Ciśnienie tętnicze ( ang. blood pressure – BP) – ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic , przy czym rozumie się pod tą nazwą ciśnienie w największych tętnicach, np. w tętnicy w ramieniu . Jest ono wyższe niż ciśnienie krwi wywierane na ścianki żył .

Mierzenie ciśnienia krwi u pacjenta

Wynik pomiaru ciśnienia tętniczego na automatycznym mierniku nadgarstkowym: 126/70 mmHg

Sfingomanometr i słuchawki lekarskie do pomiaru ciśnienia tętniczego metodą Korotkowa

Ciśnienie krwi ulega ustawicznym zmianom zarówno długookresowym (co związane jest z wiekiem, stanem zdrowia itp.), średniookresowym (zależnie od pory doby, aktywności, stanu psychicznego, spożytych używek itp.) jak i krótkookresowym (w obrębie cyklu pracy serca ). W momencie skurczu serca, kiedy porcja krwi wypychana jest z serca do aorty , w tętnicach panuje najwyższe ciśnienie wynoszące zazwyczaj u zdrowego dorosłego człowieka od ok. 90 do 135 mmHg (zazwyczaj 110–130); w chwili rozkurczu – jest najniższe, np. od ok. 50 do 90 mmHg (zazwyczaj 65–80). W praktyce medycznej , do oceny stanu zdrowia badanej osoby istotna jest wartość zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego, toteż podawane są obie wartości, co zapisuje się np. 120/80 mmHg.

Systematyczne pomiary ciśnienia krwi są jedną z podstawowych metod kontrolowania stanu zaawansowania choroby osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze jak również inne choroby układu krążenia. Pomiarów zazwyczaj dokonuje się metodą Korotkowa , przy użyciu sfigmomanometru i słuchawek lekarskich (wówczas wynik pomiaru zapisuje się też czasem: " RR  120/80"), bądź metodami półautomatycznymi, np. miernikami nadgarstkowymi, wygodniejszymi do samobadania w domu.

Średnie ciśnienie tętnicze:

• Dorosły:
  • 120 mmHg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
  • 80 mmHg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole)
• Noworodek (do 28 dnia życia)^[]:
  • 102 mmHg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
  • 55 mmHg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole)
• Dziecko (1–8 rok życia)^[]:
  • 110 mmHg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
  • 75 mmHg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole)

Ciśnienia krwi w aorcie u płodu wynosi około 30 mmHg w 20 tygodniu ciąży i wzrasta do ok. 45 mmHg w 40 tygodniu ciąży^[1]. Średnie ciśnienie tętnicze krwi u donoszonych noworodków wynosi^[2]:

• skurczowe 65–95 mm Hg
• rozkurczowe 30–60 mm Hg

Przypisy

Zobacz też

• Scipione Riva-Rocci
• Mikołaj Korotkow
• ABPM
• Tętno