Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Friedrich Schiller

Friedrich Schiller

Friedrich Schiller
Imiona i nazwiskoJohann Christoph Friedrich von Schiller
Data i miejsce urodzenia 10 listopada 1759
Marbach
Data i miejsce śmierci 9 maja 1805
Weimar
Narodowość Niemiec
Dziedzina sztuki poezja , dramat
Styl Romantyzm / Klasycyzm
Ważne dzieła Wilhelm Tell
Maria Stuart
Oda do radości

Johann Christoph Friedrich von Schiller (do otrzymania szlachectwa w 1802 roku Johann Christoph Friedrich Schiller) znany jako Friedrich Schiller (ur. 10 listopada 1759 , zm. 9 maja 1805 ) – niemiecki poeta, filozof, historyk, estetyk, teoretyk teatru i dramaturg, przedstawiciel tzw. klasyki weimarskiej.

Spis treści

Biografia

Dzieciństwo i młodość

Urodził się w Marbach (rejon Stuttgartu ) jako syn felczera, J. C. Schillera i jego żony Elżbiety. Dzieciństwo i młodość spędził w ubóstwie, chociaż mógł uczęszczać do szkół. Już w wieku trzynastu lat próbował pisać wiersze i dramaty. Zwróciwszy na siebie uwagę Karola Eugeniusza , księcia Wirtembergii, wstąpił w 1773 r. do Karlsschule Stuttgart, elitarnej akademii wojskowej założonej przez księcia, gdzie podjął studia medyczne i prawnicze, interesując się też dziełami Rousseau i Goethego i dyskutując ze swoimi kolegami szkolnymi klasyczne ideały. Szkołę księcia Karola określano jako "plantację niewolników". W szkole napisał w wieku osiemnastu lat swoją pierwszą sztukę, "Zbójcy" (Die Räuber) o grupie naiwnych rewolucjonistów i ich tragicznym końcu. Przyniosła mu ona sławę – jak wielką, możemy stwierdzić choćby po przytoczeniu faktu, że określano go mianem "niemieckiego Szekspira". W 1780 r. otrzymał posadę lekarza pułkowego w Stuttgarcie.

Po pierwszym wykonaniu "Zbójców" w Mannheim , w 1781 r., został aresztowany, zabroniono mu też publikowania jakichkolwiek dalszych prac. Wyjechał wtedy ze Stuttgartu (dodajmy, w przebraniu i pod osłoną nocy oraz bez grosza przy duszy – przez najbliższe kilka tygodni zmuszony był prosić o pomoc finansową przyjaciela, z którym podróżował) i przez Lipsk oraz Drezno dotarł w 1787 r. do Weimaru . W 1786 napisał poemat " Oda do radości ", do którego Beethoven skomponował muzykę będącą obecnie hymnem Unii Europejskiej . Swoją wczesną twórczością wpisał się w okres tzw. Burzy i naporu (niem. Sturm und Drang ).

Rodzina i pobyt w Jenie

Pomnik Schillera we Frankfurcie nad Menem

W 1789 został wykładowcą historii i filozofii w Jenie , gdzie pisał wyłącznie prace historyczne. W 1790 , 22 lutego poślubił Charlottę von Lengefeld, a już w 1791 stan jego zdrowia zaczął się pogarszać. Miał z Charlottą czwórkę dzieci: dwóch synów, Karla i Ernsta, oraz dwie córki, Emilie i Luise.

W 1792 otrzymał honorowe obywatelstwo Republiki Francuskiej za rewolucyjne przesłanie "Zbójców" (razem z nim odznaczenie to dostał m.in. Tadeusz Kościuszko ). Stosunek Schillera do Wielkiej Rewolucji był niejednoznaczny – z jednej strony nie pochwalał okrucieństwa jakobinów, zaś z drugiej przemawiały do niego ideały buntowników. Ważnym dla niego rokiem był 1797 , kiedy to w piśmie literackim "Almanach muz" opublikował (wraz z Goethem – swoim wieloletnim bliskim przyjacielem) ballady, takie jak "Rękawiczka" czy "Rycerz Toggenburg". Rok wcześniej w tym samym piśmie Schiller i Goethe opublikowali tak zwane "Ksenie", krótkie, lecz bardzo satyryczne wierszyki o tytułach typu "Filozofowie" czy "Charakter narodowy Niemców". Odważna tematyka dzieł Schillera spowodowała, że poetę nazwano "piewcą wolności".

Powrót do Weimaru i śmierć

W 1799 powrócił do Weimaru, gdzie Goethe przekonał go do powrotu do pisania sztuk. Razem z Goethem założył Weimar Theater, który stał się czołowym teatrem w Niemczech, przyczyniając się do odrodzenia dramatu. W Weimarze pozostał aż do śmierci – zmarł na gruźlicę w wieku zaledwie 45 lat. Pozostawił po sobie niedokończony dramat "Demetrius" oraz ok. 30 pomysłów na sztuki, które zamierzał napisać w przyszłości.

Inne

Wśród wielbicieli jego dzieł był m.in. Adam Mickiewicz (tłumaczył ballady i inne utwory Schillera). Sam Schiller przetłumaczył na niemiecki parę sztuk – w tym "Makbeta" Szekspira i "Ifigenię w Aulidzie" Eurypidesa .

Thomas Mann w latach 50. wygłosił cykl audycji radiowych o Schillerze; wcześniej ( 1905 ), z okazji setnej rocznicy śmierci poety, napisał nowelę Schwere Stunde ("Ciężkie godziny"), przedstawiającą tryb życia Schillera w drugiej połowie lat 90. XVIII wieku; trylogia o Wallensteinie jest tam nazwana Leidenswerk ("dzieło cierpień"), a sam poeta – jego nazwisko ani imię nie jest wymienione ani razu – snuje się w nocy po domu, kiedy wszyscy już śpią, chory i zmęczony (siebenunddreißig erst alt und schon am Ende – "trzydziestosiedmioletni i już stary, bliski końca"), owładnięty marzeniami o wielkiej, nieśmiertelnej sławie (Gekannt sein, --gekannt und geliebt von den Völkern der Erde! – "być znanym, --znanym i ukochanym przez narody Ziemi!").

Niektórzy wolnomularze spekulowali, że Schiller należał do masonerii , ale nigdy tego nie udowodniono.

Jedyną znaczącą muzyczną interpretacją jego dzieła – oprócz IX Symfonii Beethovena – była "Nänie" z muzyką Brahmsa . Beethoven tłumaczył to tak, że wiersze Schillera są lepsze niż Goethego (do których wielu kompozytorów, w tym Franz Schubert , napisało muzykę) – a wg niego im piękniejsza poezja, tym trudniej skomponować do niej melodię. Warto dodać, że Giuseppe Verdi "przerobił" kilka jego dramatów na opery ( Don Carlos , Luisa Miller).

Dzieła

Sztuki

Wizerunek z ławki Schillera w Toruniu
  • Zbójcy (Die Räuber, 1781)
  • Intryga i miłość (Kabale und Liebe, 1783)
  • Sprzysiężenie Fieska w Genui (Die Verschwörung des Fiesco zu Genua, 1784)
  • Don Carlos (Don Carlos, 1787/88)
  • Trylogia o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej (Wallenstein-Trilogie, 1799)
    • Obóz Wallensteina (Wallensteins Lager)
    • Dwaj Pikkolominowie: Rzecz w pięciu aktach (Die Piccolomini, 1799)
    • Śmierć Wallensteina (Wallensteins Tod)
  • Maria Stuart (Maria Stuart, 1800)
  • Dziewica Orleańska (Die Jungfrau von Orléans, 1801)
  • Oblubienica z Messyny (Die Braut von Messina, 1803)
  • Wilhelm Tell (Wilhelm Tell, 1803/04)
  • Hołd sztuk (Die Huldigung der Künste)
  • Dymitr (sztuka) (Demetrius, niedokończony, 1805)

Proza

  • Przestępca z powodu utraconego honoru (Der Verbrecher aus verlorener Ehre, 1786)
  • Spirytualista (Der Geisterseher - fragment)

Najbardziej znane wiersze i poematy

  • " Oda do radości " (An die Freude)
  • "Żurawie Ibika"
  • "Pieśń o dzwonie"
  • "Rękawiczka"
  • "Rezygnacja"
  • "Ksenie"

Pisma filozoficzne

  • Teatr jako instytucja moralna (Die Schaubühne als eine moralische Anstalt betrachtet, 1784)
  • Über den Grund des Vergnügens an tragischen Gegenständen (1792)
  • Augustenburger Briefe (1793)
  • O wdzięku i godności (Über Anmut und Würde, 1793)
  • Listy Kalliasa (Kallias-Briefe)
  • Kallias czyli O pięknie (Kallias oder Über die Schönheit, 1793)
  • Listy o estetycznym wychowaniu człowieka (Über die ästhetische Erziehung des Menschen, 1795)
  • O poezji naiwnej i sentymentalnej (Über naive und sentimentalische Dichtung, 1795)
  • O patetyczności (Über den Dilettantismus, 1799; razem z Goethe)
  • O wzniosłości (Über das Erhabene, 1801)

Prace historyczne

  • Historia wyrwania się Niderlandów spod panowania hiszpańskiego (Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung)
  • Historia wojny trzydziestoletniej (Geschichte des dreissigjährigen Kriegs)
  • O inwazjach barbarzyńców, krzyżowcach i średniowieczu (Über Völkerwanderung, Kreuzzüge und Mittelalter)


Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Friedrich Schiller":

Oddychanie komórkowe ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

Wittenberga ...

Hans Christian Ørsted ...

Zugspitze ...

Związek organiczny ...

Flins ...

1777 ...

1863 ...

Adolf Hitler ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Friedrich Schiller":

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3) ...

109 Kultura europejskiego baroku (plansza 15) ...

Opowieść o tułaczce, tęsknocie i poszukiwaniu własnego miejsca - H. Sienkiewicz ˝Latarnik˝ (plansza 8) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie