Izba plenarna Pierwszej Dumy w Pałacu Taurydzkim w Sankt Peterburgu .

Duma, właśc. Duma Państwowa ( ros. Государственная дума) to nazwa izby niższej parlamentu rosyjskiego . Składa się z 450 deputowanych wybieranych w demokratycznych wyborach na 4-letnią kadencję.

Obecnie zasiada w niej 445 deputowanych: 315 z partii Jedna Rosja , 57 z partii komunistycznej ( KPRF ), 38 z partii Sprawiedliwa Rosja , 40 z Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji ( Władimira Żyrynowskiego ) [1] . Duma Państwowa wraz z Radą Federacji tworzy Zgromadzenie Federalne (parlament).

Duma w carskiej Rosji

Z powodu kryzysu państwa wywołanego przez rewolucję 1905 roku , car Mikołaj II zmuszony był zgodzić się na ustanowienie Dumy; miała ona pełnić funkcję parlamentu w Rosji, rządzonej dotychczas na zasadzie nieograniczonego carskiego absolutyzmu. Duma została powołana na mocy Manifestu cara z 30 października ( 17 października w kalendarzu juliańskim ) 1905 .

Otwarcie dumy w 1906.

Pierwsza Duma zebrała się w kwietniu 1906 . W skład pierwszej Dumy wchodziło 478 posłów, w tym 54 posłów polskich (36 posłów z guberni Królestwa Polskiego , w tym 34, którzy utworzyli Koło Polskie i 19 posłów z Koła Kresowego ). Stosunkowo wolne wybory wprowadziły do niej wielu posłów o poglądach socjalistycznych i liberalnych, którzy domagali się dalszych reform. Duma została rozwiązana przez cara zaledwie 10 tygodni po rozpoczęciu funkcjonowania.

Druga Duma, zebrana 5 marca 1907 , była jeszcze bardziej radykalna i również trwała krótko. Druga Duma liczyła 518 posłów, w tym 46 posłów polskich (35 posłów z Królestwa i 11 posłów z Koła Kresowego).

Wybory do Trzeciej Dumy odbyły się na zmienionych zasadach; umożliwiły one większą reprezentację warstw społeczeństwa przychylnych absolutyzmowi cara. Dopiero ta Trzecia Duma, dużo bardziej konserwatywna od poprzednich, przetrwała pełną kadencję, od 1907 do 1912 . W jej skład weszło 12 posłów z Królestwa Polskiego i 6 z ziem zabranych.

Czwarta Duma, w latach 1912 - 1917 , była właściwie tylko klubem dyskusyjnym i oferowała bardzo ograniczoną krytykę rządów cara. W jej skład weszło 9 posłów z Królestwa Polskiego i 4 z ziem zabranych. Rewolucje w 1917 roku zakończyły jej istnienie.

Wśród polskich posłów do Dumy byli:

• Stanisław Chełchowski - poseł z ziemi płockiej 1906
• Seweryn Światopełk Czetwertyński - 1906
• Roman Dmowski - poseł z Warszawy 1907 – 1909
• Władysław Grabski - poseł ziemi warszawskiej 1906 – 1912
• Władysław Jabłonowski - poseł z Warszawy 1909 – 1912
• Wiktor Jaroński - poseł ziemi kieleckiej 1906 – 1917
• Aleksander Lednicki - poseł ziemi mińskiej 1906
• Alfons Parczewski - poseł ziemi kaliskiej 1906 – 1912
• Leon Petrażycki - 1906

Duma obecnie

Duma jako parlament Rosji została reaktywowana po rozpadzie ZSRR . Pierwsze wybory do Dumy odbyły się 12 grudnia 1993 wraz z wyborami do Rady Federacji i referendum konstytucyjnym. Kadencja pierwszej Dumy trwała 2 lata. Kolejne wybory odbywały się w 1995 , 1999 i 2003 .

W 2007 wybory odbyły się po raz pierwszy spośród kandydatów z list partyjnych, przy progu wyborczym 7% - do 2005 próg wynosił 5%, a deputowani byli wybierani po połowie z list partyjnych i według ordynacji większościowej w okręgach jednomandatowych.

Pracami Dumy kieruje przewodniczący i jego zastępcy, przy czym każda frakcja lub grupa deputowanych może wysunąć zastępcę przewodniczącego.

Bibliografia

• Czesław Brzoza , Kamil Stepan Posłowie polscy w parlamencie rosyjskim 1906-1917, Słownik biograficzny, Wydawnictwo Sejmowe , Warszawa , 2001 ,

Linki zewnętrzne

Strona Dumy Państwowej Rosji

Zobacz też

• Duma bojarska