Chrystyjan Rakowśkyj znany również jako Christian Rakowski,
ukr.
Християн Георгійович Раковський,
bułg.
Кръстьо Георгиев Станчев, pseud. Christew, Іnsarow (ur.
26 sierpnia
1873
, zm.
11 września
1941
pod
Orłem
) -
rumuński
i
ukraiński
działacz komunistyczny, trockista, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych
USRR
(
1919
-
23
).
Urodził się w zamożnej rodzinie w południowej
Dobrudży
. W
1890
roku wyjechał do Szwajcarii, gdzie związał się z rosyjskim ruchem lewicowym, później studiował we
Francji
. W
1904
roku zakładał Socjalistyczną Partię Rumunii, dziesięć lat później Zjednoczoną Partię Socjalistyczną
Bałkanów
.
W
1915
roku aresztowany przez władze rumuńskie i uwięziony w
Jassach
, w
1917
roku uwolniony przez wojska rosyjskie przystąpił do ruchu bolszewickiego. Wziął udział w negocjacjach pokojowych w
Brześciu Litewskim
.
25 stycznia
1919
roku mianowany przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych
USRR
i ministrem spraw zagranicznych Ukrainy.
Początkowo niechętnie nastawiony do polityki ukrainizacji - w
1922
roku wszedł jednak w konflikt z komisarzem
Stalinem
, krytykując mieszanie się
RFSRR
w wewnętrzne sprawy republiki. W trakcie powoływania
ZSRR
domagał się zachowania uprawnień republik w dziedzinie polityki zagranicznej i handlowej. Na XII zjeździe
RKP(b)
w
1923
roku skrytykował
Stalina
za uleganie rosyjskiemu nacjonalizmowi i promowanie centralizacji, za co w połowie
1923
roku usunięto go z urzędu premiera
Ukrainy
i skierowano na placówkę ambasadorską do
Austrii
, a później do
Francji
, z której wydalono go w
1927
roku za ingerowanie w wewnętrzne sprawy kraju.
Związany z ruchem trockistowskim został w
1928
roku usunięty z partii i zesłany do
Astrachania
. Wrócił do Moskwy w
1934
roku po napisaniu listu z przeprosinami do
Stalina
, stanął na czele delegacji Czerwonego Krzyża w
Japonii
. W
1936
roku ponownie aresztowany i skazany na 20 lat więzienia - nie dożył swojego uwolnienia i został rozstrzelany pod
Orłem
po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej.
