Uwodzenie Pomony przez Wertumnusa

Wertumnus zamieniony w starą kobietę namawiał Pomonę do małżeństwa z nim

Wertumnus ( łac. Vertumnus, Vortumnus, Voltumnus) – w mitologii rzymskiej bóg z kręgu bóstw wegetacyjnych , jego postać jest pochodzenia etruskiego lub sabińskiego . Na podstawie etymologii ludowej^[1] uznawano go za boga przemian, pór roku, dojrzewania wszystkich plonów^[2] i handlu. Uważano, iż posiada umiejętność przybierania różnych postaci.

Zazwyczaj przedstawiano go jako młodzieńca bądź brodatego mężczyznę z wieńcem na głowie, który trzyma róg obfitości z owocami. Święto na jego cześć, Vertumnalia, obchodzono 25 sierpnia . W ofierze składano mu grona winorośli, kłosy pszenicy, jagody, jabłka, gruszki i śliwki.

Mity

Gdy Pomona odrzuciła jego zaloty, przybrał postać starej kobiety, udał się do ukochanej i przekonywał ją do siebie tak skutecznie, że bogini uległa jego namowom. Wówczas Wertumnus został jej małżonkiem.

Wertumnus w kulturze

Cesarz Rudolf II jako Wertumnus, Giuseppe Arcimboldo

Posąg Wertumnusa znajdował się Rzymie , w dzielnicy etruskiej u wejścia na Forum Romanum . W 1550 r. Paris Bordone stworzył obraz Pomona i Wertumnus. Ok. 1590 r. Giuseppe Arcimboldo namalował cesarza Rudolfa II jako Wertumnusa. David Teniers jest autorem powstałego w 1615 r. obrazu Pomona i Wertumnus. Francesco Melzi stworzył obraz, któremu nadał tytuł Wertumnus i Pomona. Adriaen van de Velde namalował w 1648 r. obraz zatytułowany Pomona i Wertumnus. Stanisław Trembecki nawiązał do bóstwa w wierszu pod tytułem Sofijówka pisząc: ...pysznym rzędem Koryntska kolumna, Niechaj dźwiga świątynię kochanki Wertumna...^[3] W 1765 r. Francois Boucher stworzył obraz Wertumnus i Pomona. O bogu wspominał Adam Mickiewicz w epopei Pan Tadeusz : ...Słowem, wygnała Marsa Ceres gospodarna I Panuje z Pomoną, Florą i Wertumnem Nad Dobrzyńskiego domem...^[4] Andrzej Sosnowski stworzył wiersz, któremu nadał tytuł Pomona i Wertumnus.

Przypisy

1. ↑ od łac. vertere – obracać, kręcić, przekształcać
2. ↑ zwłaszcza drzew owocowych
3. ↑ Wertumnus, dostępny w World Wide Web: [1] .
4. ↑ Ibidem.

Bibliografia