Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Prusy Królewskie

Prusy Królewskie - (niem. Königlich-Preußen) – nazwa prowincji przyłączonej do Polski po wojnie trzynastoletniej postanowieniami pokoju toruńskiego (1466).

Prusy Królewskie obejmowały: Pomorze Gdańskie, Ziemię Chełmińską, rejony Malborka i Elbląga oraz Warmię, która choć zaliczała się do Prus Królewskich, tworzyła jednak wydzielone władztwo terytorialne podlegające miejscowym biskupom - tzw. dominium warmińskie. Dzieliła się na trzy województwa: pomorskie, chełmińskie i malborskie oraz Księstwo Warmińskie.

Zarząd

Prusy Królewskie początkowo miały autonomię (m.in. odrębna moneta bita w mennicy królewskiej w Toruniu i skarb) i były rządzone przez radę, składającą się z przedstawicieli tzw. stanów pruskich, na czele których stał biskup warmiński. Rada ta podlegała Królowi, którego reprezentantem był gubernator mianowany zazwyczaj spośród możnowładców pruskich (biskupi, wojewodowie, kasztelanowie, podkomorzowie etc.). Dużą rolę w radzie odgrywały najbogatsze miasta (Toruń, Gdańsk, Elbląg), bo posiadały tam swych przedstawicieli, a także same posiadały dużą autonomię i przywileje prawno-ustrojowe.

W sprawach najważniejszych, zwłaszcza podatkowych, zwoływano Ogólne zgromadzenie stanów, które się składało z dwóch izb: ziemskiej (prałaci, urzędnicy ziemscy i szlachta) oraz miejskiej (przedstawiciele mniejszych miast). Dla podjęcia ostatecznych uchwał zbierały się izby połączone.

Na początku XVI wieku ukształtował się prowincjonalny sejm pruski, który się składał z dwóch izb: rady (zwanej też senatem) oraz izby niższej, w skład której wchodzili:

  • posłowie szlacheccy wybierani na sejmikach wojewódzkich
  • koło mieszczańskie, zwane inaczej gremium miast mniejszych
Historia

W 1569 na sejmie lubelskim inkorporowane do Korony. Rada Prus Królewskich przekształciła się w sejmik generalny, a jej senatorowie i posłowie weszli do Sejmu. Sejmik Generalny, zwany też generałem pruskim, składał się - inaczej niż inne sejmiki generalne - z dwóch izb i stanowił najwyższy organ autonomiczny Prus Królewskich. Przewodniczył mu biskup warmiński, a w razie jego nieobecności biskup chełmiński. Tak rozpoczęła się integracja polityczna i gospodarczo-społeczna tych ziem z Rzeczpospolitą, choć zachowały one odrębny skarb pruski i prawo sądowe chełmińskie, a od 1598 r. odrębną kodyfikację - Korekturę pruską.

W 1637 po wymarciu książąt zachodniopomorskich ziemie lęborska i bytowska zostały wcielone do Prus Królewskich, które były jako lenno we władaniu tychże książąt od 1455 r. Na mocy traktatów welawsko-bydgoskich zostały przekazane Brandenburgii, formalnie jako lenno Polski (do 1772), ale w rzeczywistości je utracono.

W pierwszym rozbiorze Polski (1772 r.) prawie całe Prusy Królewskie zostały zagarnięte przez Królestwo Pruskie (bez Gdańska i Torunia, które stracono w drugim rozbiorze Polski w 1793). W latach 1808-1824 i 1877-1918 tworzyły osobną prowincję pruską - Prusy Zachodnie (Westpreussen), w skład której wchodziły dawne Prusy Królewskie (bez Warmii) wraz z częścią dawnej Wielkopolski i skrawkiem Prus Książęcych.

Postanowieniami pokoju wersalskiego (1919) zwrócono Polsce część Prus (woj. pomorskie), część wcielono do Prus Wschodnich jako rejencję Prusy Zachodnie (Regierungsbezirk Westpreussen), z części utworzono Wolne Miasto Gdańsk, a z części powstała nowa prowincja pruska - Marchia poznańsko-zachodniopruska (Grenzmark Posen-Westpreussen).


Inne hasła zawierające informacje o "Prusy Królewskie":

Odense ...

I wiek ...

Sejm grodzieński (1793) ...

1749 ...

1884 ...

1679 ...

1592 ...

1731 ...

1677 ...

1777 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Prusy Królewskie":

216 Koalicja antyhitlerowska. Konferencje Wielkiej Trójki (plansza 14) ...

207 Walka Polski o granice (plansza 11) ...

11 LISTOPADA (plansza 1) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie