Tradycyjna flaga Friulów; na niej wzorowana jest współczesna flaga regionu Friuli-Wenecja Julijska

Mapa etnograficzna z 1859 Italii i płn.-zach. części Bałkanów. Szrafurą (patrz w legendzie) zaznaczono region w północnej Italii zamieszkany przez Friulów.

Friulowie (Furlanie) – romańska grupa etniczna , zamieszkująca w północno-wschodnich Włoszech , przede wszystkim w autonomicznym regionie Friuli-Wenecja Julijska (prowincje Udine , Pordenone i część Gorycji ). W 1990 roku ich liczebność wynosiła ponad 600 tys. osób, co czyni Friulów najliczniejszą z grup Retoromanów . Posługują się językiem friulskim z grupy języków retoromańskich , w użyciu jest także język włoski . Do tradycyjnych zajęć Friulów, wciąż grających dużą rolę w gospodarce regionu, zalicza się rolnictwo i uprawa winorośli na nizinach oraz hodowla bydła i pasterstwo na obszarach alpejskich.

Historia

W kształtowaniu się Friulów jako grupy etnicznej na przestrzeni wieków brało udział wiele ludów. Początkowo byli to starożytni Retowie i Celtowie , później Rzymianie i Germanie . W XI w. n.e. powstało niezależne księstwo Friuli. Od XVI wieku Friulowie dostali się pod panowanie Wenecji , co zapoczątkowało okres ich italianizacji. W pierwszej połowie XIX wieku zostali włączeni do Austrii , a w 1866 roku do zjednoczonych Włoch. W XX wieku nastąpiło odrodzenie tożsamości etnicznej Friulów, początkowo w oparciu o wspólnotę językową, od lat 80. także narodową.

Bibliografia

• Krystyna Damm, Aldona Mikusińska (red.): Ludy i języki świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 77. 

Zobacz też

• Retoromanie , Ladynowie , Romanie .
• język friulski