|
Filozofia
Filozofia - (gr. φιλοσοφία philosophia) – określenie to pochodzi (prawdopodobnie) od matematyka i filozofa Pitagorasa żyjącego w VI wieku p.n.e. Pierwotnie miało sens dosłowny i oznaczało poszukiwanie, umiłowanie mądrości lub posiadanie mądrości (gr. φιλέω phileo – kochać, σοφία sophia – mądrość). Obecnie terminu filozofia używa się w różnych znaczeniach. Trudno o definicję, bo zakres rozważań filozoficznych i ich metoda ulegały historycznym zmianom, a rozumienie filozofii jest uzależnione od przyjętej tradycji filozoficznej. W uproszczeniu można powiedzieć, że filozofia zajmuje się ogólnymi, podstawowymi zagadkami świata: naturą istnienia wszechświata, rzeczywistości i życia pozagrobowego, poznawalnością prawdy czy tym, jakie działanie jest pożądane. Dzieli się ją na: ontologię (teoria bytu), epistemologię (teoria poznania), aksjologię (teoria wartości), antropologię filozoficzną i filozofię społeczną.
Podział i główne zagadnienia filozofii
Ze względu na mnogość koncepcji uprawiania filozofii, za filozofię można uznać to, co wykłada się na uniwersyteckich katedrach filozofii. Wykłada się ją według podziału na ontologię (metafizykę), gdzie wyróżnić można metafizykę szczegółową (teologię) i metafizykę ogólną (ontologię), epistemologię (logika, metodologia nauk, teoria poznania) oraz aksjologię z etyką i estetyką, także filozofię społeczną.
Opierając się na tym podziale można wyróżnić trzy grupy podstawowych zagadnień filozofii:
- Zagadnienia epistemologii dotyczące stosunku poznania do rzeczywistości. Co znaczy poznanie i rzeczywistość, czy przedmiot poznania jest wytworem poznającego, co znaczy słowo "prawda", czy możemy poznać prawdę a jeśli tak, to jak należy postępować, by ją poznać – tym i innymi rzeczami zajmuje się teoria poznania.
- Problemy metafizyki obejmujące przedmiot poznania czyli rzeczywistość. Ontologia stara się odpowiedzieć na pytania, jaki jest stosunek istnienia do istoty, co to jest związek przyczynowy, czy mnogość bytów jest rzeczywista, czy istnieje przyczyna całości bytu (Bóg, przyroda), co to jest prawo przyrody, itp.
- Obszar aksjologii czyli zagadnienia dotyczące nie wiedzy lecz działania. Aksjologia rozważa naturę wartości i zajmuje się problematyką uzasadnienia systemów wartości. Filozofia społeczna próbuje wyciągnąć wnioski z etyki dla organizacji społeczeństwa.
Różne koncepcje filozofii
Koncepcja filozofii zależy od przyjmowanego stanowiska filozoficznego. Można wyróżnić cztery koncepcje filozofii:
- klasyczną, w której filozofia jest wiedzą o odrębnym przedmiocie (byt) i metodzie, o charakterze racjonalnym,
- pozytywistyczną, gdzie filozofia jest syntezą wyników nauk empirycznych,
- lingwistyczną, rozumiejąca filozofię jako analizę języka i jego podstawowych pojęć oraz badanie podstaw wiedzy,
- irracjonalistyczną, w której filozofia to dział kultury łączący w sobie elementy wiedzy naukowej, sztuki i religii, refleksja filozoficzna polega na wyrażaniu przeżyć przez podmiot.
Od arystotelesowskiej koncepcji filozofii pierwszej datuje się rozumienie filozofii jako badań nad sprawami najogólniejszymi. Martin Heidegger uważał, że zadaniem filozofii jest stawianie pytań, inni podkreślali jej naukowy charakter. W pokazaniu relacji między filozofią a nauką i innymi zjawiskami kulturowymi można próbować charakteryzować wyjątkowość poznania filozoficznego.
Inne hasła zawierające informacje o "Filozofia":
Sztuka
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Antanas Smetona
...
Walka
walka (Filozofia)
walka (wojsko)
Walka Młodych
- czasopismo
Walka Robotnicza
Walka klas
Walka klasyków z romantykami
Walka na poduszki
...
Nowa Anglia
...
Wojciech Brudzewski
...
Ignacy Hołowiński
...
Ludwik XVIII
średnich i drobnych. Rozwijała się nauka (
André Marie Ampère
, Jean Baptiste Fournier), Filozofia (Henri Saint-Simon) i romantyczna literatura (
Alphonse de Lamartine
,
François René de ...
Neoplatonizm
...
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Filozofia":
008b. Grecja (plansza 18)
...
010c. Rzym (plansza 4)
...
232 Kultura i nauka w latach 1945 ? 2003 (plansza 12)
...
|
