Fryderyk II Jednooki (ur. 1090 r.; zm. 4 kwietnia 1147 r. w Alzey ) – książę Szwabii w latach 1105 - 1147 .

Fryderyk Jednooki był synem Fryderyka I Szwabskiego i Agnieszki von Waiblingen . Jego bratem był król Konrad III , a synem cesarz Fryderyk Barbarossa .

Po śmierci ojca został księciem Szwabii. Wraz z bratem rozbudowywał posiadłości rodowe. Fryderyk koncentrował się na terenie środkowej Nadrenii i Alzacji , a Konrad na obszarze Frankonii.

W 1108 r. wziął udział w wyprawie przeciw Kolomanowi Uczonemu . W latach 1110 - 1111 towarzyszył cesarzowi Henrykowi V w wyprawie do Włoch. Podczas buntu dochował władcy wierności. Dzięki temu podczas kolejnej włoskiej wyprawy w 1116 r. cesarz mianował go zarządcą Rzeszy. To umożliwiło mu dalszą rozbudowę rodowych posiadłości.

W 1120 r. poślubił Judytę, córkę Henryka Czarnego z rodu Welfów .

Po śmieci Henryka V, która oznaczała wygaśnięcie dynastii salickiej , panowie Rzeszy zebrali się 24 sierpnia 1125 r. Moguncji celem wyboru następcy. Fryderyk Jednooki był jednym z kandydatów, ale najprawdopodobniej nie został wskazany na następcę przez Henryka V. Przebieg elekcji nie jest możliwy do zrekonstruowania. Podczas wyboru doszło do tumultu. Na króla wybrano Lotara III . Fryderyk uznał wybór, złożył hołd, ale odmówił złożenia lennej przysięgi. Wkrótce doszło do nieporozumień w sprawie rozdzielenia dóbr królewskich od dóbr rodowych dynastii salickiej. Fryderyk i Konrad odziedziczyli dobra rodowe Henryka V wzdłuż Renu. Tereny na lewym brzegu objął Fryderyk, a na prawym Konrad. Dobra królewskie bracia musieli zwrócić Lotarowi. Ich rozgraniczenie z dobrami rodowymi wywołało spory.

Na Hoftagu w Ratyzbonie w listopadzie 1125 r. Lotar zażądał zwrotu dóbr królewskich. Gdy Fryderyk i Konrad nie zareagowali władca rzucił na nich klątwę Rzeszy. W styczniu 1126 r. w Goslarze książęta postanowili zaatakować Staufów w Szwabii. Lotar i jego sojusznicy zajęli bez walki Górną Lotaryngię, Alzację i Frankonię, ale nie odważyli się atakować Szwabii. Atak Welfów na Szwabię nie powiódł się. W 1127 r. Lotar musiał przerwać oblężenie Norymbergi . Po niepowodzeniu króla opuścili go niektórzy jego sojusznicy z Dolnej Lotaryngii i Frankonii. W czasie walk Fryderyk stracił oko, ale okoliczności tego zdarzenia nie są znane. Kalectwo uniemożliwiło mu starania o koronę.

W 1127 r. brat Fryderyka Konrad wrócił z pielgrzymki do Ziemi Świętej. W grudniu został wybrany na antykróla niemieckiego i powierzył bratu dowództwo wojsk. Fryderyk w 1128 r. zdobył Spirę podczas gdy Konrad bez sukcesów walczył we Włoszech. W 1130 r. karta wojny odwróciła się. Lotar zdobył Spirę, a niedługo później zmarła Judyta żona Fryderyka. W tym samym roku Lotar zdobył Norymbergę. W 1131 r. Staufowie stracili Alzację. Ich posiadłości skurczyły się do Szwabii i wschodniej Frankonii. W tej sytuacji Lotar zrezygnował z dalszego osłabiania Staufów i skoncentrował się na reformie Rzeszy i polityce włoskiej.

Ok. 1132 r. Fryderyk ożenił się z Agnieszką z Saarbrücken wiążąc się z rodem stojącym w opozycji do Lotara. Po powrocie z Włoch w 1134 r. Lotar rozpoczął wojnę ze Staufami. Fryderyk nie wytrzymał jednoczesnego ataku Lotara od północy i Henryka Czarnego od południa. Wiosną 1135 r. poddał się Lotarowi w Bambergu , jego brat Konrad uczynił to jesienią. Po złożeniu obietnic wierności i pomocy w wyprawie włoskiej Staufowie odzyskali łaskę cesarza. Konrad poślubił Gertrudę von Sulzbach szwagierkę Henryka Czarnego.

W 1147 r. Fryderyk Jednooki zmarł w Alzey i został pochowany w klasztorze Walburg w Dolnej Alzacji. Jego syn Fryderyk Barabarossa został księciem Szwabii, a w 1152 r. królem niemieckim.

Rodzina

Fryderyk II Jednooki poślubił w 1120 r. Judytę (zm. 22 lutego zapewne 1130 - 1131 ), córkę Henryka Czarnego, która została pochowana w klasztorze Walburg. Fryderyk i Judyta mieli dwoje dzieci:

• Fryderyk Barbarossa
• Berta (Judyta) (zm. między 18 października 1194 r. a 25 marca 1195 r.), poślubiła przed 25 marca 1139 r. księcia Mateusza I Lotaryńskiego z dynastii Châtenois (zm. 13 maja 1176 r.); oboje zostali pochowani w Clairlieu.

Ok. 1132 - 1133 Fryderyk poślubił Agnieszkę z Saarbrücken, córkę hrabiego Saargau Fryderyka I. Para miała troje dzieci:

• Jutta (1133–1191) – poślubiła landgrafa Turyngii Ludwika II
• Konrad (zm. 1195 r.), palatyn reński
• Ludgarda (zm. zapewne po 1155 r.)

Literatura

• Waldecker, Christoph: Herzog Friedrich II. von Schwaben als Reichsregent 1116-1118, [w:] Vergangenheit lebendig machen. Festgabe für Ingrid Heidrich zum 60. Geburtstag von ihren Schülerinnen und Schülern, hg. v. Sabine Happ und Christoph Waldecker. Bonn 1999.

Poprzednik Fryderyk I

książę Szwabii 1105–1147

Następca Fryderyk II