Człowiek

Człowiek

Człowiek
Okres istnienia: 2.5–0 mln lat temu PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Ilustracja mężczyzny i kobiety Homo sapiens sapiens z zasobów misji Pioneer 10 oraz Pioneer 11
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	tkankowce właściwe
Nadtyp	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Infratyp	żuchwowce
Nadgromada	czworonogi
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Nadrząd	Euarchonta
Rząd	naczelne
Podrząd	Haplorrhini
Infrarząd	antropoidy
Parvordo	małpy wąskonose
Nadrodzina	małpy człekokształtne
Rodzina	człowiekowate
Podrodzina	Homininae
Plemię	Hominini
Podplemię	Hominina
Rodzaj	człowiek
Nazwa systematyczna
Homo
Linnaeus , 1758

Człowiek (łac. Homo) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae).

Współcześnie występuje tylko jeden gatunek z tego rodzaju: człowiek rozumny (Homo sapiens).

Jeśli uzna się neandertalczyka (Homo sapiens neanderthalensis syn. H. neanderthalensis) za podgatunek człowieka rozumnego to obecnie występującą populację ludzi zalicza się do podgatunku człowiek współczesny (Homo sapiens sapiens). W 2003 roku na indonezyjskiej wyspie Flores odnaleziono kości nieznanego dotąd gatunku człowieka kopalnego, którego nazwano Homo floresiensis ^[1].

Spis treści 1 Cechy 2 Systematyka 3 Liczby 4 Zobacz też 5 Linki zewnętrzne 6 Przypisy

Cechy

Jedną z cech odróżniających niektórych ludzi z tego rodzaju od innych zwierząt jest wrodzona zdolność do opanowania umiejętności przekazywania informacji, a także emocji i uczuć wyższych, za pomocą artykułowanych dźwięków , pisma , muzyki oraz ruchów ciała. Człowiek jest jedynym rodzajem na Ziemi, który dzięki przekazowi informacji pozagenetycznej wytworzył kulturę , a poprzez nią sztuczne środowisko, w którym żyje. Jest gatunkiem, który w najbardziej zaawansowany sposób potrafi zmieniać środowisko życia dla własnych potrzeb ( antropopresja ). Według współczesnej antropologii głównym czynnikiem pozwalającym człowiekowi na tworzenie świata kultury była i jest, o wiele bardziej niż u innych gatunków pofałdowana, kora mózgowa .

U osobników rodzaju Homo występuje (jak u większości ssaków) dymorfizm płciowy , przejawiający się m.in. tym, iż samce mają statystycznie większą masę ciała oraz wzrost od samic. U ludzi występują relacje zarówno monogamiczne jak i poligamiczne (tak poligynicznej jak i poliandrycznej ). Na kształt tych relacji wpływa lokalna kultura społeczna . Współcześnie przeważają relacje monogamiczne, mniej liczne są relacje poligyniczne, najmniej liczne – poliandryczne.

Do pozostałych cech anatomicznych ludzi (choć występujących także u niektórych innych zwierząt) należą: postawa wyprostowana , ograniczone owłosienie ciała , czerwień wargowa , a także zdolność utrzymania jednostajnej temperatury ciała poprzez utlenienie krwi.

Systematyka

Systematyka rodzaju Homo jest dotąd nieustalona, wiadomo jedynie, że w przeszłości występowało kilka gatunków, jednak co do ich ilości i stopnia ich pokrewieństwa nadal trwają spory.

Przedstawiciele:

Nazwa	Szacowany okres występowania	Obszar występowania	Uwagi
† Homo habilis	2,5–1,5 (lub do 1) mln lat p.n.e.	jez. Turkana , Kenia , Etiopia	uznano go za twórcę narzędzi kamiennych
† Homo rudolfensis	2,4-1,8 mln lat p.n.e.	jez. Turkana , Kenia	klasyfikowany pierwotnie jako Homo habilis lub do rodzaju Australopithecus
†Homo gautengensis	ponad 2-0,6 mln lat p.n.e.	Afryka Południowa	opisany w maju 2010
† Homo erectus	2 (lub 1,25)–0,05 mln lat p.n.e.	Afryka , Azja , Europa	potrafił wzniecać ogień; żył w społecznościach
† Homo ergaster	1,9–1,7 (lub do 1,25) mln lat p.n.e.	Afryka wschodnia i południowa	klasyfikowany niekiedy jako Homo erectus (populacja afrykańska)
† Homo georgicus	1,8–1,6 mln lat p.n.e.	Gruzja	możliwa klasyfikacja jako Homo ergaster
†Homo "denisova" (nazwa nie zatwierdzona)	1 mln (szacunkowo) – 38 tys. lat p.n.e.	Syberia	wyodrębniony na podstawie analizy DNA szczątków sprzed 41 tys. lat w marcu 2010
† Homo cepranensis	900-800 tys. lat p.n.e.	Włochy	znany z jednego znaleziska datowanego na 900-800 tys. lat
† Homo antecessor	800–350 tys. lat p.n.e.	Hiszpania	klasyfikowany niekiedy jako Homo heidelbergensis lub Homo erectus
† Homo heidelbergensis	600–250 tys. lat p.n.e.	Europa , Afryka , Chiny	klasyfikowany niekiedy jako Homo erectus (populacja europejska) lub archaiczny Homo sapiens
† Homo rhodesiensis	300–120 tys. lat p.n.e.	Zambia
Homo sapiens	od 250 tys. – nadal	cały świat
† Homo neanderthalensis	230–30 tys. lat p.n.e.	Europa , zachodnia Azja
† Homo floresiensis	100 tys. (lub do 1 mln) – 10 tys. lat p.n.e.	Indonezja

