Karol Darwin
Karol Darwin - (właśc. Charles Robert Darwin), (ur. 12 lutego 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe) – jeden z najważniejszych XIX-wiecznych biologów i jeden z pierwszych badaczy ewolucji.
Autor teorii ewolucji, będącej obecnie paradygmatem biologii.
Teoria ewolucji
Pierwszy pisemny szkic swych poglądów przedstawił w roku 1844 przyjaciołom: geologowi Lyellowi i botanikowi Hookerowi. Nie dał się jednak nakłonić do ogłoszenia tych przemyśleń drukiem. Dopiero w roku 1858 zdecydował się opublikować krótkie doniesienie na ten temat w Journal of the Linnean Society. Został do tego niejako zmuszony przez podróżnika Wallace`a, który przesłał mu rozprawkę w najważniejszych punktach zgadzającą się z poglądami Darwina. Darwin oddał do druku krótki zarys swej teorii wraz z manuskryptem Wallace`a.
Kiedy jednak Darwin i Wallace zaprezentowali swe tezy przed Linnean Society w Londynie w 1858 roku, oddźwięk był nieznaczny. Ówczesny przewodniczący Towarzystwa, dentysta Thomas Bell, amatorsko zajmujący się gadami, tak podsumował ten rok w swym sprawozdaniu: Nie naznaczył się on żadnym z owych uderzających odkryć rewolucjonizujących, jak to się mówi, gałąź biologii, której dotyczą; takich bowiem nagłych i błyskotliwych innowacji, które wywierają znaczny i nieprzemijający wpływ na naturę którejkolwiek z dziedzin nauki, czy też niosą z sobą trwałą i ważną korzyść dla rodzaju ludzkiego, można oczekiwać jedynie w znacznych odstępach czasu.
Nic dziwnego, że opublikowana w 1859 książka On The Origin of Species by Means of Natural Selection, w której po raz pierwszy przedstawiono teorię ewolucji poza środowiskiem naukowym, wywołała sensację. Żadne dzieło przyrodnicze XIX wieku nie wywarło w świecie nauki takiego wrażenia, jak książka Darwina. Choć przyjęto jego teorię jako coś z gruntu nowego, ze strony fachowców spotkała się ona z różnoraką oceną. Jedni gwałtownie ją zwalczali, inni przyjęli, lecz nie bez pewnych wątpliwości; tylko pewna garstka ludzi stanęła od początku z całą stanowczością po stronie Darwina. Rozgorzała gorąca dyskusja naukowa, a brukowa prasa pękała od żartów na temat Darwina.
Wśród ludzi, którzy przyjęli teorię, wymienić należy – obok współtwórcy myśli darwinistycznej Wallace`a, przede wszystkim Ernsta Haeckla, który zresztą częściowo się jej przysłużył swoimi dziełami, a mianowicie Generelle Morphologie i Natürliche Schopfungsgeschichte. Z równą energią torowali jej drogę w Niemczech Fritz Müller, Karl Vogt i August Weismann. W Anglii zasłynęli jako bojownicy nowej myśli Thomas Henry Huxley, Joseph Dalton Hooker i Charles Lyell. W tym samym czasie Francja zachowała wobec Darwina i jego teorii dużą rezerwę.
Spokojne życie w Down zaowocowało wkrótce nowymi przemyśleniami. Wkrótce wyszły następne publikacje Darwina:
- The Variation of Animals and Plants under Domestication (1868)
- The Descent of Man (1871)
- Selection in Relation to Sex (1871)
- The Expression of Emotions in Animals and Man (1872)
Skutki ogłoszenia teorii
Teoria ewolucji, choć w formie znacznie zmienionej w porównaniu do pierwowzoru, jest podstawą współczesnej biologii. Przed ukazaniem się dzieł Darwina panował wśród systematyków dogmat stałości gatunków. Przyznawano wprawdzie, że nie wszystkie osobniki tego samego gatunku są identyczne, że istnieje pewna mniej lub więcej zaznaczona zmienność w obrębie gatunku, pozwalająca wyróżniać w jego obrębie rasy i odmiany, twierdzono jednak, że nie osiąga ona tak znacznego stopnia, by przechodziła granice tego, co mieści się pod pojęciem gatunku.
Znaczące są także skutki natury filozoficznej i ogólnej. Oto w sposób jasny i wyraźny odniesiono zasady biologii w stosunku do człowieka. Teza o posiadaniu wspólnego przodka z małpami człekokształtnymi zapoczątkowała rewolucję światopoglądową, której wynikiem jest współczesne postrzeganie gatunku ludzkiego jako części świata przyrody, w kontekście historycznym jako zmiennego podmiotu procesów przyrodniczych. Często mówi się w tym kontekście o rewolucji darwinowskiej przez analogię do przełomu kopernikańskiego. Różne są opinie na temat zakresu i bezpośredniości wpływu teorii ewolucji na kulturę i ludzkie wyobrażenia. Skrajne koncepcje uznają publikację O pochodzeniu gatunków za początek mentalnej rewolucji w zakresie przesądów, wierzeń czy folkloru. Przykładowo prof. Brian Regal z Kean University uważa, że upowszechnienie się teorii ewolucji położyło kres wierze w wilkołaki.
Inne hasła zawierające informacje o "Karol Darwin":
Mieszko II Lambert
...
Linköping
...
1484
...
XVI wiek
...
Wittenberga
...
1408
...
1398
...
1749
...
1411
...
1362
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Karol Darwin":
229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 5)
...
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 6)
...
101 Epoka nowożytna ? charakterystyka (plansza 12)
...
|