(
hebr.
אהוד אולמרט, ur.
30 września
1945
w
Binyamina
) - polityk
izraelski
, 12.
premier Izraela
. W latach
1993
-
2003
był
burmistrzem
Jerozolimy
. W
2003
roku został wybrany do
Knesetu
(izraelskiego parlamentu) i został ministrem w rządzie
Ariela Szarona
.
4 stycznia
2006
r. Szaron doznał
udaru
i zapadł w
śpiączkę
. Olmert, jako wicepremier, automatycznie został osobą pełniącą obowiązki szefa rządu do czasu wyborów parlamentarnych. Poprowadził centrową
partię polityczną
założoną przez Szarona,
Kadimę
do zwycięstwa w
wyborach w marcu 2006 roku
.
14 kwietnia
, dwa tygodnie po wyborach, pozostający w śpiączce Szaron został uznany za trwale niezdolnego do sprawowania urzędu, dzięki czemu Olmert został tymczasowym premierem Izraela. Niecały miesiąc później,
4 maja
2006
, rząd Olmerta otrzymał
wotum zaufania
od Knesetu, a on sam oficjalnie został premierem Izraela.
31 marca
2009
na stanowisku szefa rządu zastąpił go
Beniamin Netanjahu
.
Jako szef rządu, kontynuował główne założenia polityki Szarona, takie jak wspieranie realizacji tzw.
mapy drogowej
i propagowanie rozwiązania konfliktu z Palestyńczykami opierającego się na utworzeniu państwa palestyńskiego obok Izraela. Jego gabinetowi udało się utrzymać stosunkowo zdrowe relacje z
Autonomią Palestyńską
znajdującą się pod rządami
Fatahu
, czego efektem była m.in. konferencja w
Annapolis
w listopadzie
2007
r. Z drugiej strony jednak, kadencja Olmerta to duże konflikty zbrojne z
Hezbollahem
w południowym
Libanie
(
druga wojna libańska
) i z
Hamasem
w
Strefie Gazy
(
Operacja Płynny Ołów
). Olmert i minister obrony
Amir Peretz
(z
Partii Pracy
) byli mocno krytykowani za sposób prowadzenia działań militarnych zwłaszcza podczas tego pierwszego konfliktu.
W trakcie swej kadencji, Ehud Olmert został oskarżony o
korupcję
. W połowie
2008
roku jego główna konkurentka wewnątrz partii,
Cypi Liwni
wezwała go do ustąpienia.
30 czerwca
2008
r. zadeklarował, że nie będzie się ubiegał o reelekcję na stanowisko szefa Kadimy, jak również zrezygnuje ze premierostwa po wybraniu nowego lidera ugrupowania. Nowym przewodniczącym partii została Liwni, która we wrześniu
2008
rozpoczęła próby stworzenia nowego rządu. Zakończyły się one niepowodzeniem, wobec czego prezydent
Szymon Peres
rozpisał wybory parlamentarne na luty
2009
roku. Do czasu zaprzysiężenie nowego premiera -
Beiniamina Netanjahu
, Ehud Olmert pełnił obowiązki premiera. Obecnie jest biznesmenem, członkiem zarządu firmy Silikat z siedzibą w
Dimonie
na pustyni Negew.[1]
Młodość i służba wojskowa
Jak wspominał sam Olmert, jego rodzice, Bellah i Mordechai, wyemigrowali do
Chin
z terenów dzisiejszej
Ukrainy
i
Rosji
, a później do
Palestyny
, uchodząc przed prześladowaniami i pragnąc zrealizować swe marzenia o zbudowaniu żydowskiego i
demokratycznego
państwa[2]. W Palestynie związali się z organizacją
Irgun
, a później z
prawicowym
Herutem
, ugrupowaniem opozycyjnym względem
lewicowej
Mapai
.
Ehud Olmert urodził się niedaleko miejscowości
Binyamina
, położonej w
brytyjskim mandacie Palestyny
, studiował
filozofię
,
psychologię
i
prawo
na
Uniwersytecie Hebrajskim
w
Jerozolimie
. W młodości Olmert był członkiem
prawicowej
organizacji młodzieżowej Beitar.
Odbywał służbę
wojskową
w
brygadzie
piechoty
Golani[3], zostając czasowo zwolnionym z niej po odniesieniu ran w walkach. Później przez pewien czas był
dziennikarzem
wojskowego pisma BaMahane, wypełniając w ten sposób resztę służby wojskowej. W czasie
wojny Jom Kipur
został korespondentem wojskowym w kwaterze głównej
generała
Ariela Szarona
. W
1980
roku został oficerem armii izraelskiej (był już wówczas deputowanym do Knesetu). Wcześniej prowadził praktykę
adwokacką
wspólnie z Uri Messerem.
Deputowany i minister
W
1966
roku, podczas konwencji partii
Gahal
, poprzedniczki dzisiejszego
Likudu
, lider ugrupowania
Menachem Begin
, został wezwany przez Ehuda Olmerta do złożenia rezygnacji. Begin odpowiedział, że zrzeknie się przywództwa w partii, ale wkrótce potem zmienił swą decyzję, pod wpływem emocjonalnej reakcji zebranych delegatów, którzy głośno domagali się tego, aby pozostał on liderem Gahalu.
W
1973
(w wieku 28 lat) został po raz pierwszy wybrany do
Knesetu
z ramienia Likudu, zasiadając w parlamencie także w siedmiu kolejnych kadencjach. W latach
1981
-
1988
był członkiem
parlamentarnej komisji
spraw zagranicznych i bezpieczeństwa, jak również
komisji
ds.
finansów
,
edukacji
i budżetu obronnego.
W
1988
znalazł się po raz pierwszy w rządzie (kierowanym wówczas przez
Icchaka Szamira
), obejmując tekę ministra ds. mniejszości. W latach
1990
-
1992
był ministrem zdrowia. Po przejściu Likudu do opozycji (przegrana w
wyborach w 1992 roku
), pozostał aktywnym parlamentarzystą oraz członkiem partyjnego
gabinetu cieni
.
Burmistrz Jerozolimy
W listopadzie
1993
został wybrany na
burmistrza
Jerozolimy, pokonując dotychczasowego wieloletniego szefa miasta,
Teddy Kolleka
. Pełnił funkcję burmistrza przez dwie kadencje (do
2003
), przypisuje się mu m.in. rozwój infrastruktury drogowej i systemu edukacji. Był pierwszym burmistrzem Jerozolimy z partii Likud. W czasie swojej kadencji rozpoczął kontrowersyjną rozbudowę osiedli mieszkaniowych przeznaczonych tylko dla
Żydów
na
Górze Oliwnej
. Miasto zainwestowało także w rozwój systemu lekkiej kolei miejskiej, a także innych rodzajów transportu publicznego. W sprawach bezpieczeństwa miasta wzorował się na burmistrzu
Nowego Jorku
Rudolphie Giulianim
, z którym był zaprzyjaźniony.
Będąc burmistrzem Jerozolimy, Olmert został zaproszony do udziału w międzynarodowej konferencji poświęconej rozwiązywaniu konfliktów, która odbyła się w
Derry
(
Irlandia Północna
). W swojej przemowie opisywał, w jaki sposób przywódcy polityczni mogą pomóc zmieniać klimat psychologiczny, który wpływa na jakość relacji między ludźmi. Swe wystąpienie podsumował refleksją na temat wagi politycznego procesu przezwyciężania różnic:
Jak rodzą się obawy? Rodzą się z powodu różnic w tradycji i historii; rodzą się z powodu różnic w emocjonalnych, politycznych i narodowych okolicznościach. Z powodu tych różnic, ludzie boją się, że nie mogą żyć razem. Jeśli przezwyciężymy takie obawy, wiarygodny i zdrowy proces polityczny musi zostać ostrożnie rozwijany. Proces polityczny, które nie ma na celu zmieniać innych w celu przezwyciężenia różnic, ale umożliwiający każdej ze stron życie w pokoju pomimo różnic[4].
.
Minister i wicepremier
W lutym
2003
kierował kampanią wyborczą Likudu do Knesetu i ponownie został wybrany do parlamentu. Był główną osobą odpowiedzialną w partii za negocjacje koalicyjne z innymi ugrupowaniami. W rządzie
Ariela Szarona
objął tekę ministra przemysłu i handlu oraz został powołany na wicepremiera. W latach
2003
-
2004
był także ministrem komunikacji.
Od
7 sierpnia
2005
roku, po rezygnacji
Beniamina Netanjahu
(który protestował w ten sposób przeciwko akcji likwidacji
osiedli żydowskich
w
Strefie Gazy
) przejął również czasowo resort finansów[5]. Olmert, który w przeszłości sprzeciwiał się zwróceniu państwom arabskim terytoriów zajętych przez Izrael po
wojnie sześciodniowej
i głosował przeciwko ustaleniom konferencji pokojowej w
Camp David
w
1978
, opowiedział się za realizacją planu Szarona (zakładającego likwidację osiedli żydowskich m.in. w
Strefie Gazy
). Powiedział m.in.:
Głosowałem przeciwko Menachemowi Beginowi, powiedziałem mu, że to był historyczny błąd, jak groźne to może być, i tak dalej, i tak dalej. Teraz żałuję, że on już nie żyje – mógłbym wówczas publicznie uznać jego mądrość i przyznać się do błędu. On miał rację, a ja się myliłem. Dzięki Bogu wycofaliśmy się z
Synaju
[6].
