Charles de Gaulle
Data i miejsce urodzenia	22 listopada 1890 Lille
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1970 Colombey-les-Deux-Eglises
18. Prezydent Republiki Francuskiej
Okres urzędowania	od 8 stycznia 1959 do 28 kwietnia 1969
Przynależność polityczna	Unia Demokratów na rzecz Republiki
Poprzednik	René Coty
Następca	Alain Poher (tymczasowo)
Przewodniczący Rządu Tymczasowego Republiki (Głowa Państwa i Rządu)
Okres urzędowania	od 3 czerwca 1944 do 26 stycznia 1946
Poprzednik	Philippe Petain ( Rząd Vichy ) Albert Lebrun ( Prezydent III Republiki )
Następca	Felix Gouin
149. Premier Republiki Francuskiej
Okres urzędowania	od 1 czerwca 1958 do 9 stycznia 1959
Poprzednik	Pierre Pflimlin
Następca	Michel Debre

[ ʃaʀl ɑ̃ˈdʀe ʒoˈzɛf maˈʀi dəˈgol ] (ur. 22 listopada 1890 w Lille , zm. 9 listopada 1970 w Colombey-les-Deux-Églises ) – francuski polityk i teoretyk wojskowości, w czasie II wojny światowej stał na czele emigracyjnego rządu Francji , kontynuującego walkę z Niemcami hitlerowskimi. W latach 1959 - 1969 był prezydentem Francji i twórcą nowej konstytucji ustanawiającej półprezydencki system rządów . Przed II wojną światową był znany głównie jako propagator idei masowego użycia broni pancernej. Napisał kilka książek. Człowiek Roku 1958 według magazynu Time .

Biografia

Pochodzenie

De Gaulle przyszedł na świat w starej szlacheckiej, aczkolwiek zubożałej rodzinie. Jego ojcem był Henri de Gaulle (ur. 1848 ), profesor wielu liceów prowadzonych przez jezuitów . Przyszły prezydent wyrastał w atmosferze patriotyzmu i tolerancyjnego katolicyzmu. Od roku 1895 uczęszczał do szkoły prowadzonej przez zakonników z Bractwa Szkół Świętego Tomasza z Akwinu^[1]. Po jej ukończeniu, w wieku 10 lat został przyjęty do jezuickiego gimnazjum Niepokalanego Poczęcia. W związku z likwidacją tej szkoły, wraz z końcem roku szkolnego 1905-1906 kontynuował przez rok naukę w gimnazjum Najświętszego Serca w belgijskim mieście Antoing. Rok ten poświęcił na przygotowania do egzaminów wstępnych do Saint-Cyr-l'Ècole.^[2] Miał czworo rodzeństwa (trzech braci i siostrę).

Kariera wojskowa (1910-1940)

W roku 1909 odbył roczny staż w 33 pułku piechoty, w stopniu szeregowca, gdzie koledzy ze względu na wysoki wzrost nazywali go szparagiem^[3] lub dwumetrowcem. Od 1910 roku uczęszczał do Akademii Wojskowej Saint-Cyr , później ponownie służył w 33 pułku piechoty w Arras, w stopniu podporucznika dowodząc plutonem. Jego przełożonym był pułkownik Philippe Pétain . W czasie I wojny światowej był trzykrotnie ranny, a w marcu 1916 roku raniony pod Verdun został wzięty do niewoli. W czasie pobytu w niewoli podjął 5 prób ucieczki, wskutek czego osadzono go w obozie dla jeńców wykazujących skłonność do ucieczek w Ingolstadt , gdzie zaprzyjaźnił się z więzionym tam rosyjskim oficerem, późniejszym marszałkiem, Michaiłem Tuchaczewskim .

