Ewolucjonizm w myśli politycznej określany jest inaczej jako Konserwatyzm ewolucyjny.

Jego ojcem jest Edmund Burke , autor książki: Rozważania o rewolucji we Francji (ang: Reflections on the Revolution in France ). Od czasu przełomu XVIII i XIX wieku był w rozkwicie w Anglii. Ewolucyjni konserwatyści akceptowali powolne zmiany systemu politycznego, lecz byli niechętni rewolucjom.

Edmund Burke martwił się o zachowanie tak zwanego "związku generacyjnego" między pokoleniami, by zbyt radykalna zmiana nie powodowała, że starsi i młodsi nie mogli już się zrozumieć. Rewolucję traktował jako niedozwolone zerwanie ciągłości historycznej. Naród jest dziełem wielu generacji, tych przeszłych, obecnych i przyszłych. Żadna generacja nie ma prawa podejmowania decyzji w imieniu pozostałych. Rewolucja jest właśnie taką nieuprawnioną decyzją.

Burke w swej książce potępiał rewolucję, gilotynę, anty-arystokratyzm i mordy, lecz nie negował potrzeby zmian. Francuzom radził skorzystać w obalaniu absolutyzmu z dorobku "wolnościowego" Francji tzn. z instytucji jaką były Stany Generalne (zwołane we Francji w 1614 roku, a potem dopiero w 1789).

Pisał to, jeszcze zanim jakobini urządzali swe masowe mordy, lecz wiedział z pism Rousseau i Holbacha , że francuskie wizje polityczne, jako zbyt abstrakcyjne, przeintelektualizowane i pełne pogardy dla tradycji są skazane na niepowodzenie.

Kontynuatorami Burke'a byli w tym znaczeniu tacy myśliciele jak Alexis de Tocqueville czy Herbert Spencer , a w polityce William Pitt Młodszy , Otto von Bismarck , Benjamin Disraeli czy Margaret Thatcher .

Jego przeciwieństwem był konserwatyzm tradycjonalistyczny - tradycjonalizm , którego ojcem jest Joseph de Maistre . Tradycjonaliści starali się odbudować i przywrócić stary ład polityczny który zburzyła w 1789 roku rewolucja francuska .

Niektórzy myśliciele konserwatywni za właściwy konserwatyzm uważali i uważają jedynie tradycjonalizm, a konserwatyzm ewolucyjny jest dla nich wcieleniem liberalizmu . Takie poglądy ma wśród polskich autorów Adam Wielomski .

Tradycjonaliści szanowali i szanują takie instytucje jak monarchia dziedziczna czy arystokracja . Ewolucjoniści "konserwują" dawne wartości nawet w warunkach demokracji, niemożliwej do zaakceptowania dla tradycjonalistów.

Źródło

• Adam Wielomski , Konserwatyzm. Główne idee, nurty i postacie, Fijor Publishing Warszawa 2007.