Elbrus
Elbrus
Państwo	Rosja
Pasmo	Kaukaz
Wysokość	szczyt zachodni – 5642 m n.p.m.; szczyt wschodni – 5621 m n.p.m.
Wybitność	4741 m
Pierwsze wejście	szczyt wschodni – Killar Chaszirow ( 22 lipca 1829 ); szczyt zachodni – F. Crauford Grove , Frederick Gardiner, Horace Walker , Peter Knubel i Achija Sottajew ( 20 lipca 1874 )
Elbrus
43°21'18″N 42°26'21″E / 43.355, 42.43917 Na mapach: 43°21'18″N 42°26'21″E / 43.355, 42.43917

Elbrus ( ros. Эльбрус, karaczajsko-bałkarskie Минги тау Mingi-tau) – najwyższy szczyt Kaukazu . Położony jest w zachodniej części głównego łańcucha Kaukazu, na terenie Kabardo-Bałkarii w Rosji tuż przy granicy z Gruzją . Jest najwyższym szczytem Rosji. Przez alpinistów zdobywających Koronę Ziemi to właśnie Elbrus, a nie Mont Blanc uważany jest za najwyższy szczyt Europy , gdyż przyjmują oni inne granice Europy niż Międzynarodowa Unia Geograficzna .

Charakterystyka

Masyw Elbrusa leży na północ od głównego pasma Kaukazu i biorąc pod uwagę uwarunkowania geologiczne nie powinien być zaliczany do tego łańcucha górskiego, jest bowiem wygasłym wulkanem , którego ostatni okres aktywności miał miejsce ok. połowy I w n.e. Zbudowany jest z law andezytowych, prawie w całości pokrytych obecnie lodowcami o łącznej powierzchni około 138 km² oraz wiecznym śniegiem (powyżej wysokości 3700-4000 m n.p.m.). Jest o ok. półtora kilometra wyższy od najwyższych otaczających go szczytów.

Masyw Elbrusa wyróżnia się charakterystyczną sylwetką o dwóch kopulastych wierzchołkach, odległych od siebie o ok. 3 km:

• zachodnim (wyższym) – 5642 m n.p.m.
• wschodnim – 5621 m n.p.m.

Wierzchołki rozdzielone są szerokim, płaskim siodłem przełęczy Elbrus (Cedlowina) na wysokości 5300 m n.p.m. We wrześniu 2010 na przełęczy otwarto schron awaryjny.

Nazwa "Elbrus" pochodzi prawdopodobnie z języka perskiego . Karaczajsko-bałkarskie słowo Минги тау (fonetycznie "Mingi-Tau") oznacza "wiecznego górskich".

Historia

W 1829 r. zdobyto szczyt wschodni, a w 1874 – szczyt zachodni.

W czasie II wojny światowej szczyt 21 sierpnia 1942 r. zdobyty został przez armię niemiecką ( 1 Dywizja Górska i 4 Dywizja Górska ). Elbrus pozostał aż do początku stycznia 1943 r. pod okupacją niemiecką^[1].

W 1956 r. Jerzy "Druciarz" Rudnicki jako pierwszy Polak wszedł na Elbrus^[2]. Góra przyciąga zarówno alpinistów, jak i narciarzy (do wysokości 3750 m można wjechać kolejką linową).

Elbrus Race

Pierwszy bieg na Elbrus odbył się w 1990 roku. Rywalizowali wówczas Rosjanie z Amerykanami. Wygrał go Anatolij Bukriejew . Trasę Priut 11 (4050 m n.p.m.) - wschodni (niższy) wierzchołek Elbrusa (5621 m n.p.m.) pokonał w czasie 1 godziny i 47 minut. Drugi był Kevin Cooney, a trzeci Patrick Healy. Regularnie zawody zaczęły się odbywać od roku 2005. Do wyboru są dwie trasy: klasyczna i ekstremalna. W 2006 roku na trasie ekstremalnej polana Azau (2400 m n.p.m.) - zachodni wierzchołek Elbrusa (5642 m n.p.m.) Denis Urubko wygrywając ustanowił rekord tej trasy z czasem 3 godziny 55 minut 59 sekund. Na bieg 24 września 2010 w ramach programu Artura Hajzera „Polski Himalaizm Zimowy 2010-2015"^[3] PZA wysłał 13-osobowy zespół. Na trasie ekstremalnej wygrał Polak Andrzej Bargiel, który ustanowił nowy rekord trasy - 3 godziny 23 minuty 37 sekund. W kategorii kobiet na tej trasie wygrała Polka Aleksandra Dzik, zostając jednocześnie pierwszą kobietą, która ukończyła bieg na trasie ekstremalnej.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Elbrus – informacje dla alpinistów . [dostęp 2 sierpnia 2009].
• Panorama na Elbrus . [dostęp 2 sierpnia 2009].