Charles Louis Alphonse Laveran (ur.
18 czerwca
1845
w
Paryżu
, zm.
18 maja
1922
tamże) –
francuski
parazytolog
, lekarz wojskowy, laureat
Nagrody Nobla
w dziedzinie
medycyny i fizjologii
(
1907
).
Podobnie jak jego ojciec wybrał karierę lekarza wojskowego. W 1874 roku, kiedy miał 29 lat wygrał konkurs na stanowisko profesora higieny wojskowej i medycyny klinicznej w szpitalu wojskowym w Val-de-Grâce w Paryżu.
W latach 1878-1883 pracował jako lekarz w należącej wtedy do Francji
Algierii
, początkowo w szpitalu wojskowym w Bône, a następnie w
Constantine
. Ponieważ wówczas malaria była poważnym problemem dla francuskiej armii Laveran zajął się badaniami nad tą chorobą. Jego ostatecznym celem było odkrycie przyczyny zachorowania na malarię. Zwieńczeniem jego wysiłków było
6 listopada
1880
odkrycie, że przyczyną malarii jest pierwotniak. Po raz pierwszy udowodniono, że pierwotniak jest przyczyną choroby u człowieka. Początkowo jego publikacje spotkały się z nieufnością, sądzono, że przyczyną malarii może być raczej bakteria, a nie pierwotniak.
W 1882 r. Laveran przybył do Włoch w poszukiwaniu czynnika zakaźnego malarii w glebie, wodzie i powietrzu, jednak nic nie znalazł, co skłoniło go do przypuszczenia, że może on się znajdować w ciele komarów, w które obfitowały tamte tereny.
Dopiero ok. roku 1890 powszechnie ugruntowało się przekonanie o pierwotniakowej przyczynie zachorowań na malarię.
W
1884
r. powrócił w szpitala Val-de-Grâce w
Paryżu
, a w
1897
został kierownikiem oddziału w
Instytucie Pasteura
. Od
1901
r. był członkiem Francuskiej Akademii Nauk.
Prowadził badania nad chorobami tropikalnymi, głównie
malarią
,
śpiączką afrykańską
i
leiszmaniozami
. Za odkrycie
zarodźca malarii
(Plasmodium malariae) jako przyczyny malarii, w
1907
r. został uhonorowany
Nagrodą Nobla
. Komitet Noblowski wyróżnił go również za całokształt prac dotyczących roli
pierwotniaków
w powstawaniu chorób.
W swoim dorobku naukowym Charlesa Laverana jest ponad 600 prac naukowych oraz 6 książek, m.in.:
- Traité des maladies et épidemies des armées (
1875
)
- Traité des fièvres palustres avec la description des microbes du paludisme (
1884
)
- Trypanosomes and trypanosomiasis (
1904
, współautor)
Bibliografia
- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
