José Malhoa – Fado ( 1910 )

Klasyczny akompaniament pieśni fado. Po lewej tzw. gitara portugalska – tradycyjnie 12-strunowy instrument, na którym odgrywana jest zazwyczaj główna melodia w utworze

Koncert fado w Porto

Fado (oznacza los, przeznaczenie) – gatunek muzyczny powstały w XIX wieku w biednych dzielnicach portowych miast Portugalii , głównie w lizbońskich kwartałach Alfama i Mouraria. Fado to melancholijna pieśń ^[1], wykonywana przez jednego wokalistę przy akompaniamencie dwóch gitar . Nazywane jest czasami portugalskim bluesem .

Istnieją dwa podstawowe rodzaje klasycznego fado: fado z Lizbony (śpiewane zarówno przez mężczyzn jak i kobiety) i śpiewane wyłącznie przez mężczyzn fado z Coimbry . Niekiedy wyróżnia się jeszcze fado z Porto , ale większość znawców uważa je za imitację tego z Lizbony^[].

Pierwszą udokumentowaną pieśniarką fado była Maria Severa. Ale za największą pieśniarkę fado, jednogłośnie i bezdyskusyjnie uznawaną za królową, międzynarodowy symbol i wzorzec artysty tego gatunku, uważa się Amálię Rodrigues ^[].

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku fado zaczęło przeżywać swój renesans, głównie za sprawą pojawienia się na scenie nowego pokolenia artystów śpiewających zarówno klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Najważniejsi z nich to Dulce Pontes , Mariza , Mísia , Cristina Branco , Teresa Salgueiro , Mafalda Arnauth, Camané, Paulo Bragança i Kátia Guerreiro. Niektórzy z nich są znani również za granicami swojego kraju: Mariza odnosi duże sukcesy w Wielkiej Brytanii, Dulce Pontes – w Hiszpanii, Cristina Branco – w Holandii, a Mísia – we Francji.

Fado pozostaje gatunkiem muzycznym uprawianym prawie wyłącznie w swojej ojczyźnie – Portugalii. Wyjątkiem jest Japonia, gdzie jest garstka artystów śpiewających fado po japońsku (chociaż należy zaznaczyć, że zdaniem purystów gatunkowych fado zaśpiewane w innym języku niż portugalski przestaje być fado). Innym wyjątkiem jest holenderska artystka Nynke Laverman, która, zainspirowana twórczością Cristiny Branco, nagrała płytę z utworami fado śpiewanymi w języku fryzyjskim .

Zobacz też

• saudade

Linki zewnętrzne

• Portal do Fado
• Portugalia on-line: fado . 2006-02-26. [dostęp 2009-10-04].

Przypisy