Czarne ziemie (feoziemy wg systematyki FAO / UNESCO ) - rząd gleb w obrębie którego wydziela się jeden typ czarne ziemie. Czarne ziemie powstają na utworach mineralnych zasobnych w materię organiczną , oraz węglan wapnia , lub będących pod wpływem wód gruntowych zasobnych w kationy wapnia. Występują na obszarach płaskich obniżeń, obszarach pojeziernych, starych aluwiach , obrzeżeniach torfowisk i deluwiach . Ich powstanie jest generalnie uwarunkowane długotrwałym oddziaływaniem wysokiego zwierciadła wód gruntowych, ale kształtują się również na bardzo ciężkich glinach i iłach w warunkach utrudnionego przesiąkania wód opadowych. W Polsce takiego pochodzenia są czarne ziemie kętrzyńskie i gniewskie. Ich rozwój związany jest z obecnością roślinności łąkowo-zaroślowej lub darniowo-leśnej.

Profil glebowy tworzą przeważnie poziomy A-C, lub A-AC-C. Poziom A - próchniczny (często przekraczający 40 cm) zawierający od 2 do 6% próchnicy głównie mollic o barwie czarnej lub ciemnoszarej jest dobrze wykształcony. Stanowi on ważną cechę rozpoznawczą czarnych ziem. Odczyn w całym profilu jest obojętny lub zasadowy.

Wartość użytkowa czarnych ziem jest różna w zależności od miąższości poziomu próchniczego, fizycznych i chemicznych właściwości skał itd. Generalnie uznaje się je za gleby żyzne i bardzo żyzne. Pod względem bonitacyjnym zaliczane są do II i III klasy.
Bardzo urodzajne są czarne ziemie wykształcone z glin marglistych.

Do typu czarne ziemie zalicza się 6 podtypów:

• czarne ziemie glejowe
• czarne ziemie właściwe
• czarne ziemie zbrunatniałe
• czarne ziemie wyługowane
• czarne ziemie zdegradowane (szare)
• czarne ziemie murszaste

Występują na różnych obszarach, największe w Afryce środkowej, Indiach i Urugwaju . W Polsce występują w kilku płatach:

• kujawskim
• kętrzyńskim
• pyrzyckim
• ciechanowskim
• błońsko-sochaczewskim
• wrocławskim

Zobacz też

• Systematyka gleb

Źródła

• Saturnin Zawadzki(red): Gleboznawstwo. PWRiL, 1999. .