Flaga Angielskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w latach 1600-1707
Flaga Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w latach 1707-1801
Flaga Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w latach 1801-1858
Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska (
ang.
British East India Company, początkowo Angielska Kompania Wschodnioindyjska – English East India Company, czasami potocznie nazywana John Company) – kompania
handlowa
angielskich
inwestorów, z siedzibą w
Londynie
, działająca od
1600
roku do
1858
roku, głównie na terenie dzisiejszych
Indii
, także w
Azji Południowo-Wschodniej
i na
Dalekim Wschodzie
.
Działalność kompanii zapoczątkowała królowa angielska
Elżbieta I
nadając jej przywilej
monopolu
handlowego z Wschodnimi Indiami. Na terenach
kolonizowanych
przez Brytyjczyków, instytucja ta miała szerokie uprawnienia
polityczne
i
administracyjne
daleko wykraczające poza tradycyjny handel. Mogła utrzymywać własną armię, zawierać układy polityczne, miała prawo do posiadania własnej
waluty
. Na przestrzeni
XVII
i
XVIII
wieku podbiła
Indie
, budując szereg
fortów
i
faktorii
, które zapoczątkowały powstanie
aglomeracji
, takich jak:
Surat
(
1612
),
Madras
(
1639
),
Kalkuta
(
1690
).
W roku
1614
kompania rozpoczęła swą działalność w
Chinach
, tam też powstała aglomeracja
Hongkong
. Działała również na terenie
Azji
południowo-wschodniej przyczyniając się do powstania
Singapuru
. W czasie swej działalności, z kompanii handlowej, przeistoczyła się w absolutnego władcę Indii. Do
1760
roku w praktyce wyeliminowała wpływy
francuskie
na terenie Indii (rywalizacja z
Francuską Kompanią Wschodnioindyjską
). Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska, była w czasie swej działalności jednym z głównych filarów rozwoju ekonomicznego Anglii i miała ogromny wpływ na
imperialną
politykę tego kraju.
W roku
1813
rząd brytyjski zniósł monopol kompanii na handel, a w roku
1833
ograniczył działalność kompanii do funkcji administracyjnych. W
1858
rząd brytyjski przejął rządy w Indiach. Kompania została rozwiązana formalnie w roku
1874
.
Zobacz też
Linki zewnętrzne