Po powrocie z niewoli zaciągnął się do 5 pułku strzelców polskich w Sille-le-Guillaume i wraz z pułkiem przybył do Polski. Od kwietnia 1919 do stycznia 1921 roku przebywał w Kutnie jako instruktor w składzie francuskiej misji wojskowej pod komendą gen. Maxime Weyganda , jak również w dawnej szkole Gwardii Cesarskiej w Rembertowie , gdzie wykładał teorię taktyki. W lipcu i sierpniu 1920 roku został na krótko wcielony do polskiej jednostki bojowej i awansowany do stopnia majora. W 1921 zaoferowano mu stały przydział, jednak odmówił jego przyjęcia i powrócił do Francji, gdzie następnie wykładał dzieje wojskowości w Saint-Cyr^[4].

Od 1925 roku był sekretarzem marszałka Pétaina, po kilku latach popadł z nim w konflikt. Od października 1927 roku był dowódcą batalionu w Trewirze , w 1929 roku został przeniesiony do Libanu . Od 1931 roku pracował w Sekrecie Generalnym Obrony Narodowej. W 1934 roku wydał niezgodną z francuską doktryną wojskową pracę "Vers l'armée du métier" ("Ku armii zawodowej"), w której pokazywał potrzebę technicznego usprawnienia armii, aby była ona zdolna do prowadzenia wojny manewrowej, a nie pozycyjnej.

We wrześniu 1937 roku został dowódcą 507 pułku czołgów w Metzu , w grudniu awansował na pułkownika. W kwietniu 1940 roku powierzono mu dowództwo 4 dywizji pancernej. 25 maja został tymczasowo podniesiony do rangi generała brygady. 5 czerwca został mianowany podsekretarzem stanu do spraw wojny z teką wiceministra w rządzie Paul Reynauda . Jednak już 14 czerwca wojska niemieckie wkroczyły do Paryża, rząd udał się do Bordeaux a 16 czerwca marszałek Pétain został premierem Francji po uzyskaniu większości przez stronnictwo kapitulacyjne ( Pierre Etienne Flandin , Pierre Laval , Camille Chautemps , Jean Darlan ). Następnego dnia marszałek Petain wystąpił w przemówieniu radiowym z prośbą o rokowania w sprawie zawieszenia broni z III Rzeszą . Przemówienie marszałka, bohatera I wojny światowej ostatecznie złamało morale armii francuskiej. Zwolennicy kontynuacji walki w oparciu o terytoria zamorskie Francji ( Georges Mandel ) zostali internowani na pokładzie okrętu w Casablance .

Wolna Francja (1940-1944)

De Gaulle ewakuował się drogą lotniczą z Francji dzięki pomocy Winstona Churchilla . W dniu 18 czerwca wygłosił z Londynu na falach BBC słynny radiowy apel do narodu francuskiego, wzywający do dalszej walki. Założył tam komitet "Wolna Francja". 28 czerwca Wielka Brytania uznała de Gaulle'a za "przywódcę wszystkich Wolnych Francuzów, gdziekolwiek by się znajdowali", Stany Zjednoczone w dalszym ciągu uznawały rząd Vichy.

4 lipca 1940 , sąd wojskowy w Tuluzie skazał zaocznie de Gaulle na 4 lata więzienia. W następnym procesie w Clermont-Ferrand , 2 sierpnia tego roku, skazano go na karę śmierci, degradację wojskową i konfiskatę dóbr za zdradę stanu.

Mimo to, stopniowo rosło poparcie dla de Gaulle'a. Wiele terytoriów zamorskich Francji zdecydowało mu się podporządkować wbrew woli rządu Vichy. Były to: Chandernagor, Nowe Hebrydy , Nowa Kaledonia , Francuska Afryka Równikowa , Kamerun i Gujana Francuska . W sierpniu de Gaulle chciał przejąć Dakar ale wobec oporu gubernatora Senegalu wiernego rządowi Vichy musiał zrezygnować z tego planu. 27 października w Brazzaville zapowiedział utworzenie Rady Obrony Francji mającej kierować francuskimi wysiłkami wojennymi i mającej współpracować z rządem Wolnej Francji . W grudniu Rada została uznana przez Wielką Brytanię .

De Gaulle mobilizował ludność różnymi symbolicznymi akcjami. W grudniu 1941 roku w ramach "godziny nadziei" francuskie ulice opustoszały na godzinę, w listopadzie 1941 roku ustanowiono Order Wyzwolenia. Symbolem Wolnej Francji był krzyż lotaryński , z dwoma poprzecznymi belkami.

Mimo początkowego osamotnienia, de Gaulle wzmacniał pozycję swoją i Wolnej Francji na arenie międzynarodowej, starając się, aby Wolni Francuzi brali udział czynny i decyzyjny we wszystkim, co tyczyło się Francji i jej terytoriów. Doprowadził do odrzucenia układu między rządem Vichy i Wielką Brytanią (Saint-Jean-d'Acre z 14 lipca 1941) w myśl którego walki w Syrii i Libanie miały zostać przerwane. 21 czerwca 1941 r. Francuzi z Sił Wolnej Francji walczyli i zdobyli Damaszek razem z Brytyjczykami i Australijczykami. De Gaulle wzywał swoich rodaków do wsparcia aliantów w operacji Torch po ich desancie w Algierii i Maroku 8 listopada 1942 roku, mimo że na prośbę generała Henri Girauda alianci wykluczyli jego samego z tych walk.

Przyszła też pora na działania na terytorium Francji, gdzie 1 stycznia 1942 został przerzucony Jean Moulin z powierzoną mu przez de Gaulle'a misją zjednoczenia francuskiego ruchu oporu. Zdecydowali oni o powołaniu do życia Krajowej Rady Ruchu Oporu.

Cały czas wzmacniał de Gaulle swoją pozycję wobec państw alianckich. 24 września 1941 powołano Francuski Komitet Narodowy (CFN) pod jego przewodnictwem – chodziło o utworzenie prawdziwego rządu, który mógłby zostać uznany przez Londyn, Waszyngton i Moskwę . 14 lipca 1942 roku Wolna Francja zmieniła nazwę na Francję Walczącą. Pod naciskiem Churchilla i Roosevelta 14 stycznia 1943 roku spotkał się w Casablance z popieranym przez Amerykanów generałem Henrim Giraudem . 4 czerwca w Algierze na pierwszym wyzwolonym terytorium Francji razem powołali Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego (CFLN) początkowo z Giraudem jako dowodzącym wojskiem i de Gaullem jako szefem rządu. CFLN został uznany przez Wielką Brytanię , ZSRR i Stany Zjednoczone 26 sierpnia .

De Gaulle odnosił coraz to nowe sukcesy. W lipcu, po rozruchach, Antyle przyłączyły się do Wolnej Francji, generał został triumfalnie przyjęty w Maroku i Tunezji , wreszcie po ponad miesiącu walk 8 października 1943 Korsyka została wyzwolona jako pierwszy kontynentalny departament Francji.

Na czele państwa i rządu (1944-1946)

3 czerwca 1944 Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego (CFLN) został przekształcony w Tymczasowy Rząd Republiki Francuskiej (GPRF), na czele z de Gaullem. Chodziło o to, by wyzwalane tereny francuskie nie podlegały władzom alianckim, ale tymczasowemu rządowi zależnemu od Zgromadzenia Konsultatywnego, którego pierwsze posiedzenie odbyło się 9 listopada 1944 .

25 sierpnia 1944 gen. Charles de Gaulle wkroczył do wiwatującego Paryża . 9 września GPRF przeniósł się z Algieru do Paryża, uzupełniono skład rządu przyjmując do niego także komunistów. W październiku Tymczasowy Rząd Republiki Francuskiej został uznany na arenie międzynarodowej. W grudniu de Gaulle odwiedził Moskwę gdzie podpisał porozumienie o sojuszu i wzajemnej pomocy. Na wieść o wycofywaniu się sił amerykańskich, w grudniu 1944 wysłał do obrony Strasburga de Lattre de Tassigny'ego. Francja odzyskała Alzację i Lotaryngię. W latach 1944-1945 dowodzona przez de Gaulla armia francuska przekształciła się w czwartą siłę koalicji antyhitlerowskiej w Europie skupiając w swoich szeregach w grudniu 1944 roku milion żołnierzy zaś w maju 1945 roku 1 milion 250 tysięcy żołnierzy i dystansując armię i flotę Kanady. Francja wystawiła czwartą co do wielkości armię koalicji antyhitlerowskiej w Europie(po radzieckiej, amerykańskiej i brytyjskiej) zarówno pod względem ogólnej liczebności jak i liczby żołnierzy walczących na frontach – w Europie Zachodniej, na froncie wschodnim i na Pacyfiku. Na rozkaz de Gaulla oddziały I armii francuskiej w marcu 1945 roku wkroczyły na terytorium Niemiec i zaczęły ustanawiać tam francuska administrację okupacyjną. Miało to poważny wpływ na umocnienie międzynarodowej pozycji Francji i wydzielenie jej stref okupacyjnych w Niemczech i Austrii wraz z francuskimi sektorami w Berlinie i Wiedniu.

De Gaulle nie został zaproszony na obrady podczas konferencji jałtańskiej , która zakończyła się w lutym 1945 roku. Francja jako czwarte mocarstwo koalicji antyhitlerowskiej brała natomiast udział w ceremonii kapitulacji III Rzeszy. Weszła jako członek stały do Rady Bezpieczeństwa ONZ w czerwcu tego roku. Nie wzięła jednak udziału w konferencji poczdamskiej .

16 listopada 1945 de Gaulle stworzył trójpartyjny gabinet na bazie Ruchu Republikańsko-Ludowego i socjalistów, do którego formalnie weszła też Francuska Partia Komunistyczna , która uzyskała najlepszy wynik wyborczy, ale mimo to była najsłabiej reprezentowana w rządzie. Komisja Konstytucyjna zdecydowała o ograniczeniu władzy prezydenckiej, de Gaulle odszedł z rządu w styczniu 1946 r. niechętny rządom partyjnym.

"Marsz przez pustynię" (1946-1958)

13 października 1946 r. Francuzi w referendum zaakceptowali nową konstytucję IV Republiki . 7 kwietnia 1947 r. w Strasburgu de Gaulle ogłosił utworzenie Zgromadzenia Narodu Francuskiego – Rassemblement du Peuple Français (RPF), które szybko zdobyło duże poparcie i wygrało wybory samorządowe w październiku. W wyborach 1947 roku uzyskało 40% głosów, ale w 1951 już tylko 22,30%. Po porażce wyborczej w 1953 roku de Gaulle ogłosił wycofanie się RPF z życia politycznego i publicznego. Ostatecznie w 1955 de Gaulle ogłosił własne wycofanie się z życia publicznego.

Ponownie na czele państwa (1958-1969)

Charles de Gaulle (pierwszy z prawej) i prezydent USA Richard Nixon w 1969

W związku z trudną do opanowania sytuacją w Algierii i znalezieniem się Francji na skraju wojny domowej, w maju 1958 roku prezydent René Coty zaprosił de Gaulle'a do powołania rządu ocalenia narodowego. Jako premier przygotowywał projekt nowej konstytucji, którą w referendum 28 września 1958 roku poparły europejska część Francji i terytoria zamorskie poza Gwineą , która postanowiła na szybkie uzyskanie niepodległości. W efekcie takiego postępowania Francja odcięła pomoc gospodarczą i wycofała swoich urzędników^[5].

1 października 1958 roku utworzono Unię na rzecz Nowej Republiki, mającą popierać de Gaulle'a, która świetnie wypadła w wyborach 30 października. Dekretem z 19 grudnia de Gaulle ustanowił organy Wspólnoty Francuskojęzycznych Państw Afryki, tworząc w ten sposób system federalny. 21 grudnia 1958 roku Charles de Gaulle został I prezydentem V Republiki .

We wrześniu 1959 roku de Gaulle zapowiedział pozostawienie Algierczykom samookreślenia swojej przyszłości. W grudniu Mali , Senegal i Madagaskar opowiedziały się za swoją niepodległością. Proklamacja niepodległości Kamerunu miała miejsce 1 stycznia 1960 r., Togo 27 kwietnia tego roku. W czerwcu tego roku niepodległość ogłosiły Federacja Mali (republiki Sudanu Zachodniego i Senegalu ) i Madagaskar , w sierpniu Górna Wolta , Nigeria , Gabon , Wybrzeże Kości Słoniowej , Kongo , Republika Środkowoafrykańska i Czad . Po rozpadzie Federacji Mali narodziły się Senegal i Mali . W listopadzie suwerenność uzyskała Mauretania .

De Gaulle prowadził politykę niezależności od USA , dążył do zbudowania potęgi militarnej Francji, w tym nuklearnej . W lutym 1960 wykonano pierwszą próbę atomową.

W listopadzie de Gaulle w przemówieniu użył sformułowania "Algieria algierska". W styczniu 1961 roku w referendum większość Francuzów i Algierczyków, mieszkających w tym kraju, poparła samookreślenie Algierii . W kwietniu powstało ryzyko puczu wojskowego, ale udało się go uniknąć – część przywódców dołączyła do OAS – Organizacji Tajnej Armii, która organizowała zamachy terrorystyczne, dążąc do odstąpienia od budowy niepodległej Algierii. Ostatecznie, po dyskusjach w sprawie podziału terytorialnego Sahary , 19 marca 1962 roku podpisano układy w Evian .

W 1962 r. de Gaulle zaproponował referendum w sprawie wprowadzenia powszechnego głosowania na prezydenta. W styczniu 1963 roku podpisał Traktat Elizejski o współpracy RFN i Francji. 31 stycznia 1964 roku de Gaulle uznał rząd komunistyczny Chin wbrew stanowisku USA. Popierał także narody Ameryki Łacińskiej w walce o niepodległość, sprzeciwiał się poczynaniom amerykańskim w Wietnamie .

W grudniu 1965 r. de Gaulle został wybrany w wyborach powszechnych na prezydenta. Po 8 miesiącach nieuczestniczenia w obradach, w styczniu 1966 r. Francja wróciła do obrad Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG). Wcześniejsze zawieszenie udziału w EWG miało na celu wymuszenie powrotu do jednomyślności przy ustalaniu decyzji tej instytucji. W marcu 1966 r. Francja wycofała się ze struktur wojskowych NATO . W czerwcu 1967 r. de Gaulle skrytykował Izrael za wywołanie wojny sześciodniowej z Egiptem .

We wrześniu 1967 roku de Gaulle odbył wizytę w Polsce, gdzie był entuzjastycznie witany.

Po jednym z zamachów, w którym uniknął śmierci dzięki rozwiązaniom technicznym Citroena DS stał się wielbicielem tego auta. Marka Citroen wielokrotnie tworzyła specjalne auta dla prezydenta de Gaulle.

Odejście (1968-1970)

W maju 1968 r. wybuchły manifestacje studenckie i związana z nimi ogólna fala strajków. Partia de Gaulle'a zmieniła nazwę na Unia na rzecz Republiki (UDR) i dostała najwięcej głosów w wyborach czerwcowych, przy miażdżącej porażce lewicy. Mimo to, po przegranym referendum w sprawie reformy Senatu, 28 kwietnia 1969 roku de Gaulle podał się do dymisji. Umarł półtora roku później, 9 listopada 1970 roku, w swojej posiadłości w Colombey-les-Deux-Églises . Jego pogrzeb miał charakter prywatny. W dniu pogrzebu w paryskiej katedrze Notre-Dame została odprawiona uroczysta msza święta w intencji zmarłego, podczas której najwyższy hołd złożyli przedstawiciele władz francuskich i przywódcy z całego świata. We mszy uczestniczyli m. in: prezydent Francji Georges Pompidou z małżonką, prezydent USA Richard Nixon , król Belgów Baudouin , królowa Holandii Juliana , Wielki Książę Luksemburga Jean , Cesarz Etiopii Haile Selassie , Szach Iranu Mohammad Reza Pahlawi , przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR Nikołaj Podgorny , kanclerz RFN Kurt Georg Kiesinger , prezydent Cypru Makarios III i głowy kilkudziesięciu innych państw. Polskę reprezentował przewodniczący Rady Państwa Marian Spychalski .

Rodzina de Gaulle'ów

W 1921 roku de Gaulle poślubił Yvonne Vendroux ( 1900 - 1980 ), córkę zamożnego fabrykanta z Calais . Z tego związku przyszło na świat troje dzieci: Philippe (ur. 1921 ), Elizabeth (ur. 1924 ) i Anne ( 1928 - 1948 ). Anne była nieuleczalnie chora na zespół Downa . Philippe służył w marynarce. Służbę zaczynał jeszcze w czasach Wolnej Francji, gdzie doszedł do godności admirała i generalnego inspektora floty, a potem piastował mandat senatora . Syn Philippe'a, Charles de Gaulle (ur. 1948) był w latach 1999 - 2004 deputowanym do Parlamentu Europejskiego z ramienia Frontu Narodowego .

Dzieła generała de Gaulle'a

• La Discorde Chez l'Ennemi, ( 1924 ) (Niezgoda w obozie nieprzyjaciela)
• Histoire des Troupes du Levant, ( 1931 ) (współautor)
• Le Fil de l'Epée, ( 1932 ) (Ostrze Miecza)
• Vers l'Armée de Métier, ( 1934 ) (Ku armii zawodowej)
• La France et son Armée, ( 1938 ) (Francja i jej armia)
• Trois Etudes, ( 1945 )

• Mémoires de Guerre (Pamiętniki wojenne)
  • Tom 1 – L'Appel, 1940 - 1942 ( 1954 ) (Apel)
  • Tom 2 – L'Unité, 1942 - 1944 ( 1956 ) (Jedność)
  • Tom 3 – Le Salut, 1944 - 1946 ( 1959 ) (Ocalenie)

• Mémoires d'Espoir
  • Tom 1 – Le Renouveau 1958 - 1962 ( 1970 ) (Odnowa)

Prócz tego wydano dzieła zebrane.A ponadto, trzeba zwrócić szczególną uwagę na wydane przez "La Documentation française" (N° 216, 25.09.1967) teksty przemówień i deklaracji de Gaulle'a w ciągu swej oficjalnej wizyty w Polsce w 1967:

• • Voyage en Pologne du Général de Gaulle, Président de la République (6 – 11 septembre 1967)

Niektóre określenia generała de Gaulle'a

• Charles André Marie Joseph de Gaulle – pełne imię i nazwisko generała.
• Charles de Gaulle – najprostsza jego forma.
• Generał de Gaulle
• Pułkownik Motor – przydomek z czasów, kiedy dowodził pułkiem czołgów w Metzu .
• Wielki Karol
• Gaulle – tak pogardliwie (bez przedrostka "de") zwała generała propaganda Vichy.
• Prezydent de Gaulle
• Charlot

Miejsca i obiekty nazwane na cześć de Gaulle'a

Bardzo wiele miejsc i obiektów zostało we Francji nazwanych imieniem de Gaulle'a, np:

• Port lotniczy Paryż-Charles de Gaulle
• Lotniskowiec Charles de Gaulle

Na świecie:

• Belgia
  • Avenue du Général de Gaulle ( Bruksela )
• Kambodża
  • Charles de Gaulle Boulevard ( Phnom Penh )
• Kamerun
  • Avenue du Général de Gaulle ( Douala )
• Kanada
  • Charles-De Gaulle bridge ( Montreal )
  • Charles-De Gaulle plaza ( Montreal )
• Dominikana
  • Avenida Charles de Gaulle ( Santo Domingo )
• Egipt
  • Charles de Gaulle Avenue ( Kair )
• Niemcy
  • Charles de Gaulle Avenue ( Berlin )
• Wybrzeże Kości Słoniowej
  • Avenue du Général de Gaulle ( Abidjan )
• Liban
  • General de Gaulle Avenue ( Bejrut )
• Polska
  • Rondo Charles'a de Gaulle'a ( Warszawa )
  • Ulica Charles'a de Gaulle'a ( Wałbrzych )
  • Ulica Charles'a de Gaulle'a ( Malbork )
  • Szkoła im. Charles' de Gaulle'a (Szkoła Podstawowa nr 56 , Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi numer 29 i XVI LO) ( Poznań Krzesiny )
  • Ulica Charles'a de Gaulle'a ( Gdańsk )
  • Ulica Charles'a de Gaulle'a ( Tychy )
  • Pomnik Charles'a de Gaulle'a w Warszawie ( Warszawa )
  • Pomnik Charles'a de Gaulle'a przy Domu Muzyki i Tańca, tablica pamiatkowa z wizyty ( Zabrze )
  • Ulica Charles'a de Gaulle'a ( Zabrze )
• Rosja
  • Pomnik i plac Charles'a de Gaulle'a przed Hotelem Kosmos w Moskwie
• Rumunia
  • Piaţa Charles de Gaulle ( Bukareszt )
• Senegal
  • Boulevard du Général de Gaulle ( Dakar )
• Stany Zjednoczone
  • Gen De Gaulle Avenue ( Nowy Orlean )
• Turcja
  • Dögol Caddesi ( Ankara )

Rządy generała de Gaulle'a

Pierwszy rząd de Gaulle'a ( 10 września 1944 – 21 listopada 1945 )

• Charles de Gaulle – Przewodniczący rządu tymczasowego
• Georges Bidault – Minister spraw zagranicznych
• André Diethelm – Minister wojny
• Adrien Tixier – Minister spraw wewnętrznych
• Aimé Lepercq – Minister finansów
• Pierre Mendes-France – Minister gospodarki
• Robert Lacoste – Minister ds. produkcji przemysłowej
• Alexandre Parodi – Minister pracy i polityki społecznej
• François de Menthon – Minister sprawiedliwości
• Louis Jacquinot – Minister marynarki wojennej
• Charles Tillon – Minister lotnictwa
• René Capitant – Minister edukacji narodowej
• Henri Frenay – Minister ds. więziennictwa
• François Tanguy-Prigent – Minister rolnictwa
• Paul Giacobbi – Minister zaopatrzenia
• René Pleven – Minister kolonii
• René Mayer – Minister ds. robót publicznych i transportu
• François Billoux – Minister zdrowia
• Augustin Laurent – Poczmistrz generalny
• Pierre-Henri Teitgen – Minister informacji
• Georges Catroux – Minister ds. Afryki Północnej
• Jules Jeanneney – Minister stanu

Zmiany:

• 16 listopada 1944 – René Pleven zastąpił Lepercqa (zm. 9 listopada ) na stanowisku ministra finansowe. Paul Giacobbi zastąpił Plevena na stanowisku ministra kolonii. Paul Ramadier zastąpił Giacobbiego na stanowisku ministra zaopatrzenia. Raoul Dautry wszedł w skład gabinetu jako minister ds. rekonstrukcji i planowania zabudowy miast. Catroux opuścił gabinet, a jego urząd został zniesiony.
• 6 kwietnia 1945 – René Pleven zastąpił Mendes-France'a na stanowisku ministra gospodarki.
• 30 maja 1945 – Pierre-Henri Teitgen zastąpił Menthona na stanowisku ministra sprawiedliwości. Jacques Soustelle zastąpił Teitgena na stanowisku ministra informacji. Christian Pineau zastąpił Ramadiera na stanowisku ministra zaopatrzenia.
• 27 czerwca 1945 – Eugène Thomas zastąpił Laurenta na stanowisku poczmistrza generalnego.

Drugi rząd de Gaulle'a ( 21 grudnia 1945 – 26 stycznia 1946 )

Charles de Gaulle – Przewodniczący rządu tymczasowego

• Georges Bidault – Minister spraw zagranicznych
• Edmond Michelet – Minister obrony narodowej
• Charles Tillon – Minister ds. zbrojeń
• Adrien Tixier – Minister spraw wewnętrznych
• René Pleven – Minister finansów
• François Billoux – Minister gospodarki
• Marcel Paul – Minister ds. produkcji przemysłowej
• Ambroise Croizat – Minister pracy
• Pierre-Henri Teitgen – Minister sprawiedliwości
• Paul Giacobbi – Minister edukacji narodowej
• Laurent Casanova – Minister ds. weteranów i ofiar wojny
• François Tanguy-Prigent – Minister rolnictwa i zaopatrzenia
• Jacques Soustelle – Minister ds. kolonii
• Jules Moch – Minister ds. robót publicznych i transportu
• Robert Prigent – Minister ds. ludności
• Raoul Dautry – Minister ds. rekonstrukcji i planowania zabudowy miast
• Eugène Thomas – Poczmistrz generalny
• André Malraux – Minister informacji
• Vincent Auriol – Minister stanu
• Francisque Gay – Minister stanu
• Louis Jacquinot – Minister stanu
• Maurice Thorez – Minister stanu

Trzeci rząd de Gaulle'a ( 1 czerwca 1958 – 8 stycznia 1959 )

• Charles de Gaulle – Premier i minister obrony narodowej
• Maurice Couve de Murville – Minister spraw zagranicznych
• Émile Pelletier – Minister spraw wewnętrznych
• Antoine Pinay – Minister finansów i tymczasowy minister robót publicznych, transportu i turystyki
• Édouard Ramonet – Minister przemysłu
• Paul Bacon – Minister pracy
• Edmond Michelet – Minister ds. weteranów i ofiar wojny
• Michel Debré – Minister sprawiedliwości
• Jean Berthoin – Minister edukacji narodowej
• Roger Houdet – Minister rolnictwa
• Bernard Cornut-Gentille – Minister ds. Francji zamorskieje
• Robert Buron – Minister robót publicznych, transportu i turystyki
• Eugène Thomas – Poczmistrz generalny
• Édouard Ramonet – Minister handlu
• Pierre Sudreau – Minister rekonstrukcji
• Max Lejeune – Minister ds. Sahary
• Guy Mollet – Minister stanu
• Pierre Pflimlin – Minister stanu
• Félix Houphouët-Boigny – Minister stanu
• Louis Jacquinot – Minister stanu

Zmiany:

• 12 czerwca 1958 – André Malraux wszedł w skład gabinetu jako minister ds. radia, telewizji i prasy
• 14 czerwca 1958 – Guy Mollet został ministrem ds. służby cywilnej
• 7 lipca 1958 – Bernard Chenot wszedł w skład gabinetu jako minister zdrowia i ludności. Jacques Soustelle przejął po Malraux tekę ministra informacji.
• 23 lipca 1958 – Antoine Pinay został minister ds. gospodarki i ministrem finansów.

Przypisy

Poprzednik Philippe Pétain

Prezydent Francji od 1944 do 1946

Następca Félix Gouin

Poprzednik René Coty

Prezydent Francji od 1959 do 1969

Następca Alain Poher (tymczasowo)

Poprzednik Philippe Pétain

Francuski książę Andory od 1944 do 1946

Następca Félix Gouin

Poprzednik René Coty

Francuski książę Andory od 1959 do 1969

Następca Alain Poher (tymczasowo)