Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Demokracja

Demokracja

Demokracja ( gr . δημοκρατία demokratia " rządy ludu ", od wyrazów δῆμος demos " lud " + κρατέω krateo "rządzę") – ustrój polityczny , w którym źródło władzy stanowi wola większości obywateli (sprawują oni rządy bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawicieli)[1].

Obecnie powszechną formą ustroju demokratycznego jest demokracja parlamentarna . Gwarantem istnienia demokracji parlamentarnej jest konstytucja (wyjątkiem są Izrael oraz Wielka Brytania , nie posiadające konstytucji spisanej w jednym akcie).

Demokracja ma swój początek w Starożytnej Grecji [2][3] (patrz: demokracja ateńska ). W znaczący wkład w jej rozwój ma także kultura Starożytnego Rzymu [2] oraz kultura Zachodu (Europa[2], Ameryka Północna i Południowa[4]). Demokracja została nazwana ostatnią formą rządów i rozpowszechniła się znacząco wokół globu[5].

Spis treści

Kryteria uznania za demokrację

Klasyczne

W teorii demokracji liberalnej, wywodzącej się z prac Johna Locke'a i Johna Stuarta Milla zakłada się, że faktyczny ustrój demokratyczny powinien charakteryzować się:

  • możliwością wyboru władzy przez wolne i uczciwe wybory
  • możliwością kandydowania do ciał tworzących władzę przez wszystkich obywateli
  • rządami prawa i jawnością stanowienia prawa
  • przestrzeganiem humanistycznej idei praw człowieka takich jak:
    • wolność głoszenia swoich poglądów - nawet jeśli nie są one w danym momencie popularne
    • wolność zrzeszania się i tworzenia politycznych grup nacisku
    • wolność od dyskryminacji klasowej

Współczesne

Głosowanie jest ważną częścia demokracji

Wedle współczesnych kryteriów[6], za państwa stricte demokratyczne uznawane być mogą

tylko te, których ustrój opiera się formalnie i realnie na:

  • dostępności sfery polityki dla wszystkich bez ograniczeń ze względów klasowych, rasowych, majątkowych, religijnych;
  • możności wybierania kandydatów na stanowiska publiczne i swobodzie dostępu do tych stanowisk, czy jakichkolwiek innych (poza wyrokiem sądowym pozbawiającym praw publicznych);
  • suwerenności narodu (ludu) oznaczającej, że władza zwierzchnia, niezbywalna i niepodzielna, należy do zbiorowości społecznej żyjącej w granicach państwa;
  • zasadzie reprezentacji – utożsamionej z delegowaniem uprawnień władczych na przedstawicieli obieralnych przez naród w wyborach powszechnych i działających pod jego kontrolą;
  • uznaniu wyborów za główne źródło prawomocności władzy i konieczności cyklicznego potwierdzania legitymacji władzy w wyborach powszechnych;
  • możności zrzeszania się w partie polityczne i wyboru między alternatywnymi ofertami piastunów władzy państwowej;
  • odpowiedzialności rządzących przed rządzonymi – tworzeniu wyspecjalizowanych instytucji kontroli władzy mających w założeniu zapobiegać jej nadużyciom;
  • podziale władz – wyrażającym ideę ograniczania rządu poprzez wzajemne kontrolowanie się ośrodków władzy oraz przez działalność zorganizowanej opozycji politycznej;
  • wolności przekonań i wypowiedzi;
  • instytucjonalnej ochronie praw obywatelskich – wyrażającej się w stwarzaniu formalnych zabezpieczeń obywateli przed nadmierną i nieuzasadnioną ingerencją władzy w ich sprawy.

Demokracja może być stopniowana - tzn. w danym ustroju politycznym faktyczny udział we władzy ogółu obywateli może być większy albo mniejszy. Np: w monarchii konstytucyjnej władza należy formalnie do króla, jednak rzeczywiste stosunki między królem a jego poddanymi reguluje konstytucja , która może w praktyce oddawać niemal całą władzę poddanym.

Demokracja na świecie

W zależności od stopnia spełniania zasad, ze 112 państw uchodzących formalnie w 2007 za demokratyczne:

  • 28 kwalifikowało się do miana pełnych demokracji
  • 54 do demokracji ułomnych (w tym Polska na 18. miejscu, wyższym w UE tylko od Bułgarii i Rumunii)
  • 30 państw to systemy hybrydowe łączące cechy demokratyczne z autorytarnymi

Pozostałe 55 państw (ze 167 zbadanych) to reżimy autorytarne[7].

