Freony (CFC, od ( ang. ) chlorofluorocarbon) - grupa chloro - i fluoropochodnych węglowodorów alifatycznych . Słowo Freon jest zarejestrowanym znakiem handlowym należącym do koncernu DuPont . Freony uznano powszechnie w latach '90 XX wieku za szkodliwe dla środowiska . Uważa się, że ich emisja do środowiska jest jedną z głównych przyczyn zanikania warstwy ozonowej w atmosferze ziemskiej. Przed tym odkryciem freony były masowo stosowane jako ciecze robocze w chłodziarkach, gaz nośny w aerozolowych kosmetykach, oraz do produkcji spienionych polimerów .

W latach '90 opublikowano badania dowodzące, że emisja freonów do atmosfery powoduje niszczenie warstwy ozonowej. Obserwacje zmniejszonego poziomu ozonu nie budziły dyskusji. Wątpliwości skupiły się na powiązaniu freonów z tym zjawiskiem . Niektórzy naukowcy twierdzili, że niszczenie ozonu mogą powodować ogólne zmiany zachodzące w klimacie Ziemi . W tym samym czasie wygasły patenty koncernów produkujących freony, a chemicy z kilku koncernów opracowali skuteczne zamienniki freonów, które zostały opatentowane. Wywołało to komentarze medialne, sugerujące powiązania naukowców oskarżających freony z koncernami chemicznymi usiłującymi sprzedać swoje nowe produkty.

Mimo pewnych wątpliwości większość krajów przystąpiła do Konwencji Wiedeńskiej oraz Protokołu Montrealskiego , gdyż dowody na szkodliwe działanie freonów były dobrze udokumentowane. Największe gospodarki świata zgodziły się na zamrożenie produkcji freonów na poziomie z roku 1986 . Aktualnie istnieje szereg badań, prowadzonych przez niezależne ośrodki naukowe potwierdzające szkodliwość działania freonów i wskazujące na ich kumulację w atmosferze, ze względu na ich trwałość.

Wynalazcą freonu był Thomas Midgley . Najpopularniejszym freonem stał się R-12 czyli dichlorodifluorometan . Jego wzór sumaryczny to C Cl ₂ F ₂. Freony są nietoksyczne i niepalne. W temperaturze pokojowej i ciśnieniu atmosferycznym są gazami . W instalacjach chłodniczych freony są cieczami na skutek ich sprężenia. Freony łatwo ulatniają się do atmosfery z nieszczelnych instalacji, bez pozostawiania widocznych śladów wycieku, co powoduje, że nieszczelności takie trudno jest wykryć. [poprawka: z nieszczelności, w 80% przypadków, ucieka również olej krążący w układach, który jest pierwszą oznaką nieszczelności]

Obecnie głównym następcą freonu R 12 jako cieczy chłodniczej jest R 134a (nazwy handlowe Suva 134a; Solkane 134a; Genetron 134a). Freony to związki fluoru, chloru i węgla, R 134a jest fluorowanym węglowodorem zawierającym niepodstawione atomy wodoru (nie zawiera chloru). Jej wzór sumaryczny to C H ₂FCF₃. Nazwa chemiczna to 1,1,1,2-tetrafluoroetan.

Linki zewnętrzne

• Amerykańskie Ministerstwo Ochrony Środowiska (EPA) karta informacyjna o Freonie 113
• chlodnictwo.info.pl – Czynniki chłodnicze

Zobacz też

• Halon