Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Dolina

Dolina

Przykład szerokiej doliny lodowcowej. Park Narodowy Jotunheimen , Norwegia .

Dolina, dolina rzeczna - wklęsła forma terenu o wydłużonym kształcie otoczona ze wszystkich stron wzniesieniami i wyraźnie wykształconym dnie, najczęściej powstała w wyniku działalności rzek ( erozji i akumulacji rzecznej ) lub lodowców .

Spis treści

Profile dolin

Profil podłużny i poprzeczny doliny kształtuje[1]:

  • erozja wsteczna lub źródlana, której wynikiem, jest stopniowe wydłużanie się rzeki i wcinanie się jej coraz dalej w obszar, z którego rzeka spływa;
  • erozja denna , która powoduje, że rzeka wcina się w podłoże i z biegiem czasu płynie coraz niżej;
  • erozja boczna , powodująca poszerzanie doliny na skutek podcinania zboczy;
  • akumulacja , zasypująca dolinę materiałem niesionym przez wody rzeki.

Miejsce, w którym rzeka kończy swój bieg, nosi nazwę podstawy erozyjnej .

Profil podłużny doliny ma zwykle kształt linii krzywej, opadającej stromiej w górnym biegu, a coraz łagodniej w dolnym i kończącej się prawie poziomo przy podstawie erozyjnej . Jeżeli rzeka przepływa przez obszary zbudowane ze skał o różnej odporności - profil ten może ulec pewnym zakłóceniom dając różne załamania spadku. Załamania te powstają też w wyniku obniżenia się poziomu podstawy erozyjnej[1].

W przypadku, gdy w trakcie rozwoju doliny zmieniał się poziom podstawy erozyjnej , w zboczach doliny powstają terasy . Są to formy złożone z powierzchni na przemian płaskich i stromych, opadające schodkowo ku rzece. U wylotów dolin o znacznym spadku, wybiegających na teren płaski lub lekko tylko nachylony, tworzą się stożki napływowe , złożone z osadów rzecznych[1].

Podział dolin

Rozróżniamy doliny:

  • V-kształtne - przekrój w kształcie litery V - strome zbocza i wąskie dno, występują w górnym biegu rzek, powstają na skutek działania erozji wgłębnej
  • U-kształtne - przekrój w kształcie litery U, występują w środkowym i dolnym biegu rzek, powstają na skutek działania erozji bocznej lub działania lodowca na dolinę V-kształtną
  • Dolina płaskodenna
  • zapadliskowa - powstała w rowie tektonicznym
  • fałdowa - powstała w wyniku fałdowania (synklina)

Klasyfikacja dolin

  • konsekwentna - bieg i spadek doliny jest zgodny z upadem
  • subsekwentna - bieg i spadek doliny jest zgodny z biegiem
  • obsekwentna - bieg i spadek doliny jest przeciwny do upadu
  • insekwentna - bieg i spadek doliny jest niezależny od biegu i upadu
  • resekwentna - bieg i spadek doliny jest konsekwentny i dochodzi do doliny subsekwentnej

Typy zasilania terenów dolinowych

  • Wody powierzchniowe:
    • opad atmosferyczny → zasilanie ombrogeniczne ( opadowe );
    • spływ wód z wysoczyzny , wody powodziowe → zasilanie fluwiogeniczne (wody powierzchniowe)

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 Marcinkiewicz Andrzej red. Atlas form i typów rzeźby terenu Polski. Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego. Warszawa 1960

Zobacz też


Inne hasła zawierające informacje o "Dolina":

Wag największą rzeką płynącą w całości w granicach Słowacji. W swym środkowym biegu Dolina Wagu stanowiła najważniejszą oś osadniczą zachodniej Słowacji, wzdłuż której rozlokowały się ...

Zugspitze Bawarskiej kolejki zębatej Zugspitzbahn (niemiecki) Strona Tyrolskiej kolejki linowej na Zugspitze (niemiecki) Jubiläumsgrat (niemiecki) Piekielna Dolina (Höllental) pod Zugspitze Zdjęcia z przejścia na Zugspitze z Doliny Rein Panoramy ...

Sedmídolí ...

Jedlica (rzeka) w Karkonoszach na wysokości ponad 1000 m n.p.m. w pobliżu przełęczy Okraj . Dolina potoku wyznacza zachodnią granicę Rudaw Janowickich . Jedlica została uregulowana po powodzi ...

Bóbr (dopływ Odry) między Pogórzem Izerskim a Górami Kaczawskimi . W Pilchowicach skręca na północ. Dalej Dolina zwęża się i rozszerza, oddzielając Pogórze Izerskie od Pogórza Kaczawskiego , później ...

Pogórze Izerskie Gryfów Śląski , Leśną , Lubań i Nowogrodziec .Wyróżnia się tu następujące mikroregiony: Przedgórze Izerskie ,Wysoczyzna Siekierczyńska,Wzgórza Zalipiańskie,Dolina Kwisy,Wzniesienia Radoniowskie,Obniżenie Lubomierskie,Wzgórza Radomickie,Wzniesienia Gradowskie,Niecka Lwówecka, Dolina Bobru . Budowa geologicznaPodłoże większej części ...

Dolina Łaby ...

Góry Krucze Przedwojów , Uniemyśl Po czeskiej stronieBečkov, Bernartice , Královec Atrakcje turystyczne Trzej Bracia Betlejem i Kalwaria Krzeszowska Kruczy Kamień Dolina Miłości Jański Wierch - skałki na wierzchołku i na zboczach Královecký Špičák - ...

Brama Lubawska ...

Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski Południowobałtyckie 313.2-3 Pobrzeże Szczecińskie 313.21 Uznam i Wolin 313.22 Wybrzeże Trzebiatowskie 313.23 Równina Wkrzańska (Równina Policka)313.24 Dolina Dolnej Odry 313.25 Równina Goleniowska 313.26 Wzniesienia Szczecińskie 313.27 Wzgórza Bukowe 313.28 Równina Wełtyńska 313.31 Równina ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Dolina":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13) chmiel zwyczajny, rzęsa drobna, turzyce, kaganiec żółty czy pępawa błotna - występują w Dolinach rzecznych, nad brzegiem jezior, na przykład w Biebrzańskim Parku Narodowym czy ...

201. Środowisko przyrodnicze Polski (plansza 8) ...

Groza gór wysokich w poezji Kazimierza Przerwy - Tetmajera (plansza 20) le height=380 width=770 > Jan Nepomucen Głowacki, Dolina Kościeliska w Tatrach, 1840. Góry stoją w wiecznym bezruchu, który jest szczególnie ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie