Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Choinka

Choinka

Choinka przed katedrą Notre Dame w Paryżu.
Mała choinka i ozdoby na ścianie
Choinka
Choinka
Ozdoby na choince

Choinka – ustrojone drzewko świerku lub jodły (rzadziej sosny , teraz zazwyczaj używa się sztucznych), pierwotnie wiązane z pogańską tradycją ludową i kultem wiecznie zielonego drzewka, a obecnie będące nieodłączną ozdobą w czasie świąt Bożego Narodzenia .[1]

Spis treści

Pochodzenie zwyczaju

W wielu kulturach drzewo, zwłaszcza iglaste, jest uważane za symbol życia i odradzania się, trwania i płodności. Jako drzewko bożonarodzeniowe, pojawiło się w XVI wieku , lecz prawdopodobnie już wcześniej występowało jako rajskie "drzewo dobrego i złego" w misteriach o Adamie i Ewie , wystawianych w wigilię Bożego Narodzenia . Jest to związek bardzo luźny i trudny do ustalenia, podobnie jak odwoływanie się do drzewa Krzyża z Golgoty , które jak głosi legenda, zbito z rajskiego drzewa życia. W Biblii nawiązaniem do drzewka bożonarodzeniowego może być tekst proroka Izajasza (60, 13):

Chluba Libanu przyjdzie do ciebie:
razem cyprysy, wiązy i bukszpan,
aby upiększyć moje miejsce święte.[2]

Tradycja choinek narodziła się w Alzacji , gdzie wstawiano drzewka i ubierano je ozdobami z papieru i jabłkami (nawiązanie do rajskiego drzewa). Wielkim zwolennikiem tego zwyczaju był Marcin Luter , który zalecał spędzanie świąt w domowym zaciszu. Choinki więc szybko stały się popularne w protestanckich Niemczech .

Rozpowszechnienie choinki w poszczególnych krajach

Nieco później obyczaj ten przejął Kościół katolicki , rozpowszechniając go w krajach Europy Północnej i Środkowej .

W XIX wieku choinka zawitała w Anglii i Francji , a potem do krajów Europy Południowej . Od tej pory jest najbardziej rozpoznawanym symbolem świąt Bożego Narodzenia.

Do Polski przenieśli ją niemieccy protestanci na przełomie XVIII i XIX wieku (w okresie zaborów) i początkowo spotykana była jedynie w miastach. Stamtąd dopiero zwyczaj ten przeniósł się na wieś, w większości wypierając tradycyjną polską ozdobę, jaką była podłaźniczka oraz zastępując znacznie starszy, słowiański zwyczaj (znany jeszcze z obchodów Święta Godowego ) dekorowania snopu zboża, zwanego Diduchem [3][4][5][6].

Tradycja przynoszenia drzewka do domu

Dawniej na wsiach przyniesienie choinki do domu miało cechy kradzieży obrzędowej: gospodarz rankiem w Wigilię udawał się do lasu , a wyniesiona z niego choinka czy gałęzie, "ukradzione" innemu światu, za jaki postrzegany był las, miały przynieść złodziejowi szczęście. Tradycja przynoszenia żywego drzewa do domu być może ma swe korzenie w praktykowanym dawniej stawianiu w czasie adwentu przystrojonego drzewka w przedsionku kościoła.

Ozdoby

Dawnymi, tradycyjnymi zdobieniami choinkowymi były ciastka, pierniczki (wypiekane często w kształcie serc), orzechy, małe, czerwone tzw. rajskie jabłuszka, własnoręcznie wykonywane w czasie adwentu ozdoby z bibuły, kolorowych papierów, piórek, wydmuszek, słomy i źdźbeł traw, kłosów zbóż itp. Na gałązkach w wieczór wigilijny zapalano świeczki i tzw. zimne ognie. Współcześnie, w zależności od kraju, ubiera się je nieco inaczej. Dekoruje się choinkę bombkami, cukierkami, papierowymi ozdobami (jak dawniej), srebrnymi i złotymi włosami anielskimi. W większości krajów drzewko ubiera wspólnie cała rodzina w dzień wigilijny. W krajach znajdujących się pod wpływem tradycji angielskiej i amerykańskiej, drzewko ubiera się wcześniej.

Symbolika

Symbolika ozdób choinkowych, jak i samego drzewka, ma swe korzenie w tradycji ludowej, częściowo wyrosłej też na gruncie biblijnym:

  • Gwiazda Betlejemska , którą umieszczano na szczycie drzewka od ubiegłego wieku, miała pomagać w powrotach do domu z dalekich stron.
  • Oświetlenie choinki broniło dostępu złym mocom, a także odwrócić miało nieżyczliwe spojrzenia ludzi (zły urok). W chrześcijańskiej symbolice religijnej wskazywało natomiast na Chrystusa, który według tych wierzeń miał być światłem dla pogan.
  • Jabłka zawieszane na gałązkach symbolizowały biblijny owoc, którym kuszeni byli Adam i Ewa. Później zastąpiono je małymi rajskimi jabłuszkami. Pierwotnie zapewnić miały zdrowie i urodę.
  • Orzechy , zawijane w sreberka nieść miały dobrobyt i siłę.
  • Papierowe łańcuchy przypominały o zniewoleniu grzechem, ale np. w okresach rozbiorów miały wymowę politycznych okowów. Zaś w ludowej tradycji niektórych regionów Polski uważano, że łańcuchy wzmacniają rodzinne więzi oraz chronią dom przed kłopotami.
  • Dzwonki oznaczają dobre nowiny i radosne wydarzenia.
  • Anioły mają opiekować się domem.
  • Jemioła. Ten symbol przybył do nas z Anglii. Pod jemiołą całują się zakochani oraz skłócone ze sobą osoby. Pęk jemioły należy trzymać w domu do następnych świąt.
  • Samo żywe drzewko stało się w chrześcijaństwie symbolem Chrystusa jako źródła życia.

Prezenty

Do dzisiaj, w wigilijny wieczór pod choinką znajdują się prezenty, przyniesione, w zależności od regionu, przez Aniołka, Dzieciątko, Gwiazdkę, Gwiazdora , Dziadka Mroza (ros. Дед мороз) lub Świętego Mikołaja . Jest to tradycja rzadko spotykana w innych krajach, gdzie, jeśli w ogóle jest taki zwyczaj, prezenty są ofiarowywane w Boże Narodzenie . W niektórych tradycjach samo drzewko bywa niespodzianką dla dzieci i gości.

Przypisy

  1. Katarzyna Smyk, Choinka w kulturze polskiej. Symbolika drzewka i ozdób, Universitas, Kraków 2009; Katarzyna Smyk, Treści symboliczne bożonarodzeniowej choinki, http://www.kulturaludowa.pl/widok/191/473
  2. Biblia Tysiąclecia on-line, Iz:60,13
  3. R. Hryń- Kuśmierek, Zuzanna Śliwa, Encyklopedia tradycji polskich, podsiedlik - Raniowski i s-ka
  4. Agnieszka Krzemińska - Ukryte pod choinką, Polityka 22.12.2009
  5. Ratomir Wilkowski - Godowe Święto, czyli jak świętowali nasi słowiańscy pradziadowie, Wiadomości24 21.12.2009
  6. Jak przystrojona choinka stała się symbolem świąt - PAP, Nauka w Polsce

Zobacz też


Inne hasła zawierające informacje o "Choinka":

Dożynki ...

Święty Mikołaj (kultura masowa) ...

Choinka Choinka przed katedrą Notre Dame w Paryżu.Mała Choinka i ozdoby na ścianieChoinkaChoinkaOzdoby ...

Kłusownictwo ...

Gospodarka leśna ...

Świeca ...

Podłaźniczka ...

Kolęda ...

Święto Godowe ...

Fastelavn ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Choinka":

008. Święta Bożego Narodzenia w Polsce i w Niemczech (plansza 11) le height=380 width=770 > Der Weihnachtsbaum - Choinka Unter dem Weihnachtsbaum suchen wir die Geschenke. Pod choinką szukamy prezentów! Welche Geschenke liegen ...

008. Święta Bożego Narodzenia w Polsce i w Niemczech (plansza 4) ein relativ junger Brauch zum Weihnachtsfest. Er wurde erst im 18. Jahrhundert eingeführt. Choinka jest dość nowym zwyczajem. Pojawiła się dopiero w XVIII - Die ...

036. Zaimki dzierżawcze - Die Possessivpronomen (plansza 17) Väter, Mütter, Kinder Euer Weihnachtsbaum ist schön. Wasza Choinka jest piękna. Habt ihr zwei Häuser? Sind das eure ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie