Miłek letni
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	Euphyllophyta
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	jaskrowce
Rodzina :	jaskrowate
Rodzaj :	miłek
Gatunek :	miłek letni
Nazwa systematyczna
Adonis aestivalis L. Sp. Pl. ed. 2, 1763
Kategoria zagrożenia
Kategoria zagrożenia w Polsce ( CzL ) EX EW E V [V] R Kategoria: zagrożony

Gatunek trujący

Miłek letni (Adonis aestivalis L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych . Archeofit , występuje w stanie dzikim prawie w całej Europie Środkowej , jednak jest coraz rzadszy. W Polsce występuje niemal na całym obszarze kraju, najliczniej na południu i zachodzie. W ostatnich latach stale zmniejsza się liczba jego stanowisk, prawdopodobnie grozi mu wymarcie. Spowodowane to jest tym, że w uprawach rolniczych coraz skuteczniej zwalcza sie chwasty , a miłek letni rośnie niemal wyłącznie na polach uprawnych . W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski umieszczony jest w grupie gatunków zagrożonych (kategoria zagrożenia V)^[2].

Morfologia

Łodyga

Łodyga pojedyncza, lub rozgałęziająca się, o wysokości 20–40 cm^[3], naga.

Liście

2- do 3- krotnie pierzastosieczne liście o bardzo wąskich odcinkach. Dolne liście maja krótkie ogonki, górne są siedzące.

Kwiaty

Na szczycie łodygi wyrastają pojedyncze kwiaty o ceglasto-czerwonym kolorze, czasami pomarańczowe, lub nawet żółte, o średnicy 2–3,5 cm. 5 działek kielicha , przylegających do korony, płatków korony do 8. W kwiatach jest wiele słupków , brak miodników . Pręciki liczne, ciemnofioletowe.

Owoc

O jajowato-walcowatym kształcie, złożone z niełupek . Szarozielone, pomarszczone niełupki posiadają prosty dzióbek i drobny ząbek na brzegu.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna . Kwitnie od maja do czerwca, jest owadopylny lub samopylny ^[4]. Chwast segetalny , rośnie głównie na polach uprawnych i na ugorach, zwłaszcza na glebach gliniastych z domieszką wapienia , lub ilastych. Preferuje cieplejsze miejsca na niżu. Rośnie głównie w uprawach zbóż ozimych, czasami jarych, lub roślin okopowych. Jest coraz rzadszy. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Caucalido-Scandicetum^[5]. Roślina trująca : Bydło nie zjada miłka letniego. Jeżeli jego nasiona dostaną się do paszy, powodują zatrucia zwierząt. Mąka zmielona ze zboża zanieczyszczonego nasionami miłka ma szary kolor, jest trująca, a upieczony z niej chleb gorzki.

Zastosowanie i uprawa

Jest czasami uprawiany jako roślina ozdobna na rabatach i w ogródkach naturalistycznych. Najlepiej rośnie na słonecznym, ale osłoniętym od wiatru stanowisku, na wilgotnej, próchnicznej glebie^[6] . Rozmnaża się go przez podział rozrośniętych kęp, lub przez wysiew nasion tuż po ich zbiorze^[6].

Przypisy

Bibliografia