Różnorodność biologiczna, bioróżnorodność ( ang. biodiversity) – oznacza zróżnicowanie życia na wszelkich poziomach jego organizacji. Zgodnie z Konwencją o różnorodności biologicznej^[1] (podpisaną w 1992 r. w czasie konferencji Narodów Zjednoczonych pn. Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro ) różnorodność biologiczna to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Dotyczy ona różnorodności w obrębie gatunku (różnorodność genetyczna), pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów. Bioróżnorodność jest często stosowanym określeniem dla sumy gatunków lub ekosystemów analizowanych lub porównywanych obszarów. Istnieje wiele definicji różnorodności biologicznej oraz sposobów jej określania i pomiaru. W celu porównywania różnorodności biologicznej rozmaitych środowisk lub różnorodności biologicznej zespołów organizmów zamieszkujących jakieś środowisko stosuje się rozmaite wskaźniki, do najczęściej stosowanych należą:

• bogactwo gatunkowe (liczba znalezionych gatunków)
• bogactwo rzadkich gatunków (liczba gatunków znalezionych w określonym, niewielkim odsetku próbek)
• wskaźniki Shannona , Simpsona , Margaleff, Pielou i inne

Termin bioróżnorodność jest językowym portmanteau czyli słowem utworzonym z połączenia dwóch innych wyrazów ( bio i różnorodność). Termin 'różnorodność biologiczna' ( ang. biological diversity) stworzony został przez Thomasa Lovejoya w 1980 r. W powszechnym użyciu znalazł się od około połowy lat 80. Stosowany jest w kontekście zagrożeń dla środowiska naturalnego, w szczególności w odniesieniu do zagadnienia wymierania gatunków.

Bioróżnorodność ma podstawowe znaczenie dla ewolucji oraz trwałości układów podtrzymujących życie w biosferze. W celu ochrony bioróżnorodności konieczne jest przewidywanie, zapobieganie oraz zwalczanie przyczyn zmniejszania się lub jej zanikania. Ubożenie bioróżnorodności wyraża się poprzez:

• utratę siedlisk,
• wymieranie gatunków,
• zmniejszanie zróżnicowania genowego w populacjach.

Dla zachowania i wzbogacania różnorodności biologicznej duże znaczenie ma zróżnicowanie siedlisk i oddziaływania człowieka, w szczególności ochrona siedlisk słabo lub wcale przekształconych (naturalnych).

Kluczowe znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej w przestrzeni rolniczej mają:

• zadrzewienia śródpolne ,
• oczka wodne i torfowiska ,
• miedze ,
• ekstensywnie użytkowane łąki i pastwiska .

Na terenach leśnych kluczowe znaczenie dla utrzymania różnorodności biologicznej mają:

• spróchniałe drzewa i powalone pnie (martwe drewno),
• starodrzewy ,
• torfowiska i polany śródleśne.

Przypisy

Zobacz też

• masowe wymieranie

Piśmiennictwo

Krebs Ch.2001, Ekologia - Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN: 83-01-12041-X

Linki zewnętrzne

• Konwencja o różnorodności biologicznej
• Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem działań ( dokument w formacie PDF )