Fryderyk I Barbarossa (Rudobrody) (ur. ok. 1125, zm. 10 czerwca 1190) – z dynastii
Hohenstaufów
, syn księcia
Szwabii
-
Fryderyka II
i księżniczki Judyty, córki
księcia Bawarii
Henryka IX Czarnego
(zm. 1126) z rodu
Welfów
, konkurencyjnego w tamtym okresie wobec Hohenstaufów. Po śmierci ojca (1147) przyjął tytuł księcia Szwabii (jako Fryderyk III), 4 marca 1152 został koronowany na króla niemieckiego, a 18 czerwca 1155 został koronowany
cesarzem
Świętego Cesarstwa Rzymskiego
. W latach 1154–1186 był również królem
Włoch
. W swych rządach wzorował się na najważniejszych cesarzach, między innymi
Justynianie I Wielkim
i
Karolu Wielkim
.
Koronacja cesarska
Zgodnie z ugodą zawartą z papieżem
Eugeniuszem III
w Konstancji w 1153 roku, w następnym roku Fryderyk wkroczył do Włoch. W trakcie działań zbrojnych w jego ręce wpadł
Arnold z Brescii
, którego wydał
papieżowi Hadrianowi IV
i został ukoronowany w Rzymie na cesarza 18 czerwca 1155 roku.
Konflikt z papiestwem
Konflikt rozpoczęło starcie z legatem papieskim Rolandem (późniejszym papieżem
Aleksandrem III
) podczas sejmu Rzeszy w
Besançon
w roku 1157. Wtedy to legat papieski oświadczył, że korona cesarska stanowi kościelne "beneficjum" (słowem cesarz jest lennikiem papieża), odnawiając tym samym spór o
inwestyturę
. Kolejne starcie nastąpiło podczas sejmu na Polach Ronkalskich w roku 1158. Konflikt został zakończony ukorzeniem się Fryderyka I przed papieżem Aleksandrem III 24 lipca 1177 roku w
Wenecji
.
Wojna o wpływy w północnych Włoszech
Od 1167 prowadził wojny z miastami północnowłoskimi, które w obronie przed nim zawiązały
Ligę Lombardzką
. Po odmowie króla Anglii -
Ryszarda Lwie Serce
, który nie przysłał swoich wojsk na pomoc Fryderykowi, cała kampania była skazana na klęskę. Poniósł on dotkliwą porażkę
pod Legnano
, niedaleko
Mediolanu
, 29 maja 1176, w bitwie tej sam został ranny i przez krótki czas sądzono nawet, że nie żyje. Fryderyk musiał negocjować z papieżem Aleksandrem III, jednak udało mu się narzucić miastom lombardzkim swoje zwierzchnictwo, choć zachowały autonomię.
Rządy w Niemczech
W aktach cesarskich w 1157 roku po raz pierwszy pojawiła się formuła "Święte Cesarstwo" na określenie Rzeszy Niemieckiej. Podczas
Sejmu Cesarstwa
w 1158 roku cesarz Fryderyk I musiał zgodzić się na to, aby książęta mogli dzielić swoje państewka pomiędzy potomstwo, zgodnie z regułami patrymonialnymi. Była to formalna sankcja ze strony Cesarstwa dla rozdrobnienia feudalnego w Niemczech.
III krucjata
Śmierć Fryderyka Barbarossy
Chcąc pokazać swą mocną pozycję jako cesarza Fryderyk zorganizował
III krucjatę
. Jej celem było odzyskanie utraconej w 1187 Jerozolimy. Po zawarciu pokoju z papieżem, wyprawa wyruszyła w 1189, przewodzili jej również: król
Francji
-
Filip II August
i król
Anglii
-
Ryszard I Lwie Serce
. Wojska przemaszerowały przez
Węgry
,
Serbię
,
Rumunię
, oraz dotarły do
Konstantynopola
jesienią 1189 roku. Krucjatę tę zakończyło utonięcie cesarza w trakcie kąpieli w rzece
Salef
.
Na tych wydarzeniach opiera się legenda mówiąca, że Fryderyk nie utonął, natomiast znajduje się skamieniały wraz ze swoimi rycerzami w pewnej jaskini. Ma z niej wyjść z chwilą, gdy jego ruda broda owinie go trzy razy, bądź też gdy Niemcy będą potrzebować Fryderyka[].
Małżeństwa i potomstwo
Fryderyk Barbarossa miał dwie żony: pierwszą była poślubiona ok. 1147 r.
Adela von Vohburg
(zm. 1190), z którą jednak nie doczekał się potomstwa i z którą się rozwiódł w 1153 r., drugą żoną była poślubiona w 1156 r.
Beatrycze I Burgundzka
(zm. 1184), córka Renaud III, hrabiego Burgundii i Macon (zob.
Franche-Comté
).
Z drugiego małżeństwa pochodzili:
- Fryderyk V, książę
Szwabii
(1164 - 1170),
-
Henryk VI
(Listopad 1165–1197), cesarz niemiecki,
-
Fryderyk V
, książę Szwabii (1167–1191),
-
Otto I
, palatyn
Burgundii
(1170 - 1200),
-
Konrad II
, książę Szwabii i Rothenburga (1173 - zamordowany w 1196),
-
Filip Szwabski
(1177– zamordowany w 1208), od 1198 król
Niemiec
,
- Beatrycze (1162–1174), była zaręczona z
Wilhelmem II
, królem Sycylii, ale zmarła zanim się pobrali,
- Agnieszka (zm. październik 1184), była zaręczona z
Emerykiem Arpadowiczem
, królem Węgier, ale zmarła zanim się pobrali.
