Czeski Grzbiet (
czes.
Český hřbet lub Vnitřni hřbet, 1020-1555 m n.p.m.) –
grzbiet górski
w
Sudetach Zachodnich
w paśmie
Karkonoszy
po czeskiej stronie.
Wschodnia część Czeskiego Grzbietu w okolicy Równi pod Śnieżką
Położenie
Grzbiet Czeski położony jest na obszarze czeskiego Karkonoskiego Parku Narodowego (czes. Krkonošský národní park – KRNAP), w południowej części Karkonoszy. Rozciąga się równolegle do
Śląskiego Grzbietu
, a oddzielony jest od niego
obszarem źródliskowym
Łaby
(
Sedmídolí
). Grzbiet ciągnie się od szczytu
Čertova hora
, położonego na wysokości
Harrachova
na zachodzie do
Czarnej Góry
(Černá hora) w okolicy
Pecu pod Śnieżką
(Pec pod Sněžku) na wschodzie.
Opis
Czeski Grzbiet jest wyniesiony ponad południowe pogórza o ponad 1000 m stopniowo narastającymi kolejnymi pasmami, z coraz wyższymi grzbietami górskimi. Ma on charakter dwuczłonowej, rozległej, zrównanej
wierzchowiny
na wysokości, poprzecinanej przełęczami i dolinami potoków, z której wznosi się większość karkonoskich szczytów. Grzbiet w połowie podzielony jest
Doliną Łaby
(Labský Důl) na dwie części: zachodnią i wschodnią, które z kolei dzielą się na kilka mniejszych grzbietów. Zachodnia część łączy się ze
Śląskim Grzbietem
na
Łabskiej Łące
(Labská louka), a człon odchodzący w kierunku południowo-wschodnim od
Kotela
nosi nazwę
Karkonosz
(Krkonoš). Wschodni człon ciągnie się od Doliny Łaby na zachodzie przez
Kozie Grzbiety
(Kozí hřbety),
Studzienną Górę
(Studniční hora) i
Łączną Górę
(Luční hora) do Czarnej Góry (Černá hora) w okolicy Pecu pod Śnieżką na wschodzie. W okolicy
Białej Łąki
(Bílá louka) i
Równi pod Śnieżką
grzbiet łączy się ze Śląskim Grzbietem.
Budowa
Czeski Grzbiet i odchodzące od niego boczne grzbiety, oraz południowa i wschodnia część Karkonoszy, zbudowane są ze
skał metamorficznych
, głównie z
gnejsów
,
łupków łyszczykowych
i
fyllitów
(
łupków krystalicznych
). W ich obrębie występują takie skały, jak łupki łyszczykowe z granatami,
amfibolity
,
zieleńce
,
marmury
(
wapienie krystaliczne
),
skarny
,
kwarcyty
. Na kontakcie tych starszych skał metamorficznych z
intrudującą
magmą
, z której potem powstał
granit karkonoski
, utworzyły się bardzo zwięzłe i odporne na wietrzenie skały -
hornfelsy
. Występują one na styku grzbietów: Śląskiego i Czeskiego oraz na
Kozí hřbetach
.
Rzeźba
Rzeźba grzbietu została ukształtowana w
epoce lodowcowej
przez
lokalne lodowce górskie
, gdyż
lądolód
skandynawski dotarł tylko do
Kotliny Jeleniogórskiej
. Lokalne lodowce karkonoskie pozostawiły po sobie na rozległej wierzchowinie szereg form
peryglacjalnych
z obszernymi
torfowiskami
wysokimi
, nieckami
denudacyjnymi
, kopulastymi garbami i
ostańcami skalnymi
dolinami oraz
kotłami polodowcowymi
jak Labský důl, Obří důl, Kotelní i
Úpská Jáma
.
Roślinność
Wyraźnie zaznaczona piętrowość środowiska roślinnego, las dochodzi do 1250 m n.p.m., kosodrzewina do 1500 m n.p.m., powyżej występuje piętro alpejskie.
Klimat
Klimat górski ostry, często występują zamglenia i wiatry, ze względu na wiatr panują tak surowe warunki, porównywalne do warunków klimatu skandynawskiego o surowych zimach. Śnieg może padać nieraz nawet w miesiącach letnich, a w kotłach zalega czasem nawet i przez cały rok. Ponadto często wieją bardzo silne ciepłe wiatry fenowe o prędkości do stu kilkudziesięciu km/h.
Szczyty
Turystyka
Czeski Grzbiet oraz jego obrzeża są dobrze zagospodarowane turystycznie. Jest tu wiele schronisk, szklaków turystycznych,
kolejek linowych
,
tras zjazdowych
i
wyciągów narciarskich
.
Ciekawostki
W strefie kontaktowej grzbietu powstały bogate złoża rud metalicznych, które przez wieki przyciągały górników i poszukiwaczy skarbów. Strefa ta była też powodem długotrwałych sporów granicznych.
