Św. Cyryl Jerozolimski (ur. ok. 315 r. w Jerozolimie , zm. 18 marca 386 ), biskup , doktor Kościoła .

Święty Cyryl (fragment ikony)

Biografia

Pochodził z chrześcijańskiej rodziny. Święcenia diakonatu przyjął w 334 roku z rąk biskupa Jerozolimy, św. Makarego, a z rąk św. Maksyma w 344 otrzymał święcenia kapłańskie. W 348 roku został wybrany na następcę Maksyma w katedrze Jerozolimskiej.

Trzykrotnie był zsyłany na wygnanie z powodu zdecydowanej postawy wobec arian . Najpierw wystąpił przeciwko niemu ariański metropolita Cezarei Palestyńskiej , Akacjusz. Skłonił on ariańskiego cesarza Konstancjusza , żeby ten skazał Cyryla jako " heretyka " na wygnanie. Święty został zesłany do Tarsu , rodzinnego miasta św. Pawła Apostoła w 351 roku. Po 9 latach Synod w Seleucji potępił arianizm, Akacjusza skazał na wygnanie, a św. Cyryla odwołał z banicji . Na synodzie w Konstantynopolu Cyryl został ponownie potępiony i skazany na wygnanie. Tym razem tułaczka biskupa nie trwała długo, bo w kilka miesięcy potem kolejny cesarz, Julian Apostata , pozwolił mu powrócić. Nie niepokojono go przez 19 lat. W tym czasie rozwinął pełną działalność, aby przywrócić jedność Kościołowi w Jerozolimie . Wtedy powstała większość jego katechez . Po śmierci Juliana Apostaty rządy objął znowu cesarz ariański, Walens (364-378). Cyryl musiał po raz trzeci opuścić Jerozolimę i pozostał na wygnaniu aż do swojej śmierci.

Dzieła

Cyryl brał udział w Soborze Konstantynopolitańskim I w roku 381 , który biskupom Konstantynopola przyznał pierwsze miejsce po Rzymie. W swojej spuściźnie literackiej zostawił dwie serie katechez: dla katechumenów i dla ochrzczonych. Jest to bodajże pierwszy systematyczny wykład nauki katolickiej i jeden z pierwszych traktatów o Najświętszym Sakramencie .

Dla historii teologii pastoralnej bezcenne są 24 katechezy, spisane metodą stenograficzną przez jednego ze słuchaczy. Wydanie polskie: Katechezy przedchrzcielne i mistagogiczne. Wojciech Kania (tł.), Jacek Bojarski OP (wstęp), Mateusz Bogucki OP (oprac.), Warszawskie Towarzystwo Teologiczne. Kraków: Wyd. "M", 2000, s. 394, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 14. . 

Katechezy są podzielone na dwie grupy:

• Prokatecheza – czyli katecheza wstępna oraz 18 Katechez (2-19) skierowanych do fotidzomenoi, czyli do tych, którzy mieli przyjąć „oświecenie” (fotismos), czyli chrzest , w najbliższe święta Wielkanocy .

W katechezie pierwszej mówi o przygotowaniu do chrztu, zachęca do porzucenia trosk ziemskich, pogodzenia się z wrogami i lektury Pisma Świętego . W drugiej mówi o pokucie i odpuszczeniu grzechów , o szatanie i jego zasadzkach. W trzeciej o chrzcie, zbawieniu , rycie chrzcielnym, jego znaczeniu i skutkach. W czwartej streszcza naukę chrześcijańską. W piątej o wierze . W 12 następnych (6-18) wykłada kolejno poszczególne artykuły Jerozolimskiego wyznania wiary.

• Pięć katechez mistagogicznych (19-23) – wygłoszonych w oktawie świąt Wielkanocnych do nowo ochrzczonych (neofotistoi). Zawierają opis i wyjaśnienie ceremonii liturgicznych, związanych z przyjęciem trzech sakramentów: chrztu (19 -20), bierzmowania (21) oraz Eucharystii (22-23)

Zachował się też list Cyryla do cesarza Konstancjusza opisujący niezwykłe zjawisko, jakim było ukazanie się wielkiego świetlistego krzyża nad Jerozolimą 7 maja 351 r. Zachował się też w całości tekst homilii na temat uzdrowienia paralityka (J 5,2-16) oraz fragmenty czterech innych homilii.

Święto

W 1882 roku papież Leon XIII ogłosił go doktorem kościoła. Święto w Kościele Katolickim jest obchodzone 18 marca.