Liczby

W styczniu 2010 roku ludzka populacja na Ziemi liczyła szacunkowo ok. 6,8 mld^[2]. Całkowitą liczbę dotychczas żyjących od roku 40.000 p.n.e. szacuje się na 60 miliardów^[3].

Zobacz też

• anatomia człowieka
• antropocentryzm
• antropogeneza
• antropologia
• antropomorfizm
• prawa człowieka
• zasada antropiczna
• człowieczeństwo

Linki zewnętrzne

• aktualne drzewo genealogiczne Homo sapiens w artykule Hominid orator ("Wprost")
• artykuł o wczesnych migracjach hominidów – Ucieczka z Afryki ("Wprost")

Przypisy

1. ↑ Anthropologist Confirms 'Hobbit' Indeed A Separate Species ( ang. ). 29 stycznia 2007. [dostęp 8 grudnia 2009].
2. ↑ US Census Beureau. International Programs
3. ↑ Focus (magazyn popularnonaukowy) , maj 2009, str.67.

Inne hasła zawierające informacje o "Człowiek":

Karzeł karzeł - Człowiek o nienaturalnie niskim wzroście. karzeł (astronomia) - pewne rodzaje gwiazd w astronomii. ...

Adwentyzm i praktyki chrześcijańskiej, solus Christus – jedynie Chrystus jest pośrednikiem między Bogiem a Człowiekiem i głową Kościoła, sola gratia – niemożliwe jest osiągnięcie zbawienia poprzez własne ...

Uznam ...

Iwan IV Groźny Batorym , kończący wojnę o Inflanty toczoną z państwem polsko-litewskim.Iwan IV zasłynął jako Człowiek okrutny. Począwszy od 1560 roku z jego polecenia stracono tysiące ludzi, ...

Autochton ...

Włosi i prawa zwyczajowego ( mafia , camorra ). Etymologia polskiej nazwy "Włoch/Włosi"Od prasłowiańskiego *volxъ[9] - "Człowiek pochodzenia rzymskiego" poświadczone we wszystkich językach słowiańskich , jako ogólna nazwa ludności ...

Eunectes Ze względu na rozmiary anakonda zielona jest w stanie zabić i połknąć Człowieka (szczególnie dziecko), ale przypadki takie są niezwykle rzadkie. Znacznie bardziej prawdopodobne ...

Stanisław Konarski dał zarys reformy państwowej.Głównie zajmował się rozważaniami etycznymi. Napisał Mowę o kształtowaniu Człowieka uczciwego i prawego obywatela. Człowiek porządny to taki, który nie występuje ...

Świadomość społeczna życia duchowego jednostek.Spis treści1 Wstęp2 Świadomość społeczna jako analogia do jaźni pojedynczego Człowieka3 Uproszczony, dydaktyczny schemat psychiki Człowieka4 Uproszczony dydaktyczny schemat struktur istotnych dla ...

Bastylia we Francji świętem narodowym i jest co roku hucznie obchodzony. Znani więźniowie Bastylii Człowiek w żelaznej masce Wolter Markiz de Sade René Auguste Constantin de RennevilleCharles de Valois, ...

Inne lekcje zawierające informacje o "Człowiek":

Pochwała przyjaźni i hartu ducha w opowiadaniu ˝Stary człowiek i morze˝ (plansza 14) > Dzięki uniwersalnym opiniom, które padają w zakończeniu, można powiedzieć, że „Stary Człowiek i morze” to przypowieść alegoryczna. Posiada bowiem nie tylko znaczenie dosłowne, ...

009. Intelektualizm etyczny Sokratesa (plansza 7) innym zapłacił najwyższą cenę, oddał własne życie. "Wszyscy jednozgodnie przyznają, że żaden jeszcze Człowiek, ile pamięć nasza sięga, nie zajrzał w oczy śmierci z większą ...

11 LISTOPADA (plansza 1) Kowalewski Józef Piłsudski - Paweł Kowalewski Kazimierz Sosnkowski – Mariusz Jurewicz Żołnierz niemiecki – Agatka Topolska Człowiek w garniturze wręczający order – Radek Szyłak Dekoracje wykonała Karolina Grochowska. ...