Debata nad demokracją

Współcześni demokraci uważają, iż demokracja jest jedynym możliwym gwarantem istnienia wolnej konkurencji w gospodarce, na rynku pracy oraz możliwości wprowadzenia koniecznych reform po debacie i dojściu do porozumienia. Z drugiej strony systemy, które są z formalnego punktu widzenia demokracjami, mogą w rzeczywistości dawać rzeczywistą władzę wąskiej grupie oligarchów , którzy praktycznie sprawują ją w sposób skrajnie niedemokratyczny2010-05[].

Ponadto niektórzy przeciwnicy demokracji (wywodzący się szczególnie z środowisk skrajnie prawicowych i libertariańskich ) twierdzą, iż system ten nieuchronnie prowadzi do socjalizmu [8], a w końcu "przepoczwarza się" w komunizm [9].

Zagadnienie stworzenia ustroju, w którym z jednej strony wszyscy obywatele mają rzeczywisty wpływ na rządy, a z drugiej strony jest on technicznie sprawny, stanowi jeden z najważniejszych i wciąż nierozstrzygniętych problemów w teorii demokracji.

Jedno ze stwierdzeń, podsumowujących nieustającą debatę na ten temat zostało wypowiedziane przez Winstona Churchilla :

Stwierdzono, że demokracja jest najgorszą formą rządu, jeśli nie liczyć wszystkich innych form, których próbowano od czasu do czasu.

Inne stwierdzenie, opisujące demokrację zostało wypowiedziane przez Alexisa de Tocqueville'a :

Demokracja uśrednia.

Karol Marks uważał:

Na to, by w danym kraju zapanował socjalizm, wystarczy wprowadzić w nim demokrację.

Przypisy

  1. II.1. W: Zbigniew Smutek, Janusz Maleska, Beata Surmacz: Wiedza o społeczeństwie (zakres podstawowy). Gdynia: Operon , 2008, s. 99. ISBN 978-83-7461. 
  2. 2,0 2,1 2,2 John Dunn, Democracy: the unfinished journey 508 BC - 1993 AD, Oxford University Press, 1994,
  3. Kurt A. Raaflaub, Josiah Ober, Robert W. Wallace, Origin of Democracy in Ancient Greece, University of California Press, 2007, , Google Books link
  4. Weatherford, J. McIver, "Indian givers: how the Indians of the America transformed the world", Fawcett Columbine, Nowy Jork, 1988, s. 117-150, ISBN:0-449-90496-2
  5. "The Global Trend" chart on Freedom in the World 2007: Freedom Stagnation Amid Pushback Against Democracy
  6. vide Mariusz Gulczyński : Nauka o polityce, Wyd Druktur, Warszawa 2007
  7. The Economist Intelligence Unit's index of democracy
  8. Hans-Hermann Hoppe "Demokracja - bóg, który zawiódł"
  9. ibidem

Zobacz też



Inne hasła zawierające informacje o "Demokracja":

Rodzimy Kościół Polski ...

Orlęta Lwowskie różnych grup wojskowych. Dominujące wpływy we Lwowie miała w tamtych latach Narodowa Demokracja . W porównaniu ze stanem sprzed wojny zmniejszyło się znaczenie konserwatystów, słabsze ...

Armia Czerwona ...

Frakcja (polityka) ...

Narodowy socjalizm używane są wymiennie – z politologicznego punktu widzenia, błędnie). Hitler głosił, że "Demokracja w swoich założeniach nie jest niemiecka, ale żydowska" i że ma ...

Arystoteles ...

Szkocja ...

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" 27, Polska Partia Przyjaciół Piwa – 16, Mniejszość Niemiecka – 7, Chrześcijańska Demokracja – 5 oraz 16 ugrupowań mających od 1 do 4 miejsc. 21 ...

Anarchizm ...

Demokracja Demokracja ( gr . δημοκρατία demokratia " rządy ludu ", od wyrazów δῆμος demos " lud " + ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Demokracja":

204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14) ...

209a Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce (plansza 2) ...

209b Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce (plansza 5) 1922 r.: prawica: Związek Ludowo-Narodowyy, Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe – 125 mandatów centrum: PSL „Piast”, Chrześcijańska Demokracja, Narodowa Partia Robotnicza – 132 mandaty lewica: Polska Partia Socjalistyczna, PSL ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie