Chrystian I na rysunku z XIX w.
Chrystian I Oldenburg (ur. w lutym
1426
w
Oldenburgu
, zm.
21 maja
1481
w
Kopenhadze
) – król
Danii
w latach 1448–1481 (założyciel dynastii
Oldenburgów
) oraz na prawach
Unii kalmarskiej
, władca
Norwegii
w latach 1450–1481 i
Szwecji
w latach 1457–1464.
Panowanie Chrystiana rozpoczęło się problemami z uznaniem go za króla w Norwegii; Szwecja natomiast zerwała Unię kalmarską a na tron wstąpił tam
Karol VIII Knutsson Bonde
. Jednym z pierwszych posunięć Karola było zażądanie od Chrystiana oddania
Gotlandii
, kolejnym, w 1449, ogłoszenie się królem Norwegii, choć formalnie miał nim być Chrystian. Na spotkaniu królów w
Halmstad
doszło do porozumienia: w zamian za koronę Norwegii Chrystian uznał prawa Karola do Szwecji. Wkrótce jednak Karol wypowiedział Danii wojnę i zaatakował
Skanię
. Przeciągające się pięć lat potyczki skończyły się w 1457 roku klęską Karola; wtedy również na tronie Szwecji zasiadł Chrystian. Karol zbiegł do
Gdańska
.
W latach 1459–1460 Chrystian przyłączył do królestwa południową
Jutlandię
, został władcą
Szlezwiku
i
Holsztyna
(z zastrzeżeniem wymuszonym przez holsztyńskich możnych, że obie te krainy nie zostaną nigdy rozdzielone; drugim warunkiem było coroczne zwoływanie rady holsztyńskich i szlezwickich możnych). Sprawa przejęcia części Jutlandii, Holsztynu i Szlezwiku wymagała nakładów na wojny z innymi chętnymi na te tereny. Wojny te były finansowane podatkami nałożonymi w Skanii. Doprowadziło to do buntu, z którego skorzystał Karol Bonde, który powrócił i ponownie koronował się na króla Szwecji.
Po śmierci Karola, w 1470, Chrystian próbował ponownie przejąć Szwecję. Poniósł jednak druzgocącą klęskę w bitwie pod
Brunkeberg
(10 października 1471).
Linki zewnętrzne
Biografia w Nordisk familjebok - Kristian ss.1361–1362
(
szw.
) [dostęp 18 lutego 2010]
