Znaczenie pierwotne

Chuligan – nazwa zapożyczona od nazwiska Hooligan (lub Hoolihan) irlandzkiej rodziny drobnych złodziejaszków mieszkających na przełomie XIX i XX wieku w londyńskiej dzielnicy Southwark ^[1], w Polsce określająca młodego człowieka, na ogół kilkunasto lub dwudziestoparolatka, który w sposób szczególnie agresywny i ostentacyjny łamie zasady współżycia społecznego, dokonując drobnych kradzieży i rozbojów, zaczepiając osoby postronne, niszcząc mienie i wdając się w bójki z innymi osobami. Chuligani zazwyczaj działali w kilkuosobowych grupach, dających im przewagę fizyczną nad pojedynczymi przechodniami, a także poczucie siły i bezkarności.

Zdefiniowane w polskim Kodeksie karnym (w rozdziale XIV, "Objaśnienie wyrażeń ustawowych", art. 115) występki noszą miano "chuligańskich" jeśli spełniają kryterium opisane w § 21. tego artykułu

Zaliczenie występku do kategorii "chuligańskich" powoduje na ogół obligatoryjne zaostrzenie orzekanej kary lub uniemożliwia zastosowanie jej złagodzenia albo zawieszenia (Art. 57a, Art. 58, Art. 59, Art. 69)^[2].

Tak przed II wojną światową, jak i po jej zakończeniu określenie to chętnie stosowane bywało przez wszelkiego rodzaju propagandystów w celu zdeprecjonowania grup przeciwników politycznych bądź napiętnowania określonych grup społecznych^[3]. Miano chuligana nadawane było niekiedy także przez polityków - tak w pierwszej, jak i w drugiej połowie XX wieku, a nawet czasem i w XXI - politykom^[4], których poglądy i działania budziły szczególny sprzeciw osób, które ich w ten sposób określały.

Znaczenie współczesne

Od lat 80. XX wieku , podobnie jak w innych krajach, także znaczenie polskiego określenia chuligan nieco zmieniło się, choć nie zmieniła się pod tym względem definicja kodeksowa. Coraz częściej było używane w stosunku do osób, które podczas zawodów sportowych, w szczególności w czasie meczów piłkarskich, wykazują skłonność do agresji, lub wręcz ją w sposób fizyczny bądź werbalny stosują w stosunku do fanów drużyny przeciwnej. Czasami atakowani przez chuliganów bywają także zawodnicy drużyny przeciwnej, jednak z reguły chuligani pozostają przy obraźliwych tekstach i przyśpiewkach na jej temat. W polskich mediach chuligani często określani są mianem pseudokibiców (zwłaszcza w odniesieniu do chuliganów na meczach).

Charakterystyka

Chuligani występują w większych grupach i wykazują wysoką skłonność do agresji, co niekoniecznie dotyczy ich codziennego zachowania, gdyż w skład tych grup wchodzą najczęściej ludzie młodzi, jednak wywodzący się z zupełnie różnych środowisk i warstw społecznych. Jedni pochodzą z tzw. dobrych domów, są studentami, mają własną rodzinę, dobrze płatną pracę itd.; drudzy pochodzą z rodzin patologicznych i mieszkają w najbiedniejszych dzielnicach. Często są oni fanatycznymi kibicami swoich zespołów, jednak odróżniają się od prawdziwych fanów w sposób zasadniczy. Przede wszystkim przed spotkaniem piłkarskim, w jego trakcie jak i po nim ich głównym celem jest taka sama grupa pseudokibiców klubu przeciwnego. Poza areną wydarzeń sportowych obie agresywnie do siebie nastawione grupy spotykają się na tzw. ustawkach , podczas których dochodzi do regularnej bijatyki. Miejsca ustawek są przeróżne, jednak w celu uniknięcia szybkiej interwencji ze strony policji zazwyczaj bywają nimi lasy i rzadko uczęszczane miejsca na skraju miasta. To właśnie policja jest uważana przez chuliganów za ich największego wroga i nienawidzące się grupy chuliganów gdy tylko mają do tego okazję łączą się pod szyldem nienawiści do policji, szczególnie gdy ta ingeruje w konflikt między nimi.

Zobacz też

• ruch ultras
• kibic
• szalikowcy
• wandalizm
• występek o charakterze chuligańskim

Przypisy