Fruktoza
Ogólne informacje
Inne nazwy	cukier owocowy, lewuloza
Wzór sumaryczny	C6H12O6
SMILES	C(O)C1(C(O)C(O)C(O)(O1)CO)
Masa molowa	180,16 g / mol
Wygląd	drobnokrystaliczne ciało stałe
Identyfikacja
Numer CAS	57-48-7
Właściwości Gęstość i stan skupienia 1,59 g/cm3 ; ciało stałe Temperatura topnienia 199–122 °C
Niebezpieczeństwa
Zwroty ryzyka	brak
Zwroty bezpieczeństwa	brak
Numer RTECS	LS7120000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25 °C, 1000 hPa)

Fruktoza, czyli cukier owocowy (z łac. fructus – owoc ) – monosacharyd występujący w owocach i miodzie . Wchodzi w skład dwucukru sacharozy ( glukoza + fruktoza).

Fruktoza w temperaturze pokojowej jest białą substancją krystaliczną. Temperatura topnienia : około 100 °C . Fruktoza posiada słodki smak (nieco słodszy od sacharozy) i dobrze rozpuszcza się w wodzie .

W wyniku fermentacji ulega przemianie do etanolu .

Fruktoza jest znacznie wolniej przyswajana przez organizm , niż sacharoza i glukoza. Znaczne ilości fruktozy mogą powodować biegunkę i bóle żołądkowo - jelitowe . Powoduje też wyraźne podniesienie cholesterolu . W spermie fruktoza spełnia rolę materiału energetycznego plemników .

Dawna nazwa fruktozy to lewuloza.

Zastosowanie fruktozy:

• jako substytut cukru dla diabetyków
• wspomagająco w chorobach serca, profilaktycznie – ma działanie przeciwnowotworowe
• jako substrat w przemyśle farmaceutycznym
• w przemyśle spożywczym.

Metabolizm fruktozy

Metabolizm fruktozy przebiega inaczej w mięśniach i tkance tłuszczowej , a inaczej w wątrobie ^[1].

• W mięśniach i tkance tłuszczowej fruktoza jest fosforylowana przez heksokinazę i przekształca się w fruktozo-6-fosforan , który następnie wchodzi do glikolizy .
• W wątrobie najpierw następuje przekształcenie fruktozy w fruktozo-1-fosforan przez fruktokinazę. Następnie aldolaza fruktozo-1-fosforanu rozszczepia fruktozo-1-fosforan na fosfodihydroksyaceton i aldehyd glicerynowy . Fosofodihydroksyaceton wchodzi do glikolizy dzięki reakcji katalizowanej przez izomerazę triozofosofranową, a aldehyd glicerynowy przekształca się (przez kinazę specyficzną dla trioz) w aldehyd 3-fosfoglicerynowy i również przechodzi do glikolizy.

Zaburzenia metabolizmu fruktozy

• Nadmiar fruktozy w diecie jest szkodliwy, może powodować dnę moczanową .
• Łagodna fruktozuria polega na braku enzymu szlaku metabolizmu fruktozy – ketoheksokinazy.
• Nietolerancja fruktozy spowodowana jest brakiem enzymu aldolazy B rozkładającego fruktozo-1-fosforan do fosfodihydroksyacetonu (DHAP) i aldehydu glicerynowego .

Przypisy