Błona śluzowa, śluzówka (
gr.
mucosa) - wyściółka przewodów i jamistych
narządów
wewnętrznych mających kontakt ze środowiskiem zewnętrznym
organizmu
kręgowca
. Składa się z dwóch zasadniczych warstw:
nabłonka
i pokrytej przezeń tkanki łącznej zwanej blaszką właściwą zawierającej
naczynia krwionośne
i
limfatyczne
, nerwy, często różne receptory,
gruczoły
czy
mięśnie gładkie
.
Błony śluzowe mają przede wszystkim funkcje ochronne w narządach, które wprowadzają środowisko zewnętrzne do środka organizmu (
układ pokarmowy
,
układ oddechowy
,
drogi moczowe
,
układ rozrodczy
), ale także rozliczne, w zależności od umiejscowienia, zadania własne, jak wchłanianie substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym.
Funkcje ochronne i obronne śluzówek nie wynikają jedynie z ich fizycznej wytrzymałości, ale zależą także od odporności czynnej. Powszechnym zjawiskiem w śluzówkach jest tkanka limfatyczna, tak rozproszona jak i skupiona w
grudkach chłonnych
, zwana ogólnie tkanką limfatyczną związaną ze śluzówkami lub angielskim skrótem MALT (mucosa-associated lymphoid tissue). Szczególną cechą tej tkanki jest wytworzenie i podtrzymywanie tak lokalnej odporności, jak i lokalnej tolerancji na antygeny środowiska zewnętrznego występujące na tej śluzówce, ale wymagające zwalczania w innych częściach organizmu.
Składniki
