Cewka Malpighiego ( łac. vasa Malpighii) – narząd wydalniczy u stawonogów lądowych. Są to zamknięte od strony jamy ciała kanaliki, uchodzące do przewodu pokarmowego, zwykle na granicy pomiędzy jelitem środkowym, a jelitem tylnym. Kanaliki te zbierają zbędne i szkodliwe metabolity z hemolimfy i przekazują je do jelita. Pełnią funkcje wydalnicze u owadów , pajęczaków i niektórych wijów . U niektórych stawonogów produkują enzymy trawienne , substancje wapienne, materiał do budowy kokonu , a także wchłaniają wodę. Do cewek trafiają produkty przemiany materii ( kwas moczowy ) wraz z dużą ilością wody (i rozpuszczonymi w niej jonami , głównie potasu i sodu ), która jest wypompowywana dopiero w jelicie. W wyniku tego możliwe jest oszczędzanie wody. Stawonogi lądowe nie wydalają amoniaku, tylko przetwarzają go w związki azotowe słabo rozpuszczalne w wodzie, jak guanina (pajęczaki) czy kwas moczowy (owady). Cewki występują w liczbie od 2 do kilkuset.

Nazwa pochodzi od nazwiska biologa Marcello Malpighiego .

Zobacz też

• ciałko Malpighiego
• metanefrydium

Bibliografia