Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Teksas

Teksas

Teksas
Pięczęć stanowa Teksasu
Flaga stanowa Teksasu Pieczęć stanowa Teksasu
Przydomek: Lone Star State
(Stan samotnej gwiazdy)
Dewiza: Friendship
(Przyjaźń)
Państwo   Stany Zjednoczone
Stolica Austin
Największe miasto Houston
Gubernator Rick Perry
Język urzędowyde iure brak
de facto angielski
Powierzchnia

 • ogółem
 • lądowa
 • wodna
 • % wodna

na 2. miejscu

696 241 km²
678 907 km²
17 333 km²
2,5 %

Populacja ( 2000 )
na 2. miejscu

20 851 820

Gęstość zaludnienia ( 2000 )
na 28. miejscu

30,75 os./km²

Wejście do Unii

 • kolejność
 • data


28
29 grudnia 1845

Strefa czasowa Central: UTC -6/-5

Mountain: UTC -7/-6

Szerokość geograficzna25°50'N - 36°30'N
Długość geograficzna93°31'W - 106°38'W
Szerokość

Długość
Wzniesienie
 • najwyższe
 • średnie
 • najniższe

1244 km

1289 km
 
2667 m
520 m
0 m

ISO 3166-2 US-TX

Teksas ( ang. Texas) – stan w południowej części Stanów Zjednoczonych , położony na wybrzeżu Zatoki Meksykańskiej , sąsiadujący ze stanami Luizjana i Arkansas na wschodzie, stanem Oklahoma na północy i Nowym Meksykiem na zachodzie. Na południowym zachodzie graniczy z Meksykiem . Obszar w większości wyżynny ( Wielkie Równiny ), w części południowo-zachodniej niewielkie obszary górzyste, w części południowo-wschodniej Nizina Zatokowa .

Największe miasta to Houston , Dallas , San Antonio , Austin i El Paso .

Spis treści

Geografia

Ukształtowanie powierzchni przeważnie równinne i wyżynne, w środkowej części rozległa Wyżyna Edwardsa, należąca do Wielkich Równin, na północy zachodzie równina Llano Estacado, na południowym wschodzie Nizina Zatokowa; na południowym zachodzie skrawek Gór Skalistych , z największym szczytem Guadelupe Peak 2667 m.[1] Klimat podzwrotnikowy, na wschodzie, zwłaszcza na wybrzeżach Zatoce Meksykańskiej, dość wilgotny (w Houston średni opad ok. 1100 mm), na zach. i płn. suchy (w El Paso poniżej 200 mm); średnia temperatura w styczniu od 0 °C na północy do 15 °C na południu, lipcu 25-29 °C[1], główne rzeki: Rio Grande del Norte (z dopływem Pecos), Colorado , Brazos , Trinity, Red (dopływ Missisipi)[1]; w świecie roślinnym dominują prerie: na południowym zachodzie roślinność półpustynna, na północnym wschodzie lasy dębowo-hikorowe, w dolinie Rio Grande kolczaste sawanny subtropikalne[1].

Historia

  • 1519 - Alonso Alvarez de Pineda ląduje na wybrzeżu Teksasu, ogłaszając teren posiadłością hiszpańską.
  • 1821 - po uzyskaniu przez Meksyk niepodległości, Teksas staje się jego prowincją.
  • lata 1820 - 1830 - w Teksasie osiedla się 12 tys. Amerykanów, z których większość pochodzi ze stanów niewolniczych. Rząd meksykański przyznaje osadnikom dużą autonomię lokalną.
  • 1829 - rząd meksykański wprowadza na terenie całego państwa zakaz niewolnictwa i zakaz dalszej emigracji ze Stanów Zjednoczonych do Meksyku. Stosunki między Teksańczykami a Meksykanami zaczynają się pogarszać.
  • 1 marca 1836 - Teksańczycy ogłaszają powstanie Republiki Teksasu . Armia meksykańska atakuje w celu stłumienia rebelii, dochodzi do owianej później legendą bitwy o Alamo .
  • 21 kwietnia 1836 - meksykańska armia zostaje pokonana w bitwie nad rzeką San Jacinto przez mniejsze liczebnie oddziały teksańskie dowodzone przez generała Sama Houstona .
  • 1836 - Teksas staje się oficjalnie republiką. Sam Houston zostaje prezydentem. Na terenie nowo powstałej republiki zalegalizowane zostaje niewolnictwo .
  • 1 marca 1845 - prezydent John Tyler podpisuje rezolucję o aneksji Teksasu przez Stany Zjednoczone.
  • 4 lipca 1845 - Teksas ratyfikuje akt o aneksji.
  • 29 grudnia 1845 - Teksas zostaje przyjęty do Unii jako 28. stan.
  • 1846 - wybucha wojna amerykańsko-meksykańska .
  • 2 lutego 1848 - pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi zostaje podpisany traktat w Guadelupe-Hidalgo, na mocy którego Meksyk uznaje m.in. amerykańskie prawo do Teksasu. Zachodnia granica stanu zostaje przesunięta z rzeki Nuces na rzekę Rio Grande .
  • W roku 1861 , gdy kolejne stany południowe występowały z Unii , również i Teksas z niej wystąpił. Często jest podkreślany fakt prounijnego nastawienia ówczesnego gubernatora Teksasu, Sama Houstona , który trzykrotnie odmówił złożenia przysięgi na wierność Konfederacji . Tymczasem sprawy miały się inaczej, Houston nie chciał akcesu swojego stanu do Konfederacji, gdyż pragnął, by stał się on znów w pełni niepodległym państwem. Houston wiedział, co robi, wszak przed laty był przywódcą rewolucji teksaskiej i prezydentem niepodległego Teksasu. Przez cały okres wojny secesyjnej w Teksasie występowała tendencja do odłączenia się od Konfederacji i dalszego bytu na własny rachunek[].

Demografia

Teksas ma 20 387 061 mieszkańców (2005). Najpowszechniej używanymi językami są:

22,6 mln mieszkańców (2004)[1] czyni Teksas drugim stanem co do liczby mieszkańców (po Kalifornii , a przed stanem Nowy Jork ) stolicą jest Austin zamieszkane przez 494 tys. mieszkańców[1], a innymi głównymi miastami są :

80% ludności zamieszkuje miasta.

Struktura rasowa i etniczna

Obserwuje się duży napływ ludności latynoskiej i afroamerykańskiej do Teksasu.

Podział administracyjny

Stan dzieli się na 254 hrabstwa.

Gospodarka

Centrum Lotów Kosmicznych imienia Lyndona B. Johnsona w 1989

Rolnictwo

Podstawą gospodarki jest wysokotowarowe rolnictwo. W Teksasie dominują wielkie farmy o pow. powyżej 1000 ha[1]. Teksas zajmuje pierwsze miejsce w USA pod względem pogłowia bydła , owiec oraz produkcji bawełny i sorgo [1]. Dodatkowo uprawia się także pszenicę , ryż , kukurydzę i orzeszki ziemne [1]

Przemysł

Teksas jest największym producentem energii elektrycznej w USA[1]. Na terenie stanu licznie występują złoża surowców mineralnych m.in. 30% krajowego wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego , 50% siarki , ponadto wydobywa się grafit , gips , sól kamienna , baryt , rudy żelaza , magnezyty [1]

Teksas posiada wysoko rozwinięty przemysł maszynowy, lotniczy, zbrojeniowy, samochodowy, petrochemiczny, rafineryjny, chemiczny, elektrotechniczny, elektroniczny, odzieżowy[1]. Houston to jeden z największych na świecie ośrodków przemysłu naftowego.W stanie dzięki niskim podatkom maja swe siedziby liczne firmy między innymi: AT&T , American Airlines , Continental Airlines , Dell , ExxonMobil , Frito-Lay . W Houston znajduje się także jeden z głównych ośrodków NASA

Transport

Teksas posiada dobrze rozwiniętą komunikacje morską m.in. port w Houston i w Corpus Christi [1]. Równie dobrze rozwinięta jest komunikacja lotnicza m.in. Port lotniczy Dallas-Fort Worth [1]. Stan przeplata wiele autostrad i dróg, a także liczne rurociągi i gazociągi[1].

oficjalny portret Lyndona B. Johnsona

Polityka

Teksas jest stanem typowo republikańskim z niskimi podatkami, skąpą opieką społeczną oraz mocno ograniczoną władza ustawodawczą[1]. Gubernatorem stanu obecnie jest republikanin Rick Perry . W senacie stan reprezentują republikanie John Cornyn i Kay Bailey Hutchison a w w izbie reprezentantów 19 republikanów i 13 demokratów .

Stan ma legislaturę składającą się z Senatu i Izby Reprezentantów. Senat składa się 31 senatorów: 19 republikanów i 12 demokratów . Izba reprezentantów składa się 150 członków: 76 republikanów i 74 demokratów . Ze stanu pochodzi trzech prezydentów : Lyndon Baines Johnson , George H. W. Bush , George Walker Bush .

Prawo

W teksańskim prawodawstwie figuruje kara śmierci . Teksas słynie z najbardziej surowego prawa w USA. Po abolicji w USA wykonano tam najwięcej egzekucji. Do lat 60. karę śmierci wymierzano również za gwałty i rozboje. W Teksasie nie ma kary dożywotniego pozbawienia wolności . Obowiązuje tam prawniczy system common law oparty na prawie precedensowym. W stanie obowiązuje daleko idące prawo do posiadania broni palnej i prawo własności. M.in. można zabić osobę, która wtargnęła na prywatną posesję.[3]. Jest także jednym z dwóch stanów USA (oprócz Oregonu ), w którym legalna jest eutanazja . Teksas był jednym z ostatnich stanów, w których obowiązywały tzw. sodomy law - "prawa o sodomii", które zabraniały stosunków homoseksualnych . Zniesione zostały one w 2003 roku[4].

Wyższe uczelnie

Przypisy


Inne hasła zawierające informacje o "Teksas":

Aurora ...

Partia Demokratyczna (USA) ...

1716 ...

1937 ...

Buda ...

Antonio López de Santa Anna ...

1960 ...

National Aeronautics and Space Administration ...

2006 ...

François Duvalier ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Teksas":

138 Dziewiętnastowieczne Stany Zjednoczone (plansza 7) ...

Wybrane gałęzie przemysłu światowego (plansza 10) ośrodki przemysłu elektrotechnicznego i elektronicznego to: Stany Zjednoczone - Kalifornia - Dolina Krzemowa, Teksas (Dallas, Boston) Japonia – wyspa Kiusiu Chiny – Hongkong, Pekin, Szanghaj, Kanton Największymi ośrodkami ...

Podstawy przemysłu oraz energetyka światowa (plansza 25) ponad 10 do nawet 630 turbin wiatrowych. Największa farma wiatrowa na świecie w Teksasie; Składa się z 627 turbin dostarczonych przez Mitsubishi, GE i Siemensa, ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie