|
George Gordon Byron
George Gordon Byron - (ur. 22 stycznia 1788 w Londynie − zm. 19 kwietnia 1824 w Missolungi) – jeden z największych angielskich poetów i dramaturgów.
Jego życie obfitowało w skandale obyczajowe, podróże po Europie, podboje miłosne oraz równie liczne literackie przyjaźnie, z których najtrwalsza łączyła go z Percym Bysshem Shelleyem. W wieku 24 lat poeta zasiadł w Izbie Lordów, zajmując się polityką oraz problemami społecznymi i kulturalnymi, min. ciążących na losie luddystów czy też związanych z marmurami Elgina.
Pomimo iż Lord Byron stał się z czasem najbardziej wpływowym pisarzem epoki romantyzmu, sam z nieskrywaną wrogością wypowiadał się na temat nowego pokolenia poetów, identyfikując się raczej z regresem, z tradycją oświeceniowego klasycyzmu spod znaku Alexandra Pope`a. W przedmowach do swoich dramatów ujawniał wiarę w zasadę trzech jedności w teatrze oraz istnienie stałych, określonych i uporządkowanych reguł rządzących procesem tworzenia poezji. Również zagadnienie tzw. bohatera bajronicznego odnosi się do stosunkowo bardzo niewielkiej części jego twórczości i − wbrew narastającej legendzie − nie pozostaje w związku z prawdziwą osobowością samego autora.
Za jego magnum opus uznaje się obszerny poemat dygresyjno-heroikomiczny, Don Juan, nazywany jednym z największych arcydzieł literatury XIX wieku.
Biografia
Urodził się w Londynie 22 I 1788. Jego ojciec, John, był kapitanem gwardii i nie posiadał tytułu lorda. George był synem z jego drugiego małżeństwa z Katarzyną Gordon. Rody, z których pochodzili rodzice poety, były znakomite, ale zubożałe. Ojciec wcześnie osierocił George’a, który wychowywał się w Szkocji, w rodzinnym domu matki. Był to smutny okres w jego życiu: poznał, co to ubóstwo, brak opieki rodzinnej i upokorzenia z powodu wrodzonej wady stopy. Gdy miał jedenaście lat, jego sytuacja znacznie się poprawiła: otrzymał w spadku tytuł lorda i rodowy majątek. Przeniósł się wtedy do Anglii i zamieszkał w Newstead w pobliżu Nottingham.
W 1801 wstąpił do szkoły średniej w Harrow, potem studiował w Cambridge. Godność para Anglii zmuszała go do dotrzymywania kroku utytułowanym kolegom, żył więc bujnie i rozrzutnie, uprawiał sporty, flirtował, bawił się i popadł w długi, z których wydobył się dużo później, dzięki pracy literackiej. W tym okresie dużo czytał, zwłaszcza dzieła klasyków literatury starożytnej.
Jeszcze w czasie studiów w 1807 wydał tomik wierszy zatytułowany Godziny bezczynności, bez litości zaatakowany przez krytyków. Na ataki Byron odpowiedział atakiem: w rok później wydał poemat – Angielscy poeci i szkoccy recenzenci, będący satyrą na współczesną mu literaturę angielską. Poemat zawiera tez program nowej poezji.
Latem 1809 dwudziestojednoletni Byron opuścił Anglię, udając się wraz ze swym przyjacielem z Cambridge, Jamesem Hobhouse, w trwającą dwa lata podróż z Portugalii i Hiszpanii na Maltę, do Albanii, Grecji i Konstantynopola. Podróż ta była dla poety znakomitą szkołą życia, zebrał wiele materiału do twórczości i ukształtował własne poglądy na świat. Owocem dwuletniej wędrówki był szereg drobnych utworów okolicznościowych oraz dwie pierwsze pieśni Wędrówek Childe Harolda. Po powrocie do Anglii Byron dodał do poematu kilka refleksyjnych strof i wydał w 1812.
Sukces Wędrówek Childe Harolda był równie ogromny, jak nieoczekiwany. Byron znalazł się w centrum zainteresowania. Na okres po 1812 przypadała tez działalność Byrona w Izbie Lordów. Wygłosił tam kilka bezkompromisowych przemówień, m.in. w obronie robotników podczas debaty o karze śmierci dla tzw. "burzycieli maszyn" (luddystów), oraz przeciw uciskowi Irlandii. Wystąpienia poety nie przyniosły żadnych rezultatów, co przeżył jako klęskę swojej działalności politycznej. Nałożyły się na to bolesne perypetie rodzinne. Małżeństwo z poślubioną w 1815 Anna Izabellą Milbenke rozpadło się wkrótce po urodzeniu córki, Augusty Ady.
Opinia publiczna zwróciła się przeciwko poecie, więc postanowił opuścić Anglię. Owocem literackim tego niespokojnego okresu była seria powieści poetyckich o tematyce orientalnej, tj.: Giaur, Narzeczona z Abydos, Korsarz, Oblężenie Koryntu, Paryzyna.
Podczas dobrowolnego wygania Byron podróżował przez Belgię, Niemcy, Szwajcarię do Włoch. W Szwajcarii w 1816 r. spotkał drugiego wielkiego romantyka angielskiego młodszej generacji, Percy`ego Bysshe`a Shelleya. Wraz z nim, Mary Shelley i Johnem Polidori zwiedzał Alpy oraz okolice Jeziora Genewskiego, m.in. zamek Chillon. We Włoszech zamieszał w Rawennie, potem w Wenecji. Tam też poznał swoją ostatnia wielką miłość, hrabinę Guiccioli.
W tym okresie powstawały poematy: Więzień Chillonu, Mazepa, Wyspa; dramaty: Manfred, Kain, Marino Filiero, Dwaj Oskarowie, Sardanapal, a także Proroctwo Dantego. Utwory te, a także działalność polityczna pisarza, związanego z włoskim ruchem rewolucyjnym karbonariuszy, skierowanych przeciwko Austrii, świadczą o demokratycznych, postępowych poglądach Byrona: przeciwnika feudalno-kapitalistycznego ucisku i polityki Świętego Przymierza. Jest to także dowód, ze poeta nie oddzielał twórczości od życia, żył tak – jak jego bohaterowie, pisał zaś o tym, co przeżywał.
Ukoronowaniem i zamknięciem jego twórczości był wielki poemat Don Juan, w którym przedstawił wszystkie konflikty wstrząsające ówczesną Europą. Pisany w Italii, w latach 1818-1824, jest złożony z szesnastu pieśni. Niestety, poeta nie zdążył go już ukończyć. W 1824, na wieść o wybuchu powstania Greków przeciwko niewoli tureckiej, opuścił Włochy i udał się do Grecji, gdzie zaangażował się w prace organizacyjne w siedzibie sztabu powstańczego w Missolungi. Niezdrowy klimat i niewygody żołnierskiego życia spowodowały, że zapadł na febrę i zmarł 19 IV 1824.
Sławę przyniosło Byronowi wydanie w latach 1812-1818 pieśni epickich Childe Harold`s Pilgrimage (Wędrówki Childe Harolda) oraz powieści poetyckich The Giaour (Giaur) w 1813 r. i The Corsair (Korsarz) w roku następnym. Choć polskiemu czytelnikowi znany jest najbardziej jako autor Giaura, dziełem jego życia pozostaje złożony z 17 pieśni poemat dygresyjny Don Juan (1819-1824). Inne utwory Byrona to dramaty filozoficzne Manfred (1817) i Cain (Kain; 1821) oraz liczne krótsze liryki.
Charakterystyczny dla twórczości Byrona jest wykreowany przez niego typ bohatera literackiego, tzw. bohater bajroniczny. Jest to człowiek samotny, zbuntowany, idący pod prąd, wyjątkowy - zwykle wybitnie utalentowany, uwikłany w nieszczęśliwą miłość, skazany na tragiczny koniec.
Inne hasła zawierające informacje o "George Gordon Byron":
Adwentyzm
...
Oddychanie komórkowe
...
Sztuka
...
Brno
...
Huldrych Zwingli
...
Franciszek Clet
...
Jan Chen Xianheng
...
Ziemia Ognista (archipelag)
...
Nowa Anglia
...
Ekranizacje dzieł Williama Szekspira
...
Inne lekcje zawierające informacje o "George Gordon Byron":
232 Kultura i nauka w latach 1945 ? 2003 (plansza 12)
...
232 Kultura i nauka w latach 1945 ? 2003 (plansza 6)
...
027. Empiryzm Davida Hume`a (plansza 3)
...
|