W czasie kadencji drugiego rządu Ariela Szarona, Olmert był wicepremierem i uważany był za bliskiego współpracownika szefa gabinetu. Był jedną z pierwszych osób, które wsparły Szarona, gdy ten dokonał rozłamu w Likudzie, tworząc partię
Kadima
.
Pełniący obowiązki premiera
4 stycznia
2006
przejął obowiązki premiera w związku z poważną chorobą i
śpiączką
Ariela Szarona, który w
kwietniu
2006
został przez
prokuratora generalnego
Izraela Menachema Mazuza uznany za trwale niezdolnego do pełnienia funkcji państwowych. Olmert postrzegany był przez wielu członków Kadimy jako jego naturalny następca. Zgodnie z izraelskim prawem po uznaniu szefa rządu za "trwale niezdolnego" do pełnienia swoich obowiązków, jego zastępca pełni jego obowiązki przez 100 dni, po upłynięciu których musi zostać wybrany nowy szef rządu. Jednakże wybory miały się odbyć wcześniej niż przepisowe 100 dni (
28 marca
2006
r.).
Zaraz po zapadnięciu Szarona w śpiączkę, Olmert spotkał się z
Szimonem Peresem
i innymi zwolennikami Szarona, pragnąc przekonać ich do pozostania w Kadimie. Zyskał poparcie m.in. Peresa i
Cypi Liwni
.
16 stycznia
2006
roku Olmert został wybrany pełniącym obowiązki przewodniczącego Kadimy[7], startując na czele listy wyborczej tego ugrupowania w wyborach parlamentarnych[8]. Oficjalnie przewodniczącym został po kwietniowej decyzji prokuratora generalnego w sprawie Szarona.
24 stycznia
2006
roku Olmert, podczas swojego pierwszego dużego wystąpienia publicznego jako pełniący obowiązki premiera na konferencji w
Herzliji
, obwieścił iż popiera powstanie państwa palestyńskiego, jak również godzi się na zrzeczenie się przez Izrael części
Zachodniego Brzegu Jordanu
, w celu zachowania charakteru państwa żydowskiego. Powiedział także m.in.
Jesteśmy przekonani o historycznym prawie ludu Izraela do całej Ziemi Izraela[9].
W wielu wywiadach przedstawiał również swój własny plan konwergencji, który zakładał likwidację większości osiedli żydowskich na Zachodnim Brzegu Jordanu i skonsolidowanie ich niedaleko granicy z
1967
roku.
7 marca
2006
roku ujawniono, że od
1999
roku prowadzono dochodzenie w sprawie sprzedaży i
leasingu
zwrotnego domu Olmerta w Jerozolimie, co najwyraźniej odbyło się na podejrzanie korzystnych dla Olmerta warunkach finansowych. W związku z tym pojawiły się podejrzenia o korupcję i nielegalne finansowanie kampanii wyborczej partii[10]. Śledztwo kryminalne w tej sprawie zostało oficjalnie rozpoczęte
24 września
2007
r.[11]
Kadima zwyciężyła w
wyborach parlamentarnych z 28 marca 2006 roku
. Partia ta zdobyła 29 miejsc w Knesecie. Kadima była największym ugrupowaniem w parlamencie, które jednak nie posiadało
większości bezwzględnej
w liczącej 120
deputowanych
izbie. W swoim przemówieniu po zwycięstwie wyborczym Olmert obiecał zbudować Izrael jako państwo sprawiedliwe, silne, pokojowe, szanujące prawa mniejszości, wspierające rozwój edukacji, kultury i nauki, wreszcie pragnące osiągnąć trwały i ostateczny pokój z
Palestyńczykami
. Olmert stwierdził, iż Izrael dla pokoju jest gotowy na kompromis, ale Palestyńczycy muszą być również elastyczni. Jednocześnie zagroził jednostronnymi posunięciami, jeżeli tworzący rząd
Autonomii Palestyńskiej
Hamas
odmówi uznania Państwa Izrael.
6 kwietnia
2006
r.
prezydent Izraela
Mosze Kacaw
oficjalnie powierzył misję stworzenia rządu.
11 kwietnia
odchodzący gabinet uchwalił, że Szaron jest niezdolny do sprawowania funkcji szefa rządu. Uchwała weszła w życie
14 kwietnia
. W tym dniu formalnie zakończyło się sprawowanie urzędu przez Ariela Szarona, a jego miejsce zajął (jako sprawujący przedtem stanowisko wicepremiera) Ehud Olmert, który został tymczasowym premierem (stan taki utrzymywał się do czasu sformowania przez niego nowej koalicji rządowej i otrzymania
wotum zaufania
od Knesetu).
Szef rządu
4 maja
zaprezentował swój nowy rząd Knesetowi, samemu obejmując resort opieki społecznej. Spodziewano się, iż teka ta przypadnie ugrupowaniu religijnemu
Zjednoczony Judaizm Tory
, które miało wejść w skład koalicji rządzącej, choć przedstawiciele tej partii przeważnie preferują stanowisko wiceministra. Później resort objął Isaac Herzog z Partii Pracy.
24 maja
2006
został zaproszony do udziału w sesji połączonych Izb
Kongresu USA
(był trzecim izraelskim szefem rządu, który to uczynił). Wygłosił przemówienie, w którym stwierdził iż jego rząd będzie kontynuował jednostronne działania, jeżeli nie dojdzie do porozumienia z Palestyńczykami[12].
4 czerwca
2006
Olmert obwieścił, iż spotka się z
Mahmudem Abbasem
w celu wznowienia rozmów nad planem stworzonym jeszcze przez Szarona.
Latem
2006
roku, z powodu ostrzału rakietowego północnego Izraela prowadzonego przez
Hezbollah
, Olmert zdecydował się na rozpoczęcie konfliktu zbrojnego z tą organizacją. Wojna nie została jednoznacznie rozstrzygnięta na korzyść państwa żydowskiego, w wyniku bombardowań
Libanu
przez
Siły Obronne Izraela
, zginęło wielu cywilów. Z tego powodu popularność Olmerta i jego rządu w Izraelu drastycznie spadła.
15 września
2006
były szef sztabu armii izraelskiej Moshe Ya'alon publicznie wezwał Olmerta do złożenia dymisji. W maju
2007
poparcie dla niego spadło do jedynie 3 proc.[13].
9 grudnia
2006
roku Olmert stwierdził, że nie wyklucza możliwości ataku na
Iran
w związku z planami atomowymi tego kraju. Wezwał także wspólnotę międzynarodową do przedsięwzięcia działań przeciwko temu państwu. Nazwał wypowiedzi irańskiego prezydenta
Mahmuda Ahmadineżada
grożącego zniszczeniem Izraela, absolutnie kryminalnymi i stwierdził, że spodziewa się poczynienia bardziej dramatycznych kroków w tej sprawie.
Podczas wywiadu udzielanego
niemieckiej
telewizji
Sat.1
, Olmert wypowiedział zdanie, w którym włączył Izrael w skład grupy państw dysponujących
bronią nuklearną
. Jego biuro zdementowało później tę informację, wskazując na niezawiniony błąd w tłumaczeniu wypowiedzi premiera. Pomimo tego stał się on obiektem krytyki przedstawicieli większości izraelskich partii politycznych. Stało się tak, ponieważ jedną z zasad izraelskiej polityki zagranicznej jest nie udzielanie informacji na temat tego, czy państwo to posiada lub nie posiada broni jądrowej[14].
2 maja
2007
raport
komisji Winograda
(powołanej dla zbadania okoliczności rozpoczęcia i prowadzenia działań zbrojnych podczas drugiej wojny libańskiej) obwinił Olmerta o nieprawidłowe przygotowania do konfliktu z Hezbollahem w lecie
2006
r.[15] Efektem tego była demonstracja ponad 100 tys. osób w
Tel Awiwie
, domagających się ustąpienie premiera[16].
W czerwcu
2006
roku Olmert napisał w artykuł dla
brytyjskiego
dziennika The Guardian, w którym stwierdzał, że Izrael jest gotów do poczynienia bolesnych ustępstw w celu osiągnięcia pokoju z
Palestyńczykami
. Była to odpowiedź na propozycję pokojową wystosowaną przez
Ligę Arabską
w marcu
2007
r. Olmert pisał:
Poważnie podchodzę do oferty pełnej normalizacji stosunków pomiędzy Izraelem a państwami arabskimi; jestem gotowy dyskutować nad arabską inicjatywą pokojową w sposób otwarty i szczery. Współpracując z naszymi jordańskimi i egipskimi partnerami, a miejmy nadzieję z innymi państwami arabskimi, musimy osiągnąć pokój z energią i wizją... Ale rozmowy muszą być dyskusją, nie ultimatum[17].
4 listopada
2007
r. zadeklarował pragnienie prowadzenia negocjacji z Palestyńczykami, których przedmiotem byłyby wszystkie kwestie sporne, mówiąc:
Konferencja w Annapolis będzie punktem wyjściowym dla kontynuowania poważnych i pogłębionych negocjacji, które nie będą unikać żadnych kwestii, które zakłócają nasze stosunki z ludem palestyńskim przez wiele lat[18].
29 listopada
2007
ostrzegł, że nie wdrożenie rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego polegającego na utworzeniu państwa palestyńskiego obok Izraela może doprowadzić do końca państwa żydowskiego:
Jeśli nadejdzie dzień, w którym zawali się koncepcja dwóch państw, staniemy przed koniecznością prowadzenia walki w stylu
południowoafrykańskim
, o równe prawa wyborcze (także dla Palestyńczyków), wówczas państwo Izrael jest skończone[19].
Wiosną i latem
2008
roku nasiliły się ataki rakietowe i moździerzowe z kontrolowanej przez
Hamas
Stefy Gazy na południowy Izrael. W czerwcu obie strony zawarły jednak zawieszenie broni. Ostrzał zwiększył się jednak w listopadzie, po rajdzie izraelskich wojsk na zbudowany przez Hamas tunel pod granicą z
Egiptem
[20]. Zawieszenie broni wygasło w grudniu
2008
, a negocjacje o jego przedłużeniu zakończyły się fiaskiem.
24 grudnia
na
pustynię Negew
spadło ponad 60 pocisków moździerzowych, rakiet
Kassam
i Grad. Izraelskie siły zbrojne otrzymały pozwolenie od premiera na zaatakowanie Strefy Gazy[21].
25 grudnia
Olmert udzielił ostatniego ostrzeżenia Hamasowi za pośrednictwem
arabskojęzycznej
telewizji satelitarnej al-Arabiya, nalegając na zaprzestanie ataków. Mówię im teraz, to może być ostatnia chwila, aby przestać to robić. Jesteśmy silniejsi[22] - powiedział wówczas Olmert. Ostrzał nie zakończył się, wobec czego
27 grudnia
2008
r. Izrael rozpoczął bombardowanie Strefy Gazy (a
3 stycznia
także ofensywę lądową), nazwaną
operacją "Płynny Ołów"
.
Konflikt zakończył się
18 stycznia
2009
r. Dzień wcześniej Izraelczycy ogłosili jednostronne zawieszenie ognia, bez osiągnięcia porozumienia z Hamasem.
Rezygnacja ze stanowiska
30 lipca
2008
r. Olmert oświadczył, że nie będzie starał się o stanowisko szefa Kadimy podczas wyborów na lidera partii, planowanych na wrzesień tego roku. Dodał także, że zrezygnuje ze stanowiska szefa rządu po tym, jak ugrupowanie wybierze nowego przywódcę[23]. W mowie wówczas wygłoszonej, poruszył temat korupcji, o którą był oskarżany, mówiąc iż jest dumny z bycia obywatelem państwa w którym premier może być poddany śledztwu tak jak każdy inny obywatel[23]. Stwierdził jednak także, że został zmuszony do obrony przed bezcelowymi atakami samozwańczych żołnierzy sprawiedliwości, którzy zdecydowali się usunąć go ze stanowiska[23]. Przemówienie to zostało odebrane jako zapowiedź zakończenia kariery politycznej Olmerta[24].
Wielu polityków z różnych partii izraelskich pochwaliło Olmerta za podjęcie decyzji o rezygnacji. Ówczesna minister spraw zagranicznych Cipi Liwni stwierdziła, że ta osobista decyzja nie była prosta, ale prawidłowa. Kadima musi zachowywać się w sposób, który zabezpieczy jej jedność i zdolność do przewodzenia[25]. Minister obrony Izraela i lider Partii Pracy
Ehud Barak
nazwał oświadczenie Olmerta odpowiednią i rozsądną decyzją, podjętą w odpowiednim czasie[25]. Przywódcy opozycji (m.in. lider Likudu Beiniamin Netanjahu) zażądali natomiast, aby po rezygnacji premiera zostały rozpisane wybory parlamentarne[26].
Po zwycięstwie Cipi Liwni w wewnątrzpartyjnych wyborach, Olmert złożył oficjalną rezygnację, ale pozostał premierem, ze względu na uregulowania prawne (nawet po dymisji, szef rządu pozostaje na swoim stanowisku, aż do zaprzysiężenia nowego premiera). Liwni próbowała utworzyć nowy rząd, który miałby współpracować z ówczesnym składem Knessetu. Usiłowania te zakończyły się jednak fiaskiem i nowe wybory parlamentarne zostały rozpisane na
10 lutego
2009
r., a Olmert pozostał na swoim stanowisku do czasu przejęcia władzy przez Beniamina Netanjahu, który został 13. premierem Izraela.
Oskarżenia
16 stycznia
2007
r. zostało wszczęte dochodzenie przeciwko Olmertowi. Jego przedmiotem było podejrzenie, że podczas sprawowania stanowiska ministra finansów, Olmert próbował wpłynąć na przebieg przetargu prywatyzacyjnego izraelskiego
Bank Leumi
. Miał on w ten sposób pomóc w zakupie instytucji przez swego znajomego, Franka Lowy'ego[27]. Policja stwierdziła ostatecznie, że zebrane w tej sprawie dowody były niedostateczne, aby postawić Olmerta w stan oskarżenia[28].
W kwietniu
2007
r. Olmert został oskarżony o to, że podczas sprawowania przez niego stanowiska ministra handlu, przemysłu i pracy, wpłynął na udzielenie rządowego grantu w wysokości 10 mln dolarów firmie swojego znajomego[29]. Podczas parlamentarnego śledztwa w tej sprawie w lipcu 2007 r., Olmert zdecydowanie odrzucił te oskarżenia[30].
W maju
2008
r. wyszło na jaw, że postępowanie Olmerta jest przedmiotem kolejnego śledztwa policyjnego. Tym razem zarzucono mu łapówkarstwo[31]. Olmert przyznał, że otrzymał środki pieniężne na kampanię wyborczą od amerykańskiego biznesmena żydowskiego pochodzenia Morrisa Talansky'ego, gdy ubiegał się o stanowisko burmistrza Jerozolimy, przywództwo w Likudzie i mandat parlamentarny z ramienia tej partii. Stwierdził jednak, że
Nigdy nie brałem łapówek, nigdy nie wziąłem grosza dla siebie. Zostałem wybrany przez was, obywateli Izraela, na stanowisko premiera i nie zamierzam unikać odpowiedzialności. Jeśli prokurator generalny Menachem Mazuz zdecyduje się na wszczęcie oskarżenia, zrezygnuję ze stanowiska, nawet jeśli prawo nie obliguje mnie do tego[32].
23 maja
Olmert był przesłuchiwany przez godzinę w swym mieszkaniu w Jerozolimie odnośnie zarzutów korupcyjnych.
27 maja
Morris Talansky zeznał przed sądem, że w ciągu 15 lat przekazał Olmertowi ponad 150 tys. dolarów gotówką, w kopertach.
6 września
2008
r. policja izraelska zarekomendowała postawienie zarzutów kryminalnych Ehudowi Olmertowi[33].
26 listopada
2008
r. prokurator generalny Menachem Mazuz poinformował Olmerta o tym, że zdecydował się rozpocząć dochodzenie przeciwko niemu w sprawie, która wkrótce stała się znana pod nazwą afera Rishon Tours. Jak wskazywali śledczy, Olmert przemawiał za granicą w imieniu organizacji skupiającej osoby, które przetrwały holocaust, stowarzyszeń wspierających IDF i organizacje dobroczynne działające na rzecz upośledzonych umysłowo dzieci. Następnie biuro podróży Rishon Tours z siedzibą w Rishon Le-Cijon wysyłało każdej ze wspomnianych instytucji rachunek za wykład Olmerta, tak jakby każda z nich zmuszona była płacić za to osobno. Pieniądze były lokowane na koncie bankowym, które wykorzystywane było przez rodzinę polityka w prywatnych celach[34].
1 marca
2009
r. Mazuz oświadczył, że zdecydował się na rozpoczęcie procedury oskarżenia wobec Olmerta w sprawie domniemanego niedozwolonego finansowania kampanii wyborczej polityka przez Talansky'ego (sprawa znana pod nazwą afera kopertowa)[35].
30 sierpnia
2009
r. sąd okręgowy w Jerozolimie rozpoczął rozpatrywanie aktu oskarżenia wobec byłego premiera Ehuda Olmerta. Zarzucono mu łapówkarstwo, oszustwo, nadużycie zaufania, fałszowanie dokumentów korporacyjnych i oszustwa podatkowe. Oskarżenia odnoszą się do trzech spraw - afery Rishon Tours, powiązań z Talanskym i domniemanego wpływu na przekazanie grantu rządowego firmie znajomego. To pierwsze tego typu oskarżenie wobec osoby, która pełniła w przeszłości funkcję premiera Izraela[36].
Kolejny, niepotwierdzony obecnie, zarzut dotyczy okresu, w którym Olmert był burmistrzem Jerozolimy.W zamian za kilka milionów dolarów urzędnicy urzędu miejskiego mieli dokonać zmian w planie zagospodarowania przestrzennego, które umożliwiły firmie deweloperskiej wybudowanie ogromnego kompleksu mieszkaniowego Holy Land. Śledczy nie wykluczają, iż Olmert brał udział w aferze.[1]
Rodzina i życie prywatne
Żona Ehuda Olmerta,
Aliza
, jest pisarką i autorką sztuk teatralnych. Pojawiły się informacje, iż była ona członkinią – założycielką radykalnie lewicowej organizacji "Kobiety w Czerni", jednak brak potwierdzenia tych doniesień[37]. Uważana jest jednak za osobę o poglądach mniej prawicowych niż jej mąż. Twierdzi, iż głosowała na niego po raz pierwszy dopiero w wyborach w
2006
roku[38].
Olmert ma z nią czwórkę biologicznych dzieci i jedną adoptowaną córkę[39]:
- Najstarsza córka - Michal jest psychologiem i zajmuje się prowadzeniem warsztatów z kreatywnego myślenia.
- Córka Dana wykłada literaturę na uniwersytecie w
Tel Awiwie
i jest edytorem literackim. Jest również
lesbijką
i mieszka ze swoją partnerką w Tel Awiwie. Jej rodzice zaakceptowali jej
orientację seksualną
i partnerkę. Dodatkowo udziela się w jerozolimskim oddziale izraelskiej organizacji praw człwieka Machsom Watch. W
czerwcu
2006
uczestniczyła w marszu w Tel Awiwie, protestując przeciwko zabijaniu cywili przez wojsko w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu. Spotkała się wówczas z krytyką ze strony środowisk prawicowych[40].
- Syn Shaul ożenił się z izraelską artystką i mieszka w
Nowym Jorku
. Jest wiceprezesem kanału telewizyjnego
Nickelodeon
. Przedtem, po odbyciu służby wojskowej, podpisał petycję izraelskiej organizacji lewicowej Yesh Gvul, a następnie był rzecznikiem swojego ulubionego klubu piłkarskiego,
Beitar Jerozolima
(którego kibice znani są ze
skrajnie prawicowych
poglądów)[41].
- Najmłodszy syn Ariel nie służył w armii izraelskiej, ponieważ studiuje literaturę
francuską
na
Sorbonie
w
Paryżu
.
- Adoptowana córka ma na imię Shuli. Została osierocona przez matkę podczas porodu.
Ojciec Olmerta, Mordechai, jeden z założycieli Państwa Izrael oraz członek Knesetu drugiej i trzeciej
kadencji
, dorastał w
chińskim
mieście
Harbin
, gdzie stał na czele lokalnej komórki ruchu młodzieżowego Betar. Dziadek Ehuda, J.J.Olmert osiedlił się w Chinach po opuszczeniu
Rosji
po zakończeniu
I wojny światowej
[42]. W
2004
r. Olmert pojechał do Chin i odwiedził grób dziadka w Harbin. Twierdził, iż dziadek nigdy nie zapomniał tego miasta po imigracji w wieku 22 lat do Palestyny w
1933
r. Gdy zmarł w wieku 88 lat, ostatnie słowa wypowiedział po chińsku, stwierdził wówczas Olmert[43].
W październiku
2007
r. Olmert oznajmił, że choruje na
raka prostaty
[44]. Jego lekarze stwierdzili, że jest to nowotwór niskiego ryzyka. W kwietniu
2009
r. rzecznik polityka poinformował, że stan jego zdrowia pogarsza się - niezbędna będzie operacja lub
radioterapia
[45].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1
Roman Frister
.
Zdolny do wszystkiego
. „
Polityka
”, ss. 90-91 (2010-05-15) (
pol.
). [dostęp 24 maja 2010].
- ↑ Ambasada Izraela w USA:
Address by Prime Minister Ehud Olmert to joint meeting of US Congress
(
ang.
). [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Ynetnews:
Israel's Prime Minister, Ehud Olmert
(
ang.
). [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Brian Keenan:
After the flood
(
ang.
). [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
Netanyahu quits over Gaza pullout
(
ang.
). BBC, 7 sierpnia 2005. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Scott Wilson:
Pullout Focuses Israel on Its Future
(
ang.
). The Washington Post, 13 sierpnia 2005.
- ↑
Comatose Sharon 'moves eyelids'
(
ang.
). BBC, 16 stycznia 2006. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
Kadima confirms Olmert as leader
(
ang.
). BBC, 16 stycznia 2009. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Ambasada Izraela w USA:
Address by Acting PM Ehud Olmert to the gth Herzliya Conference
(
ang.
). [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
Israel comptroller checks Olmert’s house purchase
(
ang.
). Daily Times, 7 marca 2006. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Jeffrey Heller:
Israeli police to investigate Olmert's house purchase
(
ang.
). Reuters, 24 września 2007. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Ambasada Izraela w USA:
Address by Prime Minister Ehud Olmert to Joint meeting of US Congress
(
ang.
). [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
Olmert under fire
(
ang.
). Time, 3 maja 2007. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Herb Keinon:
PMO denies that Olmert disclosed Israel's nuclear hand
(
ang.
). Jerusalem Post, 11 grudnia 2006. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
The main findings of the Winograd partial report on the Second Lebanon War
(
ang.
). Haaretz, 1 maja 2007. [dostęp 2 stycznia 2009].
- ↑ Barak Ravid, Roni Singer-Heruti, Nir Hasson:
Roughly 100,000 people rally in Tel Aviv to call on PM, Peretz to quit
(
ang.
). Haaretz, 4 maja 2007. [dostęp 25 stycznia 2009].>
- ↑
Olmert says wants talks on Arab peace initiative
(
ang.
). Reuters, 6 czerwca 2007. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ Helene Cooper:
Omert Backs Mideast Peace Conference
(
ang.
). New York Times, 5 listopada 2007. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
Olmert to Haaretz: Two-state solution, or Israel is done for
(
ang.
). Haaretz, 29 listopada 2007. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ James Hider:
Six die in Israeli attack over Hamas 'tunel uner border to kidnap soldier'
(
ang.
). Times, 6 listopada 2008. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
IDF gets green light to strike Hamas after rocket barrage
(
ang.
). Jerusalem Post, 27 grudnia 2008. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑
Olmert Delivers 'Last Minute' Warning to Gaza
(
ang.
). FoxNews, 25 grudnia 2008. [dostęp 25 stycznia 2009].
- ↑ 23,0 23,1 23,2
Full text of speech / 'I regret my mistakes'
(
ang.
). Haaretz. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Barak Ravid:
Olmert to step down in September, vows to push for peace first
(
ang.
). Haaretz, 31 lipca 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ 25,0 25,1
Kadima officials fear new leader won't be able to form gov't
(
ang.
). Haaretz, 31 lipca 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Mark Tran:
Netanyahu calls for new Israeli elections
(
ang.
). The Guardian, 31 lipca 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Yuval Yoaz:
PM to face criminal investigation over Bank Leumi sale affair
(
ang.
). Haaretz, 17 stycznia 2007. [dostęp 18 października 2009].
- ↑
Zelekha: I'll step down in December
(
ang.
). Jerusalem Post, 10 listopada 2007. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Dan Izenberg:
Comptroller accuses PM of 'corruption'
(
ang.
). Jeusalem Post, 25 kwietnia 2007. [dostęp 18 października 2009].
- ↑
Olmert answers corruption accusations
(
ang.
). New Age International. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Ethan Bronner:
Israeli Political Crisis Overshadows Rice's Trip
(
ang.
). New York Times, 5 maja 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑
Olmert refuses to step down amid corruption scandal
(
ang.
). InTheNews, 9 maja 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Ari Rabinovitch:
Israeli police recommended that criminal charges should be brought against Olmert
(
ang.
). Reuters, 7 września 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Andy Soltis:
Olmert's 100G Fraud
(
ang.
). New York Post, 12 lipca 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑
כתב אישום נגד אולמרט בפרשת טלנסקי
(
hebr.
). MSN.co.il, 2 marca 2009. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Dan Izenberg:
'Olmert case will embarrass prosecutors'
(
ang.
). Jerusalem Post, 31 sierpnia 2009. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Aaron Lerner:
Aliza Olmert not a member of Women in Black
(
ang.
). W: IMRA [on-line]. 14 lutego 2006. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Rachel Shabi:
The unlikely first lady
(
ang.
). The Guardian, 5 maja 2006. [dostęp 18 października 2009].
- ↑
Former Prime Minister Ehud Olmert
(
ang.
). Ynetnews, 5 kwietnia 2009. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Avi Cohen:
PM's daughter protests Gaza killings
(
ang.
). Ynetnews, 10 czerwca 2006. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ James Montague:
'Hell' hath no fury as Teddy Stadium is becalmed by Beitar fans ban
(
ang.
). The Guardian, 12 stycznia 2008. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Li Fangchao:
Israel deputy PM visits grandpa's Harbin grave
(
ang.
). China Daily, 26 czerwca 2006. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Shao Da:
Finding Family Roots at Harbin's Jewish Cemetery
(
ang.
). china.org.cn, 14 września 2004. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Ronny Sofer:
Olmert diagnosed with signs of prostate cancer
(
ang.
). Ynetnews, 29 października 2007. [dostęp 18 października 2009].
- ↑ Roni Sofer:
Olmert's cancerous condition deteriorating
(
ang.
). Ynetnews, 19 kwietnia 2009. [dostęp 18 października 2009].
Zobacz też
Linki zewnętrzne