Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Budżet Unii Europejskiej

Budżet Unii Europejskiej

Budżet Unii Europejskiej (formalnie Budżet ogólny Wspólnot) - główny krótkoterminowy plan Unii Europejskiej , sporządzany na czas jednego roku, obejmujący dochody i wydatki związane z prowadzeniem i koordynacją polityk wspólnotowych. Podstawę traktatową budżetu stanowią artykuły 268-279 (ex. 199-209) Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską [1].

Spis treści

Historia

Początkowo każda ze Wspólnot dysponowała oddzielnymi budżetami, przez co do roku 1967 funkcjonowało ich aż pięć[2]:

  • budżet administracyjny EWWiS ;
  • budżet operacyjny EWWiS;
  • budżet administracyjny EWEA ;
  • budżet badań i inwestycji EWEA;
  • budżet EWG .

Wejście w życie Traktatu ustanawiającego Jedną Radę i Jedną Komisję Wspólnot Europejskich w 1967 roku doprowadziło do połączenia w 1968 wspólnotowych budżetów administracyjnych, a w 1971 do włączenia budżetu badań i inwestycji EWEA do budżetu EWG[2]. Od czasu wygaśnięcia Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali w dniu 24 lipca 2002 funkcjonuje zatem wyłącznie budżet ogólny Wspólnot[2].

Zasady sporządzania budżetu

Sporządzanie i dysponowanie budżetem wspólnotowym oparte jest na ośmiu naczelnych zasadach[3]:

  • zasada jedności i dokładności ( ang. unity and accuracy) - wydatki nie mogą przekraczać planowanych, a całość zestawienia finansowego musi być zawarta w jednym dokumencie;
  • zasada powszechności (ang. universality) - zasada oparta na regule nieprzenośności i niewyrównywania;
  • zasada rocznego budżetu (ang. annuality) - przypisuje wszelkie operacje budżetowe do danego roku budżetowego;
  • zasada równowagi (ang. equilibrium) - zakłada, że dochody są równe wydatkom i zakazuje zaciągania pożyczek oraz nie dopuszcza do powstania deficytu ;
  • zasada doprecyzowania (ang. specification) - nakazuje uporządkowanie wydatków budżetowych według rodzaju, przeznaczenia oraz jednostek odpowiedzialnych za jego realizację;
  • zasada stosowania jednostki rozliczeniowej - ustala walutę, w której dokonywane są wszelkie rozliczenia - początkowo było to dolar amerykański , następnie frank belgijski , od lat 80. ECU , zaś od 1999 euro ;
  • zasada należytego zarządzania finansami (ang. sound financial management) - obliguje instytucje wspólnotowe oraz państwa członkowskie do dbałości o prawidłowe wykonanie budżetu;
  • zasada przejrzystości (ang. transparency) - przewiduje publikację szczegółowego projektu budżetu oraz sprawozdania z jego wykonania.

Procedura budżetowa

Powstawanie budżetu

Zasadnicze elementy procedury budżetowej zawarty zostały w art. 272-276 (ex. 203-206) Traktatu o Wspólnocie Europejskiej[1]. Głównymi organami zaangażowanymi w jego powstawanie, realizacją i kontrolę są: Komisja Europejska , Rada Unii Europejskiej , Parlament Europejski oraz Trybunał Obrachunkowy [4]. Wstępny projekt budżetu sporządzany jest przez Komisję Europejską na podstawie preliminarzy wydatków przygotowanych do końca czerwca przez instytucje wspólnotowe[4]. Następnie, do końca sierpnia, Komisja przedkłada sporządzone zestawienie Radzie[4]. Rada ma wówczas prawo wprowadzenia skonsultowanych z Komisją poprawek, po czym uchwala projekt budżetu i najpóźniej do 5 października przedkłada go Parlamentowi[4]. Wyrażenie przez PE w ciągu 45 dni zgody na projekt jest równoznaczne z uchwaleniem budżetu[4]. Parlament może także zaproponować poprawki, co powoduje powrót projektu do dalszej pracy w Radzie (tzw. drugie czytanie)[4]. Może ona poprawki zaakceptować lub odrzucić i ustala jednocześnie poziom wydatków obligatoryjnych[4]. Po tym ustaleniu Parlament ma prawo jedynie do korygowania poziomu wydatków nieobligatoryjnych, po czym Przewodniczący PE stwierdza uchwalenie budżetu[4]. Parlament ma także możliwość zażądania przedłożenia nowego projektu, co skutkuje jednoczesnym wprowadzeniem systemu finansowania Wspólnoty, w którym do czasu uchwalenia nowego budżetu wydatki w każdym kolejnym miesiące nie mogą przekroczyć limitu 1/12 łącznych wydatków ubiegłego roku budżetowego[4]. Po zakończeniu roku budżetowego rozliczenie z jego wykonania przedstawiane jest Parlamentowi i Radzie przez Komisję Europejską[4]. Jednocześnie sprawozdanie roczne opracowuje Trybunał Obrachunkowy[4]. Przed udzieleniem Komisji absolutorium Parlament ma prawo zażądania dodatkowych informacji[4].

Perspektywy budżetowe

Celem ograniczenia konfliktów na linii Parlament - Rada UE oraz uniknięcia kierowania się wyłącznie bieżącymi czynnikami, wypracowana została pozatraktatowa procedura stosowania perspektyw budżetowych, które są przedmiotem debaty na szczeblu Rady Europejskiej [5]. Perspektywy te, zwane również ramami finansowymi obejmują okres 5-7 lat[5]. Od czasu reformy budżetowej z 1988 roku w ramach decyzji Rady Europejskiej przyjęto następujące perspektywy budżetowe[5]:

Z racji braku kodyfikacji procedury perspektyw budżetowych w postaci traktatowej stosowanie wobec nich określenia budżet jest nieprawidłowe[5].

Źródła dochodów budżetowych Unii

W okresie kształtowania się Wspólnot środki budżetowe pochodziły ze składek członkowskich (członków EWWiS, EWG i Euratom) oraz podatków od producentów stali i węgla (w ramach EWWiS)[5]. W odróżnieniu od większości organizacji międzynarodowych finansowanie Wspólnot od 1970 roku opiera się na środkach własnych[6]. Zalicza się do nich:

  • cła pobierane z importu od państw trzecich artykułów przemysłowe, na zasadzie Wolnej Polityki Handlowej
  • cła na artykuły rolne pobierane w związku z importem produktów rolnych z krajów trzecich ;
  • wpływy z podatku VAT ;
  • składka uiszczana od państw członkowskich w wysokości zależnej od PKB danego państwa

Do budżetu włącza się także niewykorzystane środki z roku ubiegłego[6]. Przy tworzeniu kalkulacji budżetowej uwzględniany jest również funkcjonujący od 1985 roku upust w składce brytyjskiej , związany z nikłym korzystaniem przez Wielką Brytanię ze środków wspólnej polityki rolnej[7].

Wydatki budżetu

Wydatki budżetowe Unii Europejskiej klasyfikuje się według następujących działów[8]:

  • rolnictwo;
  • działania strukturalne;
  • polityki wewnętrzne;
  • działania zewnętrzne;
  • administracja;
  • rezerwy;
  • pomoc przedakcesyjna;
  • rekompensaty.

Perspektywa finansowa na lata 2007-2013

Perspektywa finansowa uchwalona przez Parlament Europejski w maju 2006 na 7 lat wynosi 864,3 mld euro [9]. Środki podzielone zostały w następujący sposób[10]:

  • konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia - 74,1 mld;
  • spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia - 308 mld;
  • ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi - 371,3 mld;
  • obywatelstwo, sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo - 10,8 mld;
  • UE jako partner globalny - 49,5 mld;
  • administracja - 50,6 mld.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Treaty of Amsterdam Amending The Treaty on European Union, The Treaties Establishing the European Communities and Related Acts ( ang. ). eur-lex.europa.eu, 1997-11-10. [dostęp 25 lutego 2009].
  2. 2,0 2,1 2,2 Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 505. . 
  3. Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, ss. 506-507. . 
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 507. . 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 508. . 
  6. 6,0 6,1 Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 509. . 
  7. Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 510. . 
  8. Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, ss. 510-512. . 
  9. Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 516. . 
  10. Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 514. . 

Bibliografia

  • Jan Barcz, Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska, Krystyna Michałowska-Gorywoda: Integracja europejska. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business, 2007. . 
  • Leszek Cybulski: Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski : Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, ss. 504-516. . 

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Budżet Unii Europejskiej":

XVI wiek ...

1972 ...

Szkoci ...

Szlezwik ...

Nowa Anglia ...

Maine ...

Stanisław Hozjusz ...

Janusz Józefowicz ...

1986 ...

Zygmunt III Waza ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Budżet Unii Europejskiej":

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 6) ...

226 Procesy integracyjne w Europie Zachodniej (plansza 6) ...

226 Procesy integracyjne w Europie Zachodniej (plansza 7) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie