Dur brzuszny

Typhus abdominalis

ICD-10 A01 A01.1 Dur rzekomy A A01.2 Dur rzekomy B A01.3 Dur rzekomy C A01.4 Dur rzekomy, nie określony

Dur brzuszny ( łac. typhus abdominalis), zwany dawniej tyfusem lub tyfusem brzusznym, jest ogólnoustrojową chorobą bakteryjną wywołaną Gram-ujemnymi pałeczkami z gatunku Salmonella typhi. Wywołują ją bakterie z grupy salmonelli, które w temperaturze 60°C giną już po kilkunastu minutach. Źródłem zakażenia może być brudna woda, nieumyte owoce, a także nieczystości zawierające w sobie pałeczki Salmonella typhi. Charakteryzuje się gorączką, krańcowym wyczerpaniem, bólami brzucha, objawami zatrucia endotoksyną ( splątanie ) i różową wysypką, tak zwaną różyczką durową czyli rumieniową wysypką plamisto-grudkową zlokalizowaną na skórze klatki piersiowej lub nadbrzusza . Towarzyszy tym objawom także powiększenie wątroby , śledziony i węzłów chłonnych szyi , oraz zapalenie spojówek . Pomimo gorączki występuje względna bradykardia .

Profilaktyka

Dokładne mycie owoców i warzyw przed spożyciem, a także picie tylko czystej wody z pewnego źródła i unikanie kontaktu z nieczystościami zakażonymi bakteriami. Możliwe też przyjęcie szczepionki uodparniającej, odporność zyskuje się po jednej dawce na okres około 3 lat. Obecnie stosowaną szczepionką jest Typhim Vi (Vaccinum febris typhoidis polysaccharidicum) produkowaną przez Sanofi Pasteur SA we Francji.

Rozpoznanie

• posiew krwi (warunek konieczny) oraz pomocniczo, jako podejrzenie dodatni posiew w kierunku Salmonella typhi moczu , kału lub plwociny . Objawami pomocniczymi w rozpoznaniu jest też występowanie niedokrwistości , leukopenii , małopłytkowości lub wystąpienie zespołu wykrzepiania śródnaczyniowego .

Stadia duru brzusznego

• Okres obrzmienia rdzeniastego (stadium intumescentiae medullaris)
• Okres tworzenia się strupów (stadium crustosum)
• Okres tworzenia się owrzodzeń (stadium ulcerationis)
• Okres oczyszczania się owrzodzeń (stadium detersionis)

Leczenie

Wymaga leczenia antybiotykiem .

Stosowane antybiotyki: Ampicilina (4 g/dobę) przez okres gorączki, a także kilka dni po jej ustąpieniu. Alternatywne antybiotyki: ciprofloksacyna , cefoperazon , furazolidon . Stosowany z powodzeniem może być również sulfametoksazol z trimetoprimem ( kotrimoksazol ). Konieczne jest wyrównanie poziomu płynów i elektrolitów .

Rokowanie

Rokowanie dobre, jeżeli wcześnie leczony, przed wystąpieniem powikłań, a ogólny stan i odporność chorego przed chorobą nie jest upośledzona.