland .
• 1321 - Birger Persson pielgrzymuje do Santiago de Compostela , Awinionu i Rzymu .
• 1322 - Kryzys w rządzie regencyjnym. Wuj Brygidy zostaje drostem w Szwecji (rodzaj namiestnika ).
• 1326 - Umiera Birger Petersson.
• 1331 - Magnus Eriksson osiąga pełnoletność.
• 1335 - Król Magnus żeni się z Blanką z Namur. Brygida zostaje doradczynią królowej, zaś Ulf zostaje wybrany na członka rady królewskiej .
• 1337 - Wybucha wojna stuletnia między Anglią a Francją .
• 1339 - Brygida i Ulf pielgrzymują do Nidaros .
• 1341 - 42 - Brygida i Ulf pielgrzymują do Santiago de Compostela .
• 1342 - Brygida i Ulf zamieszkują w klasztorze w Alvastra .
• 1344 / 46 - Mąż Brygidy Ulf Gudmarsson umiera.
• 1346 - Król Magnus oraz królowa Blanka przeznaczają 1 maja w testamencie zamek królewski w Vadstena na klasztor .
• 1347 - Para królewska w swoim norweskim testamencie przeznacza dużą sumę pieniędzy na budowę klasztoru w Vadstenie .
• 1348 - Brygida próbuje negocjować pokój w wojnie stuletniej i domaga się od papieża , aby wrócił do Rzymu .
• 1349 - Brygida udaje się do Rzymu .
• 1350 - Brygida odwiedza klasztor benedyktynów w Farfa . Córka Katarzyna przyjeżdża do Rzymu .
• 1353 ok. - Brygida pielgrzymuje do Asyżu .
• 1354 ok. - Brygida przenosi się do domu w okolicach obecnego Palazzo Farnese.
• lata 60. XIV wieku - Brygida pielgrzymuje do południowych Włoch i mieszka przez pewien czas w Neapolu . Poznaje tam Alfonso Pecha de Vadaterra.
• 1368 - Papież Urban V 21 października spotyka się z cesarzem Karolem IV w Rzymie – spełnia się proroctwo Brygidy.
• 1370 - Papież Urban V zatwierdza regułę zakonną Brygidy w znacznie zmodyfikowanej postaci.
• 1371 - Brygida jedzie 25 listopada do Neapolu .
• 1372 - Brygida udaje się 14 marca w pielgrzymkę do Ziemi Świętej . Zatrzymuje się na Cyprze do 12 maja . W sierpniu znajduje się już w Betlejem , gdzie doznaje wizji narodzin Jezusa. We wrześniu żegluje z powrotem ku Neapolowi , gdzie jej statek zawija w grudniu.
• 1373 - Brygida udaje się do Rzymu . Pisze swój ostatni list do papieża i prosi go o powrót do Rzymu . Brygida umiera 23 lipca . Jej szczątki zostają przewiezione do Szwecji przez jej córkę Katarzynę oraz syna Birgera Ulfssona.
• 1374 - 4 lipca szczątki Brygidy zostały umieszczone w relikwiarzu w Vadstenie. Arcybiskup Birger Gregersson przedstawił pierwszy zbiór opisów cudów Brygidy.
• 1376 - Nowy zbiór cudów został zaprezentowany przez biskupa Nilsa Hermanssona.
• 1377 - W Rzymie złożone zostają dwie pierwsze prośby o kanonizację . Alfonso Pecha de Vadaterra przedstawia pierwsze wydanie Revelationes coelestes. Papież Grzegorz XI wraca na stolicę Piotrową z Awinionu do Rzymu .
• 1378 - W Rzymie przedstawiona zostaje trzecia prośba o kanonizację . Ustalona zostaje reguła zakonna brygidek.
• 1379 - Otwarty zostaje proces kanonizacyjny. Papież mianuje do prowadzenia badania czterech kardynałów .
• 1384 - Ustanowiony zostaje klasztor w Vadstenie.
• 1391 - 7 października Brygida zostaje wyniesiona na ołtarze.
• 1396 - Na synodzie w Arboga Brygida zostaje ustanowiona patronem Szwecji .
• 1430 - Postawiony zostaje kościół klasztorny w Vadstenie .
• 1492 - Bartholomæus Gothan drukuje Lubece na zamówienie klasztoru w Vadstena pierwsze pełne łacińskie wydanie Revelationes coelestes.
• 1999 - Święta Brygida zostaje ustanowiona przez papieża Jana Pawła II patronką Europy .

Kult

Św. Brygida w kościele w Salem

Św. Brygida ze swoimi atrybutami w brewiarzu brygidek z roku 1476

Proces kanonizacji Brygidy rozpoczął się w roku 1377 i zakończył ogłoszeniem jej świętą w roku 1391 przez papieża Bonifacego IX . Jej świętość została potem potwierdzona na Soborze w Konstancji w roku 1415 . W roku 1999 święta Brygida razem z Katarzyną ze Sieny i Edytą Stein została patronką Europy .

Budynek, w którym mieszkała Brygida w Rzymie, Casa di Santa Brigida, mieści obecnie kościół, klasztor i dom noclegowy.Założony przez Brygidę zakon istnieje do dziś jako zakon brygidek (inne nazwy to: Zakon Najświętszego Zbawiciela, Zakon im. Św. Brygidy, Ordo Sancti Salvatoris). Szczątki Brygidy znajdują się obecnie w relikwiarzu w kościele klasztornym w Vadstena .

W Polsce najbardziej znany jest kościół pod jej wezwaniem w Gdańsku . W ikonografii św. Brygida przedstawiana jest w ciemnowiśniowym habicie z czerwonym welonem, na nim korona z białego płótna z pięcioma czerwonymi znakami - symbolizującymi pięć ran Jezusa. Czasami siedzi przy pulpicie i spisuje swoje wizje. Jej atrybutami są: heraldyczny lew, korona; księga, którą pisze; ptasie pióro, pielgrzymi kapelusz, serce i krzyż.

Święto liturgiczne w kościele katolickim obchodzone jest 23 lipca .

Zobacz też

• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• Kościół katolicki wobec integracji europejskiej
• modlitwa za pośrednictwem świętego
• Brygida (imię)

Bibliografia

Linki zewnętrzne

• Tekst objawienia świętej Brygidy z Szwecji