Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Butelka lejdejska

Butelka lejdejska

Oryginalna butelka lejdejska
Układ 4 butelek lejdejskich połączonych równolegle, Muzeum w Lejdzie

Butelka lejdejska – urządzenie służące do gromadzenia ładunku elektrycznego będące pierwszym kondensatorem . Jest to szklana butelka , której obie powierzchnie – zewnętrzna i wewnętrzna – pokryte są odizolowanymi warstwami metalu . Warstwy te pełnią rolę okładek kondensatora, zaś szkło butelki jest izolatorem .

Historia

Wynalazcami butelki byli niezależnie od siebie Pieter van Musschenbroek , profesor Uniwersytetu w Lejdzie i Ewald Jürgen Georg von Kleist z Kamienia Pomorskiego . Obaj donieśli o swoim wynalazku w 1746 r.

Wcześniej niż Pieter van Musschenbroek, ale później niż Georg von Kleist, prowadził doświadczenia z butelką lejdejską gdańszczanin Daniel Gralath [1]. Wyjaśnił zasadę jej działania, zastosował łączenie wielu butelek w baterie. Swoje prace opisał w podręczniku Historia Elektryczności.

W wersji Kleista było to naczynie ze szkła wypełnione wodą i zatkane korkiem, który był przebity na wylot miedzianym drutem. Butelkę można było naładować elektrycznie stykając pręt z naładowanym ciałem. Poprzez drut i wodę prąd dostawał się do środka naczynia i ładował dodatnio lub ujemnie jego wewnętrzne ścianki. Pojemność elektryczną można było znacznie zwiększyć, pokrywając szkło od zewnątrz i wewnątrz folią przewodzącą prąd. Po połączeniu obu folii przewodnikiem można było uzyskać wyraźne efekty rozładowania butelki lejdejskiej.

Wkrótce po wynalezieniu tego przyrządu, francuski ksiądz Jean-Antoine Nollet , zapalony eksperymentator, na dziedzińcu królewskiego pałacu w Wersalu , w obecności króla i całego dworu, rozładował butelkę lejdejską, używszy zamiast przewodnika łańcucha trzymających się za ręce 240 królewskich gwardzistów. Ku podziwowi i uciesze widzów, porażeni wyładowaniem gwardziści równocześnie podskoczyli do góry. Innym razem ten sam eksperymentator rozładował butelkę łańcuchem niemal trzykilometrowej długości utworzonym z zakonników opactwa w Chartreux , połączonych ze sobą odcinkami drutu. I w tym doświadczeniu jego uczestnicy wyraźnie odczuli wstrząs.

Duże znaczenie dla rozwoju badań nad elektrycznością miały prace doświadczalne Benjamina Franklina , który w roku 1752 "złapał" prąd z błyskawicy do butelki lejdejskiej i dowiódł, że piorun jest związany z wyładowaniem elektrycznym w atmosferze.

Przypisy

  1. Andrzej Januszajtis, Scientists In Old Gdańsk: 17th And 18th Centuries, TASK Quarterly, 5 No 3 (2001), ISSN 1428-6394

Bibliografia


Inne hasła zawierające informacje o "Butelka lejdejska":

Toruń ...

Spira ...

Butelka lejdejska Oryginalna Butelka lejdejskaUkład 4 butelek lejdejskich połączonych równolegle, Muzeum w Lejdzie Butelka lejdejska – ...

Wino ...

Kwas solny ...

Korek ...

Język bułgarski ...

Biedronka (sieć handlowa) ...

Genus ...

Puszcza Białowieska ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Butelka lejdejska":

Napoje (plansza 28) ...

Napoje (plansza 23) ...

Żywność i żywienie (plansza 7) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie